Kardiyolog gözüyle Karatay diyeti

Binlerce kişi kilo vermek ve sağlıklı olmak için bu diyeti yapıyor. Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay’ın önerdiği beslenme tavsiyelerinin bazılarına ben de katılıyorum. Katılmadığım noktalar da var tabii ki. Mesela yüksek oranlarda kolesterol kazanımını serbest bırakması, hayvansal proteinleri fazlaca önermesi, meyveyi neredeyse yasaklaması ve “ara öğün”lere tümüyle karşı çıkması, bunların en önemlileri. Kişisel itirazlarımı ayrı bir yazıya bırakıyorum. Çoğu kardiyolog da bu diyetin (özellikle uzun süreli uygulanması durumunda) zararlı olabileceğinden endişe ediyor. Dr. Murat Kınıkoğlu bunlardan biri. Dr. Kınıkoğlu ile bu diyeti uzun uzun tartıştık. Dün Hürriyet’te ilk bölümü yayınlanan söyleşinin devamını bugün okuyabilirsiniz. Bakın ne diyor Dr. Kınıkoğlu...

Yaşam Reçeteler

- Kırmızı et yiyerek zayıflamak sağlıklı olabilir mi?
- Etin zayıflatıcı bir etkisi olduğunu biliyoruz. Proteinin kalorisi yağ ve karbonhidrata göre daha düşüktür, ikincisi vücudumuz proteini yakarken daha çok enerji harcar. Sonuç olarak eğer un başta olmak üzere karbonhidratı azaltır, hayvansal protein alımını artırırsanız zayıflarsınız. Zayıflarsınız ama ne pahasına? Atkins grubu tarafından finanse edilen bir çalışmada altı ay süreyle hayvansal protein verilen hastaların yüzde 68’inde lif eksikliğine bağlı olarak kabızlık, yüzde 63’ünde ketozise bağlı olarak ağız kokusu, yüzde 15’inde baş ağrısı, yüzde 10’unda saç dökülmesi görülmüştür. Fazla et yemenin bu saydığım kısa vadeli kötü etkilerinin dışında uzun vadeli yan tesirleri de vardır. Böbrek taşı riskini artırır, kolesterolü yükseltir, birlikte yeteri kadar sebze-meyve yenilmediği takdirde vitamin eksikliğine neden olur. Et ve hayvansal yağ tüketimini artırmayı öğütleyen diyetler hem zararlıdır hem de kendi içinde çelişkileri vardır. Bunlardan birisi yangı - inflamasyona olan yaklaşımlarıdır. Etçiler bir yandan fazla miktarda hayvansal yağ ve zeytinyağı yenilmesini tavsiye ederken, diğer yandan kanda inflamasyonu gösteren HSCRP seviyesinin düşürülmesini öneriyorlar. Oysa yağ ve hayvansal proteinlerin HSCRP seviyesini artırdığı kesin olarak gösterilmiştir.
- Günde iki yumurta için ne diyorsunuz?
- Geçenlerde bir hastam muayeneye geldi, kilo verdiği için ağzı kulaklarında... Son bir aydır her gün iki pirzola, iki de yumurta yediğini söylemez mi! Az daha şoka giriyordum. Canan Hoca yumurtanın kolesterolü yükseltmeyeceğini söylüyor, ancak yumurtadaki tek sorun kolesterol değil ki. Bir yumurta sarısında 70 mg Arachidonic asit vardır. Arachidonic asit inflamasyon yapar, romatizmayı, astımı, alerjiyi, damarlardaki iltihaplanmayı azdırır, bu yüzden mümkün olduğu kadar az yenmesi gerekir. İki ay önce yumurtayla ilgili çok güzel bir çalışma yayınlandı. California Üniversitesi doktorları, 1994-2007 yılları arasında 27 bin erkeği takip edip haftada ikinin üzerinde yumurta yiyenlerle haftada yarım yumurta yiyenleri kıyasladılar. Çok yumurta yiyenlerde hızlı ilerleyen prostat kanseri riski yüzde 81 yüksek. Ben hastalarıma haftada bir adetten fazla yumurta yememelerini öneriyorum. Yumurtanın beyazı kolesterol ve Arachidonic asit içermediğinden kalp hastaları da yiyebilir.
- Karatay diyetinin katıldığınız bir yönü var mı?
- Canan Hoca kitabında şeker ve şekerli içecekleri yasaklıyor, ki bu önerisine canı yürekten katılıyorum. Şekerin kolesterolden daha büyük bir düşman olduğunu da kabul ediyorum. Ülkemizde, beslenmede şeker tehlikesine ilk dikkat çeken kişi “Taş Devri Beslenmesi” kitabıyla Prof. Ahmet Aydın Hoca’mız oldu. Şimdi Canan Hoca’nın da katkısıyla şekerin zararlı bir katkı maddesi olduğu konusunda insanımız bilinçleniyor. Şişman ve diyabetli insan sayısının hızla arttığı ülkemizde şeker ve nişastaya karşı büyük bir kampanya yapılmasına ihtiyacımız var.

GÜNDE BEŞ PORSİYON MEYVE

- Karatay diyeti, meyve kısıtlaması öneriyor. Şekerli meyvelerin sınırlanmasını anlıyorum, ancak günde sadece bir adet meyve yenmesi sizce de doğru mu?
- Canan Hoca meyvenin zararını ispatlamak için “Bir elma yedikten sonra midenizin ezilmesi bundandır” diyor. Ben üç elma yiyorum midem ezilmiyor. Dünyada meyvenin faydaları üzerine yapılmış binlerce çalışma varken, “günde bir meyve yiyin” demeyi doğru bulmuyorum. Ben şahsen hastalarıma günde beş porsiyon meyve yemelerini öneriyorum. Meyveleri seçerken şekerli olanları daha az tüketmelerini tavsiye ediyorum. Hayvansal ağırlıklı beslenmenin kanser ve kalp hastalığı oranlarını artırdığına dair yüzlerce çalışma olmasına rağmen, sebze-meyve ağırlıklı beslenmenin kansere veya kalp hastalığına neden olduğuna dair bir tek çalışma gösteremezsiniz. Sebze-meyve ağırlıklı beslenme, bırakın kansere neden olmayı, kanserde nüksü engelleyici bir rol oynamaktadır.