Kalbiniz mi, otomobiliniz mi

Otomobilinize ayırdığınız zaman ve para, çoğu kez daha fazla oluyor. Oysa özellikle yaz tatiline çıkarken otomobilinize gösterdiğiniz özeni kalbinize de göstermeniz gerekiyor. Çünkü sıcak yaz günleri kalbe iyi gelmiyor. Koroner kalp hastalarının aşırı sıcaklarda daha da dikkatli olmaları gerekiyor. Araştırmalar, kalp krizlerinin yaz aylarında sıklaştığını gösteriyor.

"TATİLE çıkmadan önce mutlaka yaptırdığınız, hiç ihmal etmediğiniz, olmazsa olmaz diye düşündüğünüz şey nedir" sorusuna, sanırım, çoğumuz aynı yanıtı veririz: Otomobil bakımı!.. Her tatil öncesinde ya servislere ya da bildiğimiz, güvendiğimiz ustalara uğrar, aracımızı gözden geçiririz. Otomobillere gösterdiğimiz bu özeni, kalbimizden esirgememiz önemli bir hatadır. Çoğumuz orta yaşları geçmemize rağmen kalbimizin nasıl çalıştığını, ne gibi sorunlar yaşadığını bilmeyiz. Kan basıncımızdan şeker, kolesterol, trigliserid seviyemizden habersiziz. Ellili yaşlara varan, ama bırakın kalp-efor testi yaptırmayı, elektro-kardiyografi gibi sıradan ama değerli, kolay, ucuz ve etkili bir kalp testini yaptırmayanların sayısı bir hayli fazla. Kısacası uzun yaz tatillerine çıkmadan önce otomobilimizi tam bir bakımdan geçiriyoruz ama bu özeni kalbimizden esirgiyoruz.

ALKOL KALBİ YORAR Sıcak yaz tatillerinin kalbe iyi gelmemesinin başka sebepleri de var. Çoğumuz tatili "yan gelip yatma", "bol bol yiyip içme" süreci gibi algılıyoruz. Tatil boyunca yemeği-içmeyi abartıyoruz. Özellikle ağır öğlen ve akşam yemeklerinin -hele bir de alkolü bol olunca- birdenbire kalp krizi tehdidine dönüşebileceğini unutuyoruz. Sıcak havalarda içilen alkolün miktarı artınca, damar sistemimizde ciddi sorunlar yaratabileceğine aldırmıyoruz. Uzmanlar, akşamları fazla miktarda alkol tüketen hipertansiyonlu erkeklerde kan basıncı yükselmeleri ve buna bağlı kalp krizlerine dikkati çekiyor. Kalbimiz aşırı alkol tüketimini sıvı kaybını arttırdığı, uyku kalitesini bozduğu ve horlamaları derinleştirip, sıklaştırarak uykuda solunum durmalarına sebep olduğu için de hiç ama hiç sevmiyor.

SU VE TUZ KAYBI Aşırı sıcak havalar dikkat edilmezse fazla miktarda su ve tuz kaybına neden oluyor. Bu durum kalbin daha fazla çalışmasına, daha çok enerji harcamak zorunda kalmasına yol açıyor. Eğer zaten yorgun ve sorunlu bir kalbiniz varsa, su ve tuz kaybı sizi kalp krizine kadar gidebilen bedeli ağır maceralara sürükleyebiliyor. Sıcağa bağlı tuz kaybı sadece kan basıncı düşmelerine değil, ağır ritim bozukluklarına da neden olabiliyor.

AŞIRI EGZERSİZ Tatilde istirahatın abartılması, hareketsizlik ve tembellik hali bütün sistemi ama özellikle damarları paslandırıp yaşlandırıyor. Ya da tam tersine tatil eğlencelerinin abartılması, uykunun unutulması da kalbe iyi gelmiyor. Özellikle önceden bilenen bir kalp sorunu veya fark edilmeyen ciddi kalp riski taşıyanlarda alkolü ağır bir akşam yemeğini takip eden uykusuzluklar, düzensiz bir yaşam kalbi yoruyor. Kapasitesi sınırlı kalpler bazı tatilcilerde ortaya çıkan "ağır işçilik" değişimine ayak uyduramıyor.

KALBİNİZİ TARTIN Tatilde aktif olmak iyi ama sportif eğlenceleri fazla abartmamak gerekiyor. Bütün yıl antrenmansız ve kondisyonsuz kalmış biriyseniz, birdenbire hoplayıp zıplamanız, kendinizi eski bir futbolcu veya basketbolcu sanmanız riski yükseltiyor. Eğer egzersiz yoğunluğunuzu yavaş yavaş artırmaz, yaşınıza başınıza bakmadan, kalbinizin gücünü ölçüp tartmadan, halı sahada futbola, kumda voleybola veya denizde su kayağı ya da su topuna soyunursanız riskiniz çoğalabiliyor. Kalbinin ne durumda olduğunu bilmeyen bir hipertansiyonlu, diyabetli veya fazla kiloluysanız, "sağlıklı yaşam" adına egzersize başlamayı sıcak yaz günlerine ertelemiş biriyseniz dikkatli olmanızda yarar var. Aktivitenizi yavaş yavaş arttırın ve egzersiz planlarınızı oluşturmadan önce mutlaka doktorunuzdan bilgi alın. Bir kez daha hatırlatalım, sıcak havalarda yapılan hazırlıksız, ağır egzersizden yorgun kalpler pek hoşlanmıyor.

Yaz tatillerinizi tatsız bir sağlık hikáyesine çevirmek istemiyorsanız, özellikle risk altında olan biri olduğunuzu düşünüyorsanız, yukarıdaki önerileri dikkate almanızda yarar var. Geçtiğimiz yıllarda basit dikkatsizlikler nedeniyle hepimiz yeteri kadar üzüldük. Kaybettiklerinizin çoğunluğunun genç, dinç gibi görünen ve herhangi bir sağlık sorunu olmadığı düşünülen dostlarımız olduğunu öğrenince üzüntümüz daha da arttı. Aynı üzüntüleri bu yaz tekrar yaşamak istemiyorsak, koruyucu önlemleri almaya hemen başlamalıyız. Kalbimiz de en azından otomobillerimiz kadar bu ilgiyi hak ediyor, bekliyor.

BUNLARI YAPIN

Kalbi korumak için

Su içmeyi unutmayın.

Alkol tüketimini iyice azaltın.

Sıcak havalarda sık ve az yiyin.

Hafif yiyeceklerden faydalanın.

Uygun giysiler kullanın.

Güneş ışığından ve sıcak ortamlardan uzak kalmaya çalışın.

Aşırı yağlı ve ağır yemeklerden kaçının.

Gündüz sıcak saatlerde alkol kullanmayın.

Egzersiz faaliyetlerinizi sabah erken veya ikindi saatlerinde yapın.

Uykusuz kalmayın.

Çok sıcak saatlerde sportif faaliyetlerden kaçının.

Kimler

risk altında

Önceden kalp krizi geçirenler, stent ve by-pass olanlar.

Kalp yetmezliği, hipertansiyon, şeker hastalığı ve kolesterol sorunu olanlar.

Birinci dereceden akrabaları arasında erken yaşlarda kalp krizi geçirenler.

Kilo fazlalığı ve şişman olanlar.

Sigara ve aşırı alkol tüketenler.

Hareketsiz yaşayanlar.

UNUTMAYIN

Kalp krizinin en önemli belirtisi göğüs ağrısı

Kalp krizinin en önemli belirtisi göğüs ağrısıdır. Göğsün orta yerinde, sıkıştırır tarzda veya baskı şeklindeki rahatsızlık hissi önemlidir. Ağrı boyuna, çeneye, sol omuz ve sol kola yayılabilir. Bazen sırtta, dişlerde ve sağ kolda bile hissedilebilir. Ağrı egzersizle oluşmuş ve dinlenmeyle geçmişse kalp kriziyle ilişkili olma ihtimali daha yüksektir. Beraberinde soğuk terleme, solukluk, bayılma hissi, bulantı ve çarpıntı da yaşanabilir. Bulantı, terleme ve baygınlık hissi, daha acil bir duruma işaret eder. Kadınlarda göğüs ağrısı olmayabilir, baş dönmesi, halsizlik, göğüste rahatsızlık hissi gibi yakınmalar kalp krizine işaret edebilir.