İştah kaybını hafife almayın

Ne var ki yeme bozuklukları sıradan, geçici bir beslenme problemi değil. Çocuklarda daha pek çok ciddi rahatsızlığın işareti olabiliyor.

İştah kaybı ve yeme bozukluğu birbirinden ayrı şeylerdir. Her çocukta özellikle hastalık, ağrı, yorgunluk veya antibiyotik gibi ilaçların kullanımı sırasında geçici iştah kayıpları ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda paniğe kapılmamak, iştah kaybının üstesinden gelmeye çalışmak gerekiyor. Eğer çocuğunuzda geçici bir iştah kaybından kuşkulanıyorsanız, onu açlık hissini beklemeden yemek saatlerini temel alarak ve aynı saatlerde yemek yemesini sağlayarak besleyin. Beslenme çabalarınızı onun kendini iyi hissettiği, mutlu, keyifli zamanlarına kaydırın. Iştahını tetiklemek için arkadaşlarıyla beraber yemek yiyebileceği sofralar kurun. Yemek masasının dışında da beslenmesine müsaade edin. Yemek zamanlarında onu üzecek konuşma ve davranışlardan kaçının. Sofrada onun hoşlandığı yiyecek ve içecekler bulundurun.

Yeme bozukluğu ciddi bir hastalık

Yeme bozukluÄŸu iÅŸtahsızlıktan daha ağır ve ciddi bir durumdur. Genellikle duygusal sorunlarla iliÅŸkili bir davranış deÄŸiÅŸikliÄŸi ile birliktedir. Ilerleyici kilo kaybı yeme bozukluklarının deÄŸiÅŸmez belirtisidir. Dikkat edildiÄŸinde kilo almaya veya zayıf kalmaya karşı bir takıntının bulunduÄŸu kolayca fark edilir. Aç olsalar da yemeÄŸi kesinlikle reddeden bu çocukların ne yapıp edip sadece temel gereksinimlerini karşılayan ama mutlaka çok düşük kalorili olan besinler tüketmeleri tipiktir. Anoreksiya çocuklardan farklı olarak bulimia sorunu yaÅŸayan çocuklar ise aşırı miktarda besin tüketir ve hemen arkasından o besinleri çıkarırlar. Yemeklerden hemen sonra kusma ve çoÄŸu kez idrar söktürücü ve/veya bağırsak boÅŸaltıcı ilaç kullanma alışkanlığı dikkati çeker. Â

Ne yapacaksınız

Eğer çocuklarınızda yeme bozukluğu durumundan kuşku duyuyorsanız ona biraz bilgilendikten sonra yardım etmeye çalışın. Öğretmeninden, arkadaşlarından, aile içinde sevdiği büyüklerinden de yardım isteyin. Böyle bir sorunun tedavisinde doktor, psikolog ve beslenme uzmanlarının da desteğinin gerekebileceğini unutmayın. Yeme bozukluğu tedavisinin uzunca bir zaman alabileceğini, dikkat, sabır, bilgi, ilgi ve itina istediğini de hatırlatalım.

Yeme bozuklukları kız çocuklarında daha çok

Yeme bozukluklarının çoğu kez yanlış bilgilenme ve takıntılar nedeniyle başladığını belirtelim. Özellikle bilimsel ve etik olmayan diyetlerin yeme bozukluklarını tetikleyebileceğini hatırlatalım. Yiyeceklerle ilgili yanlış bilgiler, bilinçsiz hazırlanmış diyetler ve sıfır beden takıntısı yeme bozukluklarının hazırlayıcılarıdır.

Yeme bozukluklarına kız çocukları, özellikle gelişme çağındaki gençler daha yatkındır. Kilo kontrolü gereken sporları yapanlar (dansçılar, balerinler) ve ince kalmanın gerekli olduğu mesleklerde çalışanlar (mankenler, artistler, ses sanatçıları) veya bu ve benzeri mesleklere ilgi duyanlar yeme bozukluklarına daha kolay yakalanır.

Anoreksik bir çocuğu nasıl tanıyacaksınız

NOT ALIN

Eğer çocuğunuzda aşağıdaki işaretlerin varlığını hissediyorsanız lütfen yeme bozukluğu yönünden onu daha dikkatle izleyin.

Sürekli yemek reddi hali ve/veya düşük kalorili yiyeceklere yönelme.

İlerleyici kilo kaybı.

Dikkat çekici düzeyde şişmanlık veya kilo alma korkusu.

Sürekli ağır ve yoğun egzersiz yapma isteği.

Huysuz, güvensiz, keyifsiz, depresif bir ruh hali yapılanması veya tam tersine hiperaktivite hali.

Sık sık kusma özellikle yemeklerden sonra-, idrar söktürücü ve bağırsak boşaltıcı ilaçlar kullanma.

Kol ve yüzde ince tüylerin çıkması, saç dökülmesi, tırnak bozuklukları.

Yorgunluk, halsizlik, uykusuzluk veya aşırı uyuma hali.

Adet düzensizlikleri.

Çok az yemek yemelerine raÄŸmen sürekli ÅŸiÅŸkinlik ÅŸikayeti.Â

ealtinel@yasasinhayat.org

DİYET GÜNLÜĞÜ 

Sorularınız için 0 212 236 73 00

 

Çocuklarınıza sağlıklı beslenme rehberi

 

Her hafta bir, iki sağlıklı besin veya yemek tarifi deneyin. Bazı yemekler veya yiyecekler hiç sevilmezken bazıları çok tutulabilir. O nedenle farklı bir tadı 10-15 kere denetmelisiniz. Ancak bu kadarlık bir zaman sonrasında damak tatlarında bu lezzet yerleşecektir.

 

3 ile 6 yaş arasında zaman zaman kendi kendilerine servis yaptırın. Yapılan bir çalışmada aile sofrasında yemek yerken kendilerine servis yapmaları halinde tabaklarına kendi yaşlarına uygun porsiyonlar koydukları saptanmıştır. 3 yaşında peynirli makarnadan 3 kaşık koyarken, 4-5 yaşında 6 kaşık koymuşlar. Bunun yanı sıra tabağına yiyebileceğinin iki katı yemeği siz koyduğunuzda hepsini büyük lokmalar halinde yiyip bitirdikleri gözlemlenmiştir.

 

Televizyon önünde yemeğe HAYIR! Iki veya daha fazla saati televizyon karşısında geçiren çocukların daha az televizyon izleyenlere göre 3 kat şişman oldukları saptanmıştır. Televizyon izlerken daha fazla besin tüketirlerken, kolay kolay doyduklarını hissetmeyeceklerdir.

 

Mutlaka kahvaltı yaptırın. Günün yakıtının önemli bir kısmını kahvaltıda alınırken seçilen mönü günlük beyin ve vücut gelişmelerine destek vermektedir. Kahvaltı alışkanlığı ilerleyen yaşlarda fazla kilolar ile tanışma riskini de azaltacaktır.

 

Sağlıklı ara öğünleri seçmelerini öğretin. Okuldan geldikten sonra yenilen ara öğünler akşam sofrasındaki besin seçimlerini ve porsiyonlarını olumlu veya olumsuz yönde etkiler. Ara öğünlere dikkat! (Devam edecek...)

Diyetisyen Nilüfer BAYRAM

niluferinceis@yasasinhayat.org