İnme önlenebilir

Gelişmiş ülkelerde kanser ve kalp hastalıklarından sonra ölüm nedenleri arasında 3. sırada gelir. Çoğu kez önlenebilen sorunlardan kaynaklanan bu sağlık problemi hakkında bilgi edinmek istiyorsanız, bu yazıyı dikkatle okumalısınız. İnmenin çoğu kez damarsal yaşlanmanın doğal bir sonucu değil, bir hatalar zinciri ve boş vermelerin sonucunda geliştiğini unutmamalısınız.

BELİRTİLERİ NELER Hikaye genellikle üç aşağı beş yukarı aynıdır: Çoğu kez uyku sırasında oluşan süreçlerle beyin damarları pıhtılarla kapanmakta veya çatlayıp kanamakta, hastalar uyandıklarında ellerini kollarlını kullanamayıp konuşma güçlüğü yaşamaktadır. Tıp dilinde "trombotik inme" olarak tanımlanan bu durumun bazı istisnaları da vardır. Beyin damarlarının yırtılması, çatlaması veya açılması sonucu oluşan kanamalara bağlı inmelerde ise tablo daha ağırdır: Hastaların çoğunda bir süre önce yaşanmış bulantı, kusma, baş ağrısı, denge kaybı, konuşma güçlüğü gibi şikayetler ve hikayelerinde çoğu kez tedavi edilmemiş bir hipertansiyon vardır. Ne sebeple meydana gelirse gelsin en sık görülen belirti, vücudun bir yanında kol ve ayakların tutmaması, görev yapamamasıdır. İkinci yaygın belirti ise konuşma yeteneğinin kaybıdır.

NASIL TEŞHİS EDİLİR İnmenin hangi nedenle meydana geldiği önemlidir. Uzman bir doktor daha ilk muayenede nedenin kanama mı yoksa tıkanma mı olduğunu kolayca ayırır. Gerekirse kan sayımı, trombosit sayımı, pıhtılaşma testleri, kan şekeri, beyin BT veya MRI gibi incelemelerden de yararlanır. Önemli olan, inmenin nedeni ve kaynağıdır.

HAZIRLAYICI NEDENLER İnmeyi kolaylaştıran nedenleri bilirseniz, genetik riskiniz olsa bile bu sorunu kendinizden uzak tutabilirsiniz. Araştırmalar herhangi bir kalp hastalığı olan kişide, inme riskinin 2 kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Koroner kalp hastalığı, konjestif kalp yetmezliği veya hipertansif kalp hastalığı olanlarda inme riski artıyor. Kalp ritim bozuklukları, özellikle "Atriyal Fibrasyonu" olanlarda bu risk daha da çoğalıyor. Doğumsal kalp hastalıklarının da bu riski yükselttiği biliniyor.

SİGARA FAKTÖRÜ Sigara çok önemli bir risk faktörüdür. Sigara içenlerde içilen sigaranın sayısı ve içme süresiyle orantılı olarak inme olasılığı yükseliyor. Sigara bırakılınca bu risk ortalama 5 yıl sonra normale dönüyor.

YÜKSEK KOLESTEROL Boyun anadamarı -Karotis arteri- yüksek kolesterolü olanlarda plaklarla daralabiliyor, bu plaklardan kopan parçalar beyin damarlarını tıkayabiliyor. İyi planlanmış bir kolesterol tedavisi ile risk belirgin olarak azalıyor.

ŞEKERLİLER DİKKAT Şeker hastalığı olanların inme geçirme olasılığı daha fazladır. Özellikle kan şekeri yüksekliğini önemsemeyen, diyabetini iyi izlemeyenlerde yüksek risk vardır. Hipertansiyonu olanlarda özellikle kanama ile ilişkili inme riski artıyor. Şişmanlarda, doğum kontrol hapı kullananlarda da inme riski fazladır. Daha önceden inme veya geçici iskemik atak yaşamış olanlar bu dikkatlerini daha da arttırmalıdır.

NE YAPACAKSINIZ İnme, bir insanın yaşayabileceği en ağır sağlık problemlerinden biridir. Hangi yaşta oluşursa oluşsun yaşam kalitesinin üzerine düşmüş koyu bir gölge gibidir. Yakalananlara da, onun bakımını üstlenenlere de zor günler geçirtir. Bu önemli sağlık sorunu ile karşılaşmanızı kolaylaştıracak etkenlerden uzak durmaya ve varsa risklerinizi azaltmaya ve en iyi şekilde kontrol altında tutmaya bakın. Sağlık sorunlarının çoğu gibi inmenin de önlenebilir bir problem olduğunu unutmayın.

BİR SORU

İNME BELLEK KAYBI YAPAR MI

Damarsal nedenlere bağlı bellek kayıpları arasında inme önemli bir yer tutmaktadır. İnme sorunu yaşayan hastaların önemli bir kısmı bellek sorunu da yaşamaktadır. Başarılı ve iyi yönetilmiş bir inme tedavisi, inme sonrası yaşanan bellek kayıplarını belirli bir ölçüde azaltmaktadır. Tekrar eden ve beyinde değişik bölgelerde hücre ölümlerine ve infarktlara yol açan inme atakları sonrasında demans -bunama- tablosu gelişebilir. Bu yönüyle de inmelerin tekrarlanmasını önlemek, kişinin yaşam kalitesi açısından büyük önem taşır.

BİR BİLGİ

RİSK FAKTÖRLERİ

Aile hikayesi

Kalp hastalıkları

Şeker hastalığı

Hipertansiyon

Geçirilmiş inme atakları

Sigara kullanımı

Şişmanlık

Doğum kontrol hapları

Kolesterol yüksekliği

Hareketsiz yaşam tarzı

Ürik asit fazlalığı

Alkol kullanımı

Homosistein fazlalığı