Gut atakları önlenebilir mi?

Anlattığına göre hayatında hiç bu kadar acı çekmemiş, böyle ızdırap görmemişti. Daha önceden diyabet, hipertansiyon ve kilo sorunu olan, bu nedenle rutin takiplerinde ürik asit seviyeleri sık sık normalin üst sınırlarında (yüzde 6,5 mg/dl) bulunan Ali Bey’i doktoru aslında birkaç defa uyarmış, ondan ‘diyet yapmasını’ istemiş, özellikle bol alkollü ve proteinli ağır bir akşam yemeğinden sonraki gece şiddetli bir gut kriziyle uyanabileceğini söylemişti.”

Bu, “gut nöbeti”nin tipik öykülerinden biridir. Kilolu, tansiyonlu, diyabetli biri için beklenen bir gelişmedir.

Gut hastalığı, vücutta ürik asit adı verilen atık ürünün fazla miktarda biriktirilmesi nedeniyle ortaya çıkıyor. Ya çok yüksek oranda proteinli gıdayla beslenmekten (et, balık, tavuk, et ürünleri, süt, yoğurt, peynir ve diğer süt ürünleri), ya ürik asidin böbrek yoluyla temizlenmesindeki bir arızadan ya da genetik eğilimden kaynaklanan bu sorunla son yıllarda daha sık karşılaşıyoruz.

Bunun nedeni beslenme hatalarının artması, gereksiz ve aşırı protein tüketiminin çoğalması olduğu kadar, ürik asit seviyesini artıran bazı ilaçların (örneğin tiyazid grubu idrar söktürücülerin) eskisinden daha çok kullanılması ve kilo sorununun yaygınlaşması da olabilir.

NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?

Kanda fazla miktarda ürik asit biriktiğinde, öncelikle eklemlerde kristaller şeklinde toplanmakta ve bu durum ya eklemde çok ciddi ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyetle belirginleşen gut atağı şeklinde ya da eklemin kronik romatizmal problemi halinde kendini göstermektedir.
Beni telefonla arayan hastanın başına geldiği gibi en sık ayak başparmağında görülmekte, bununla birlikte küçük eklemlerde de ağrılı akut artrit ataklarına yol açabilmektedir.

Peki ne yapmalı

Akut gut ataklarında hemen tıbbi yardım istemek gerekiyor. En etkili ağrı kesicilerin başında da indometasin geliyor. Diğer analjezik-antienflamatuar ilaçlardan da yararlanmak mümkün. Ayrıca tedaviyi üstlenen doktor ihtiyaca göre korşisinden ve allupürinol içeren ürik asit azaltıcı ilaçlardan da faydalanabiliyor.
Bu problemin kalıcı ve etkili kontrolü ile akut ağrılı artrit ataklarını önlemek mümkün. Bunun için proteinden zengin gıdaların, özellikle hayvansal ürünlerin azaltılması ve alkolden kaçınılması şart.
Kanda ürik asit seviyesinin artmasının aynı zamanda önemli diğer bazı metabolik sorunların da habercisi olabileceği aklınızda olsun. Bunların başında şeker hastalığına, hipertansiyona, göbek-karın bölgesinden kilo almaya, karaciğer yağlanmasına ve kan yağlarının dengesinin bozulmasına eğilimli olmak geliyor.

Hiperürisemide uygulanacak beslenme planı

Ürik asidi yükselten, pürinden zengin besinler diyetten çıkarılmalı, orta ve düşük miktarda pürin içeren besinler beslenme planında kullanılmalıdır.

Pürin içeren besinler

Düşük miktarda pürin içeren besinler: Süt ve türevleri, peynir, yumurta, ekmek, tahıllar, sebze ve meyveler.

Orta miktarda pürin içeren besinler: Et, tavuk, balık, kuru baklagiller, mantar, ıspanak, karnabahar, kuşkonmaz. Fazla miktarda pürin içeren besinler: Sakatatlar, av etleri, havyar, ançüez, küçük balıklar.

Beslenme tedavisinde öneriler

Günde 2-3 litre su içilmelidir. Su tüketimi, ürik asit atımında son derece yarar sağlar. 

Kilo probleminiz varsa, ideal kilonuzu hedefleyerek yeni bir beslenme planı uygulamaya başlamalısınız. 

Alkol kesinlikle zararlıdır. Çay, kahve ve kakao az miktarda alınabilir. 

Listede belirtilen orta derecede pürin içeren yiyeceklerden en fazla biri bir günlük beslenme planınızda belirtilen miktarları aşmayacak şekilde yer alabilir, bu yiyecekler konusunda seçici olun.