Glütensiz diyet zayıflatır mı

Glüten zengini tahılların aynı zamanda nişasta zengini, yani kalori bombası olduklarını hepimiz zaten biliyoruz. Bu nedenle de içinde buğday, çavdar, yulaf ya da arpa içermeyen, yani un ve diğer tahıl ürünleri bulundurmayan bir beslenme modelini ısrarla uyguladığımızda, yani ekmek, bulgur ve makarnadan vazgeçtiğimizde yaptığımız ciddi kalori tasarrufu nedeniyle doğal olarak birkaç kiloyu süratle kaybediyoruz. Ama bu kaybın nedeni tahılların içindeki glüten değil, nişasta. Peki glütenin hiç mi günahı yok? Glüten masum bir besin unsuru mu? Yanıtı yandaki kutuda...

GLÜTEN NE YAPIYOR?
Glüten tahıllarda bol bulunan, hazmı son derece güç, problemli bir protein. Ayrıca bazı duyarlı kişilerde gaz, şişkinlik, hazımsızlık, ishal veya kabızlık, yorgunluk, eklem, kas ağrıları gibi atipik sorunlara yol açtığı da anlaşılıyor. Diğer taraftan glütene alerjisi olan çölyak hastalarında ağır ishallere yol açtığı da kesin. Ama son yıllarda koparılan “glütensiz beslenme” fırtınasının biraz da besin duyarlılığı analizi yapan laboratuvarların ve glütensiz ürünleri pazarlayan firmaların oluşturduğu bir algı oyunu olduğu da kesin. Özeti şudur: Son yıllarda eskisinden daha fazla tahıl tüketiyoruz. Tükettiğimiz tahıllarda da eski tahıllara oranla -genetikleriyle oynandığı için- çok fazla glüten var. Bu glüten zengini tahıllardan üretilen endüstriyel beyaz ekmekler (yani fırın ekmekleri) ekşi maya ile hazırlanmadıklarından içlerindeki glüten parçalanmıyor. Neticede bağırsaklarımız aşırı glüten yüküyle karşı karşıya kalıyor, glüten fazlalığı bir sağlık sorunu haline gelebiliyor. Glüten zengini tahıllardan uzak durmakta yarar var. Ciddi bir glüten intoleransı veya çölyak hastalığı söz konusu değilse “sıfır glütenli beslenme”de ısrar etmenin de bir anlamı yok.

PATATES KIZARTMASINDAN UZAK DURUN
Haklısınız, patates kızartması, hele sıcak sıcak servis edilecek olursa lezzetine dayanılmaz bir besin. Ne var ki sağlıksız olduğu da tartışılmaz. Nedeni şu: Besinlerin yüksek ısılarda yağda kızartılarak pişirilmeleri doğal yapılarını bozuyor. Patates kızartmasında da aynı sorun var. Sorun bilhassa fastfood zincirlerinde satılan patateslerde çok daha ciddi boyutlara varıyor. Çünkü bu zincirlerde patates kızartmaları en az on kez kullanılmış, yapısı bozuk yağlarda pişiriliyor. Üstelik çoğu zaman o kararmış yapısı bozuk yağların rengini açmak için içlerine magnezyumlu ağartıcılar bile eklenebiliyor. Kısacası bu patates kızartması meselesine hepimizin biraz daha odaklanması lazım. Çünkü sorun sadece kilo problemi ile sınırlı değil. Araştırmalar çok fazla kızartılmış yağ kullanan kadınlarda meme kanserinin, erkeklerde ise prostat kanserinin beklenenden daha fazla olduğunu, bu yağların gastriti, reflüyü azdırdığını, felç ve kalp krizi riskini yükselttiğini de gösteriyor.

KIZARTMADAN VAZGEÇEMEM DİYORSANIZ
İster patates, ister biber, patlıcan kızartın... Kızartmaların her türlüsü zararlı. Ama “Hocam ben sarımsaklı yoğurtlu sebze kızartmalarından asla vazgeçmem” diyorsanız gelin hiç olmazsa şu tavsiyelere kulak verin.

- Mümkün olduğu kadar seyrek tüketin.

- Kızartma yağını en fazla iki kez kullanın.

- Kızartacağınız besinleri mümkün olduğu kadar küçük doğrayın. Bu önlem daha çabuk pişmelerini ve içlerine daha az yağ çekmelerini sağlayacaktır.

- Kızartma malzemelerini yağ iyice kızdıktan sonra ekleyin. Bu, kızarttığınız malzemenin dış bölümünün süratle sertleşmesine ve daha az yağ emmesine neden olacaktır.

- Kızartma kaplarının temizliği de önemli bir ayrıntı. Kanserojen polimerler kızartma kaplarına yapışıyor, siz o kapları iyi temizlemediğinizde yiyeceklerinize daha çok kanserojen karışıyor.

NEDEN ISPANAK TUTKUNU?
Koenzim Q-10 pek çok besinde var. Oldukça da mühim bir madde. Kalp kasını güçlendirdiği, damar yapısını desteklediği, diş etlerini tedavi ettiği, güneş ışınlarının neden olduğu cilt yaşlanmasını geciktirdiği, kanser kalkanımızı güçlendirdiği biliniyor. Bütün bu marifetlerini de öncelikle antioksidan gücüne, glutatyonla olan samimi ilişkisine, mitokondrilerde başardığı harika işlere borçlu. Pek çok besinde var. Ama pazardan alacağınız bir demet ucuz ıspanak da Koenzim Q-10 açısından en zengin besinlerden biri. Et ve deniz ürünleri tükettiğinizde de bu güçlü antioksidanı kazanmış olursunuz ama takdir edersiniz ki bunlar ıspanaktan daha pahalı besinler. Sözü ıspanaktan açmışken içinde bol miktarda bulunan diğer mühim besin unsurlarına da gelin bir göz atalım: Lutein (göze iyi geliyor), zeoksantin (cilde ve göze iyi geliyor), beta karoten (kanserden koruyor), alfa lipoik asit (bu değerli antioksidanın en bol bulunduğu besinlerin başında ıspanak yer alıyor), B, C, E vitaminleri, kalsiyum, demir, magnezyum ve çinko. Kısacası Temel Reis’in ıspanak tutkusu boşuna değil. Bir de küçük hatırlatma: Ispanağı mümkünse taze ve çiğ olarak salata şeklinde tüketmeye çalışın, daha çok doğal şifa kazanırsınız.

TOHUM TOPRAK İLİŞKİSİ MÜHİM
Ruhsal rehberim Dr. T. B. Karasu’dan öğrenip ezberlediğim mühim cümlelerden biri de şudur: HER TOHUM KENDİ TOPRAĞINDA YEŞERİR. Ne var ki çoğumuz bu mühim noktayı atlar, mutluluğu olduğumuz yerde değil de başka yerlerde ararız. Oysa mutluluk da, huzur da, ruhlu bir hayat da, şifa da Himalayalardaki mistik ritüellerde, Uzak Doğu’nun mucize bitkilerinde, Afrika’nın her derde deva meyvelerinde bulunamaz. Çünkü hiçbir tohum başka topraklarda kök atamaz, beden bulamaz, çiçek ve meyve veremez. Özeti şudur: Nasrettin Hoca’yı dinleyeceğiz, anahtarı nerede kaybettiysek orada arayıp bulmaya çalışacağız.

B12 AZALINCA...
- Unutkanlık

- Yorgunluk

- Uykusuzluk

- Kulak çınlaması

- Denge bozukluğu

- Ayağa kalkınca baş dönmesi

- Odaklanma sorunu

- Ayak ve el uyuşması

- Kaslarda yorgunluk ve güçsüzlük

- Dilde yanma

- Kas krampları

- İştah bozukluğu

- Hızlı kilo alma, zor kilo verme