Felcin ön işareti olabilir

Beyne giden kan akışı genellikle bir kan pıhtısı nedeniyle geçici olarak durduğunda ya da azaldığında meydana gelir. Bu durum geçici olarak felçle aynı belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.

Geçen hafta sohbet ettiğim bir yakınım birkaç gün önce yaşadığı geçici şuur kaybının nedenini merak ediyordu. Akşam evinde televizyon izlerken birdenbire çift görme, görme bulanıklığı gibi işaretler oluştuğunu, ne olduğunu merak edip ayağa kalkınca da başının şiddetle döndüğünü, takiben de şuurunun kaybolduğunu anlatıyordu.
Tabiî ki aile de telaşlanmış, 112’den bir ambulans çağırılmış, soluk hastanede alınmış! Gece boyunca yoğun bakımda tutulan yakınım ertesi gün yapılan incelemelerden sonra geçici beyin iskemisi teşhisi konularak taburcu edilmiş.
Nöroloji uzmanı bir arkadaşımla konuştum, beni ve sizi bu konuda birazcık bilgilendirmesini istedim. İşte o arkadaşımın anlattıkları…

FELCİN ÖN İŞARETİ OLABİLİR

 “Geçici iskemik atak” felcin uyarıcı ya da ön belirtisidir. Beyne giden kan akışı genellikle bir kan pıhtısı nedeniyle geçici olarak durduğunda ya da azaldığında meydana gelir. Bu durum geçici olarak felçle aynı belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Ancak birkaç dakika sonra kan akımı normale döner ve belirtiler kaybolur. Felç durumunda ise kan akışı normale dönmediğinden dolayı beyindeki hasar da, oluşan sorunlar da kalıcı olur.
Etkileri geçici olsa ve belirtileriniz hemen geçse dahi ilerde olabilecek muhtemel bir felci önlemek için böyle bir durumla karşılaştığınızda tamamen iyileşseniz bile hemen bir doktora başvurmalısınız.

BELİRTİLERİ NELER?

İskemik beyin atağında belirtiler aniden ortaya çıkar ve beynin hangi kısmının etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
-Vücudunuzun bir kısmında güçsüzlük hissedebilirsiniz ya da bir kolunuzu, bacağınızı veya yüzünüzün bir tarafını kıpırdatamayabilirsiniz. Hatta vücudunuzun bir tarafını hiç kıpırdatamayabilirsiniz.
-Vücudunuzun bir tarafında hissizlik, karıncalanma ya da ağırlık hissedebilirsiniz.
-Hiç göremeyebilir ya da çift görme, bulanık görme, gözünüzün önüne perde inme gibi görme bozukluklarınız olabilir.
-Konuşmada ya da konuşulanları anlamada güçlük çekebilirsiniz.
-Baş dönmesi ve dengesizlik hissedebilirsiniz. Dengesiz yürüyebilir ve kusabilirsiniz. Aynı zamanda bacaklarınızda aniden güçsüzlük olabildiği için devamlı düşebilirsiniz.
Atakları fark etmek her zaman kolay olmamaktadır. Çünkü belirtilerin iler yaştan veya başka hastalıklardan kaynaklandığı zannedilebilmekte, hatta bazen belirtiler siz doktora gidene kadar bile yok olabilmektedir.

PIHTILARA DİKKAT!

Kan pıhtılaşması en fazla görülen nedendir. Pıhtı beyindeki bir damarda oluşabilir ya da kalpten çıkıp kan dolaşımı yoluyla vücutta dolaşabilir. Tıkanmadan saniyeler sonra beyin hücreleri etkilenir ve vücudun bu hücreler tarafından kontrol edilen bölümlerinde belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Pıhtı çözüldüğünde kan akımı normale döndüğünde belirtiler de ortadan kalkar.
Damar tıkanıklığı (atherosclerosis) kalp krizi ve normal olmayan kalp ritmi, iskemik atakla sonuçlanan kan pıhtılaşmasının en sık görülen nedenleridir.
Bazı durumlarda ataklar kan basıncındaki ani ve fazla düşüş sonucu beyne kan gitmemesi durumunda da ortaya çıkabilmektedir.

İskemi riskini neler artırır?

Yüksek kan basıncı: Kan basıncınızı düşürerek iskemi riskinizi azaltabilirsiniz.
Yüksek kolesterol: Yüksek kolesterol kan pıhtılaşmasına neden olan damar tıkanıklığı riskini artırır. Kolesterol seviyenizi düşürerek iskemi geçirme riskinizi de azaltmış olursunuz.
Sigara içmek: Eğer sigara içmeyi bırakırsanız iskemi geçirme riskinizi azaltmış olursunuz.
Kalp hastalığı: Kalp krizi geçirme ihtimaliniz ne kadar fazlaysa iskemi geçirme olasılığınız da o kadar fazladır. Kalp krizi geçirme riskinizi azaltarak iskemi geçirme olasılığınızı da azaltmış olursunuz.
Yaş: Çoğu iskemi hastası 60 yaşın üzerindedir.
Aile ve medikal geçmiş: Eğer ailenizden biri felç ya da iskemi geçirdiyse veya siz daha önceden iskemi geçirdiyseniz felç olma ya da iskemi geçirme ihtimaliniz daha fazladır.
Şeker hastalığı ve orak hücre hastalığı gibi hastalıklar iskemi geçirme riskinizi artırabilir.
Doğum kontrol hapı kullanma, aşırı alkol tüketimi ya da uyuşturucu kullanımı da riskiniz artırabilir.

Hangi testler yapılmalı
-Tomografik olarak beyin tarama. Bu tarama bir çeşit röntgendir. Beyninizin ve kan damarlarınızın detaylı
resmini çeler.
-Beynin ve kan damarlarının resmini çeken MRI ve/veya manyetik rezonans anjiogram (MRA) testi.
-Karotis damarlarının carotid arteries (beyne uzanan ana damarlar) inceleyen doppler.
-Boyun ve baş anjiogramı.