Erken teşhis çok önemli

Bir öncü, bir erken dönem aslında hep var. ışte bu nedenle sağlıklı halden hastalıklı duruma geçene kadarki “gri alan”ı iyi değerlendirmek gerekiyor.

Hastalıkları erken teşhis etmenin tedaviyi kolaylaştırdığını bilsek de, erken teşhis için gereken test ve incelemelerde ihmalkâr davranıyoruz. Oysa erken teşhis, hastanın da doktorun da işini kolaylaştırıyor. Hatta bazen hayat bile kurtarıyor.
Bazıları erken teşhis araştırmalarını “insanları herhangi bir şikâyetleri olmadığı halde de doktor kontrolüne gitmek için teşvik etmek amacıyla hazırlanmış bir işgüzarlık” gibi değerlendirse de, kanserden ülsere, koroner kalp hastalığından kemik erimesine, MS’den diyabete, böbrek yetmezliğinden hepatite yüzlerce hastalıkta erken teşhis müthiş işe yarıyor.

TİCARİ CHECK-UP İŞE YARAMAZ

Erken teşhisin işe yaradığı da, koruyucu tıp çalışmalarının sağlık sorunlarıyla mücadeleyi kolaylaştırdığı da doğru ama konu “Bu iş nasıl yapılacak?” sorusunu yanıtlamaya geldiğinde iş biraz karışıyor. Nedeni, erken teşhis araştırmalarının çoğu zaman o bildik ticari ve salt para kazanmak için planlanmış “check up” zırvalıklarının içinde kaybolup gitmesi.
Çoğu insan artık neredeyse her köşe başında yapılır hale gelen ve “daha ucuz” sloganlarıyla “lavabo analizlerine” dönüşen ticari amaçlı check-up’lara güvenmiyor, güvenemiyor. Diğer taraftan iyi niyetle hazırlansalar bile bu tür incelemeler “kişiye özel”, daha da önemlisi “soruna veya sorunlara özel” planlanmadıkları zaman arzu edilen neticeyi vermiyor.

SİZE VE SORUNA ÖZEL OLMALI

Eğer yaşınız, cinsiyetiniz, işiniz, genetik mirasınız ve kişisel sağlık geçmişinize (ve tabii ki mevcut fiziksel ve ruhsal verilerinize) dikkat edilerek yapılmış dikkatli bir sağlık taramasından geçebilirseniz, yalnız sağlığınızın mevcut durumu değil, geleceği konusunda da bilgilenmeniz mümkün.
Özellikle kanser ve damar hastalıklarında erken teşhisin ulaştığı teknolojik başarının düzeyi dikkate alınırsa bu konuda bir şeyler yapmak, ilerlemelerden faydalanmak gerekiyor. Ayrıca genetik tarama yöntemlerindeki gelişmeler de birçok hastalığı neredeyse daha anne karnındayken belirleme olanağı veriyor.

Sağlık taramaları kimlere yapılmalı

Özellikle aile mirasında kalp damar hastalıkları, felçler, kolesterol problemleri, şeker hastalığı, kanserler (bilhassa kalın bağırsak, meme, akciğer, rahim, yumurtalık, prostat ve mide kanserleri), romatizmal hastalıklar, kemik erimesi ve benzeri sorunların sık görüldüğü biriyseniz, yaşınız 40’ları geçmişse ve kişisel sağlık geçmişiniz pek temiz değilse, tıbbın size sunduğu bu önemli imkandan olanaklarınız ölçüsünde istifade etmenin yollarını arayın. Bunu yaparken de doğru, güvenli, ekonomik ve net bilgiler veren, bu konuda uzmanlaşmış merkezlerle işbirliği içinde olmaya çalışın.

Erken teşhis ve koruyucu tıp bölümü açıyoruz

Önümüzdeki dönemde kanser, damar sertliği ve yaşlanma dahil olmak üzere birçok hastalıklara özel erken teşhis araştırmalarının neler olduğunu bu sayfalarda sık sık okuyacaksınız. Ayrıca “Erken Teşhis” başlığı altında bir köşe de açıyoruz. Bu köşede pek çok hastalığın erken teşhisine yarayan testleri, yöntemleri anlatacağız. Siz de erken teşhis ve koruyucu hekimlik konusunda sorunlarınız varsa lütfen bize yazın. Ben ve Yaşasın Hayat uzmanları, geniş bir destekleyici tıp grubuyla beraber sorularınızı yanıtlamaya çalışacağız. Umarız sağlığınıza yeni bir pencere açabiliriz.

Verici yumurtası: Ne zaman gerekir?

Bir kadının yumurtalıklarında yumurta kalmamışsa veya var olan yumurtaları işe yaramıyorsa, verici yumurtası gereksinimi ortaya çıkar. Erken yumurtalık yetersizliği, erken menopoz olmuşsa ayrıca kemoterapi, radyoterapi tedavisi görmüşse hastanın kendi yumurtası olmayacaktır.
Ciddi bir genetik hastalığı olan veya böyle bir hastalığın kuvvetle taşıyıcısı olan kadınlara, bu hastalığı çocuğuna geçirmemesi amacıyla verici yumurtası önerilebilmektedir. Yapılan araştırmalarla kısırlığının sebebi yumurtası olarak bulunan kadınlarda da verici yumurtası önerilebilir. Tüp bebek yapılırken arka arkaya denemelerde başarısız olunduğunda verici yumurtası ile tüp bebek denenmesi yoluna gidilmektedir.
Not: Verici yumurtası yoluyla tedavi yurdumuzda yasaktır. Bazı batılı ülkelerde ise organ bağışlama gibi görülüp, uygulama teşvik edilmektedir.