Egzersiz ömrü uzatıyor

Harvard Tıp Okulu hocalarından Dr. Harvey Simon egzersiz için bakın ne diyor: “İnsanlar şu beş nedenden egzersiz yapar: İş, eğlence, rekabet, daha iyi görünmek ya da sağlık”. Beni ise, sağlığı güçlendirmek, daha iyi görünmeyi desteklemek ve hayatı daha eğlenceli hale getirmek üzerine olan faydaları ilgilendiriyor.
Egzersiz konusunda bilmeniz gereken ilk şey bedeni hareketli kılmanın yaşamsal bir zorunluluk olduğu. İnsan bedeni çalışan, üreten her cihaz gibi, hareket etmediği yani kullanılmadığı zaman paslanır! Bu kesin ve değişmez bir kural. Mesela kas dokunuz azalır, eklemleriniz eski elastikiyetini kaybeder, tendonlarınız eskiye oranla daha az dirençli hale gelir, kemik dokunuz, 40’lı yaşlara bile varmadan 70’li, 80’li yaşlardaki kadar koflaşır! Kısacası düzenli egzersiz, insan bedenine bereket getirir.
Kısacası, egzersiz hayattır!

METABOLİZMA HIZLANIR

Egzersiz, atardamarlarınızı daha çok nitrik oksit üretmeye zorlar. Bu madde bir taraftan damarlarınızı gençleştirirken diğer taraftan kan basıncınızı düşürür. Egzersizin akciğer kapasitesini artırdığını, metabolizmayı hızlandırıp kilo kontrolünü kolaylaştırdığı, kolesterol seviyelerini dengelediğini, kan şekerini düşürdüğünü de biliyoruz.
Dahası var: Egzersiz, sinir sistemini güçlendirir. Egzersiz yapanlarda denge daha sağlam, bellek daha güçlü, zihin daha açık ve berrak olur. Düzenli egzersiz alışkanlığının inme (felç) olasılığını azalttığı, kansere yakalanma ihtimalini düşürdüğü, özellikle karın yağlarını eritmede müthiş avantajlar sağladığı, ciddi bir yaşlılık problemi olan kemik kırılganlığı artışını geciktirdiği de kanıtlandı. Kısacası, eğer iyi, güzel, keyifli, sağlıklı bir hayat istiyorsanız mutlaka egzersiz yapmalısınız.
Benim önerim şu: Daha önce hiç egzersiz çabası içine girmediyseniz ya da şu veya bu şekilde egzersizden uzak kaldıysanız bu güzel pazar sabahı egzersize yeniden başlamanız için en iyi, en uygun zamanlardan ve bu yazı en güzel fırsatlardan biri olabilir. Gelin beni dinleyin, hatta isterseniz ‘beni kırmayın’, bugün evinizden çıkıp, bir saat kadar yürümeyi bir deneyin! Sizi temin ederim ki kendinizi dünden daha iyi hissedeceksiniz!

AKLINIZDA OLSUN

Yürüyüşten daha faydalısı yok

İnsan bedeni günde ortalama en az 5 bin adım atmak üzere planlanmış. İdeali 10 bin adım. Günde, 7 bin 500 civarında adım atabildiniz mi gereken faydayı sağlamaya yetiyor. 5 binin altına düştünüz mü problemler başlıyor. Şehirde yaşayan biriyseniz günlük toplam adım sayınız genelde 2 bin 500’ü geçmiyor. Bu nedenle en azından açığı kapamak amacıyla dakikada ortalama 100-120 adım atacağınız bir yürüme temposuyla günün en az 30 dakikasını yürüyüşe ayırmanızı tavsiye ederim. Dakikada 50-60 adım atıyorsanız bu süreyi 1 saate de çıkarabilirsiniz.

BİR SORU

Evde mi spor salonunda mı

Size hangisi uygun geliyorsa orada egzersiz yapın. Ekonomik durumunuza, keyif alma biçiminize, kuracağınız arkadaşlık ve dostluklara göre yer ve zaman seçin. Egzersiz salonlarının pahalı olduğunu da düşünmeyin. Çünkü hiç egzersiz yapmamanız nedeniyle uzun dönemli sağlık harcamalarınız çok daha fazla olacaktır.

BİR HATIRLATMA

10 dakika bile yeter

İster 10 ister 100 dakika yapın, egzersiz her zaman faydalı. Gün içine yayılmış 10’ar dakikalık kısa egzersizlerin bile işe yaradığı mesela yemekten sonra kanda seviyeleri artan yağ asitlerinin temizlenmesini ciddi oranda düşürdükleri, kilo kontrolünü kolaylaştırdıkları biliniyor.

ÖNEMLİ

Daha hızlı daha iyi anlamına gelmiyor

Çok ağır egzersiz çalışmalarının hiçbir zaman taraftarı olmadım. Ben orta düzeyde, keyifli ama tekrarlanan düzenli egzersizlere ağırlık verilmesi düşüncesindeyim. Eğer amacınız rekabet ya da yarışma kazanmak değilse hız ve aşırı ağırlık egzersizde  pek doğru bir şey gibi görünmüyor.

BİR BİLGİ

Sabah ya da akşam fark etmez

Çok özel durumlar dışında egzersizi ne zaman yapacağınıza, bedeninizi ve ruhunuzu dinleyerek karar vermelisiniz. Kimi gece kuşları akşam saatlerinde, kimi ardıç kuşları da sabahın kör vaktinde yaptığı egzersizlerden keyif alır. Tabii boş zamanınız, işiniz, eşiniz ve diğer faktörleri de dikkate almalısınız. Ama egzersizi sabah, öğlen ya da akşam yapmanız ciddi bir fark yaratmıyor.

BİR UYARI

Doktor kontrolü şart

Eğer egzersize 40’ından sonra ve sıfırdan başlayacaksanız mutlaka bir sağlık kontrolünden geçin. Kalbinizin, eklemlerinizin, dolaşım sisteminizin, solunum gücünüzün bu işe ne kadar hazır olduğunu öğrenmeye çalışın.
Prensip olarak genelde orta yaş ve üzerindekilere aerobik egzersizleri daha çok tavsiye ediyoruz. Çünkü bunlar kalbinizi güçlendiriyor, dolaşım sisteminizi gençleştiriyor, kilonuzu kontrol etmenizi kolalaştırıyor. Kısacası aerobik egzersizler sağlığı iyileştiren bir tıp adamı gibi çalışıyor! Burada dikkat etmeniz gereken nokta şu: Kendinize çok yüklenmeden, kalbinizi yavaş yavaş maksimum kapasiteye getirmeye çalışın.

DİKKAT

Bazı egzersizler hızlı yaşlandırır

Ağır, zor, anaerobik koşullarda çalışmayı zorlayan yani bedene yüklenen her egzersiz sizi gençleştirmek yerine yaşlandıracaktır. Bu nedenle çok konuşulan egzersiz önerilerinin çoğunun sadece birer şehir efsanesi olduğunu unutmayın.

UNUTMAYIN

1.5 km=20 dakika

Bir çalışma, yürüdüğünüz her 1.5 kilometrenin hayatı 20 dakika uzattığını göstermiş. Egzersiz, tabii ki yaşlanmayı  durduramaz ama yaşadığınız günleri daha sağlıklı ve enerjik geçirmenizi garanti eder.