Atıştırmak iyi mi, kötü mü?

Atıştırmak vazgeçilmez bir trend ve yeni bir trankilizan (sakinleştirici) ama atıştırma yapmanın iyi olduğunu söyleyen de var, kötü olduğunu söyleyen de.
Bana sorarsanız iki taraf da haklı! Ama iki taraf da katı bir tutum içinde sadece kendi düşüncelerinin doğru olduğunu iddia ediyor.
Birinci grup “Atıştırma yapmak kötüdür, atıştırma alışkanlığı zararlıdır. Sık sık bir şeyler atıştırmak pankreası yorar, insülin direncine zemin hazırlar” derken, diğer grup “Hipoglisemisi olan birinin atıştırma yapmaması hem yaşam kalitesini azaltan, hem de tehlikesi sonuçları olabilen bir yanlıştır. Eğer hipoglisemili biriyseniz sağlıklı atıştırmalıklar seçerek ataklarınızı önleyebilir, zarar değil, fayda görürsünüz” diyor.
Netice şu: Eğer atıştırmalık olarak hemen her köşede bulabileceğiniz un, şeker, yağ zengini sağlıksız atıştırmalıkları (bisküvileri, gofretleri, şekerlemeleri) tercih etmez de, doğal ve tam atıştırmalıkları, yani şekeri az meyveleri, kuruyemişleri, sebze parçalarını, yoğurdu, ayranı, bir-iki dilim peyniri yiyip içerseniz atıştırmaktan zarar görmezsiniz.
Ama yine de prensip olarak acıkmadıkça yemeyin. Açsanız yiyin, toksanız yiyecek ve içeceklerden –su hariç- uzak durun.
Kısacası atıştırmalık konusu kafa karıştıran bir alan. Ve zaten böyle olduğu için de sorularınızın sayısı oldukça fazla.
Onlardan bazılarının yanıtlarını aşağıdaki kutularda bulacaksınız.

Sık atıştırmak metabolizmayı hızlandırır mı?

Yakın zamana kadar uzmanların ortak düşüncesi şuydu: Birkaç saat ara ile bir şeyler atıştırarak metabolizmayı uyarır ve hızlandırır! Bir başka deyişle “Sık sık bir şeyler yemek kilo kontrolünü kolaylaştırır!” Elimizdeki yeni kanıtlar ise bu düşünceyi pek desteklemiyor ve yeme sıklığının kalori yakımını artırdığını ya da metabolizmaya hız kazandırdığını doğrulamıyor. Diğer taraftan insülin direnci gibi bir probleminiz varsa her atıştırma çabası pankreası daha fazla insülin üretmeye, bu da insülin direncini şiddetlendirmeye sebep olabiliyor. Ama yine de hipoglisemi sorunu olan birinde uzun süre açlık dönemlerinin getireceği kan şekeri düşmesi riski söz konusu olduğunda atıştırma yapmak bir zorunluluk haline de gelebiliyor. Burada da kalorisi minimum, şeker içeriği makul, posası ve proteini güçlü atıştırmalıkları seçmeniz lazım. 

Paketlenmiş sağlıklı atıştırmalık var mı?

Prensip olarak “güçlü besleyici özellikleri, tam ve gerçek besinsel yapıları” nedeniyle “tam gıdalar” öncelikli tercihiniz olsun.
Ne var ki bunlara ulaşmanın her zaman mümkün olmayacağının farkındayız. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla birçok üretici “sağlıklı atıştırmalık” üretme peşinde. Özellikle de içinde kimyasal katkı olmayan, şeker eklenmemiş, doğal yapısı bozulmamış, gıdaların tek başına veya birlikte kullanıldıkları atıştırmalıklar geliştiriyorlar. Bu nedenle de “meyve, kuruyemiş, yağlı tohum” parçalarının tek tek veya birlikte kullanıldığı sağlıklı atıştırmalıklar şimdi çok moda.
Üreticileri bunların “sağlıklı, lezzetli, besleyici ve masum” atıştırmalıklar olduklarını belirtiyorlar. Bize göre bunların da posa, vitamin-mineral gücü yüksek besleyici değeri iyi, katkısız olanları var ve öncelikle onları tercih etmek daha doğru. 

Atıştıran mı, atıştırmayan mı kolay kilo verir?

Bu sorunun yanıtı “kişiye ve atıştırmalığın tipine göre değişir!” şeklinde verilmeli. İnsülin direnci olan biriyseniz un ve şeker içeriği yüksek bir atıştırma size daha fazla insülin salgılanması, daha hızlı yağ depolanması ve daha çok kilo olarak dönecektir. Enteresan bir bilgiyi de aktarmamda fayda var, güvenilir bir çalışma, yatmadan önce proteini güçlü bir atıştırma yemenin (yoğurt!) ertesi sabah metabolizmayı hızlandırdığını göstermiş. Bazı araştırmalarda sabah kahvaltısıyla öğle yemeği arasında atıştırma yapmanın pek bir anlamı olmadığını buna karşın öğle ile akşam arasında proteinden zengin bir atıştırma yapmanın akşam gıda tüketimini azaltabileceğini düşündürüyor. 

Atıştırmak açlığı önler mi?

“Atıştır mideni yatıştır!” deyimi genelde geçerli bir yaklaşım olsa da her zaman doğru değil. Bazı atıştırmalıklar mideyi ve bedeni yatıştıracağı yerde, tersine reflüye ve daha da önemlisi şiddetli yeme ataklarına yol açabiliyor. Bitmedi!
Reaktif hipoglisemi ataklarını tetikleyip şekerinizi aniden düşürerek sizi daha gergin, daha sinirli ve daha aç biri de yapabiliyor.
Özellikle seçtiğiniz atıştırmalık un ve şeker zengini bir ürünse bu tür tatsızlıklar kaçınılmaz hale gelebiliyor.
Unutmayın: Şeker içeriği yüksek her atıştırmalık bırakın yatıştırmayı, sizi daha da sinirli ve gözü aç hale getirecektir. 

NEZLE/GRİP İÇİN 4 FARKLI ÇAY

Nane çayı

Nane çayı iltihap önleyici bileşikler içerdiğinden, boğaz şişliğini rahatlatıcı özelliğe sahiptir. Hafifçe yutağı uyuşturarak ağrıyı da hafifletir. Taze nane yapraklarını kaynar suda üç beş dakika bekleterek kendiniz hazırlayabileceğiniz gibi, piyasada satılan çeşitlerini tüketebilirsiniz. Nane çayı kafeinsizdir ve doğal tadından ötürü tatlandırıcı veya şeker eklemeye gerek yoktur.

Papatya çayı

Papatya çayının Orta Çağ’dan beri tıbbi amaçla kullanıldığı bilinmektedir. Huzurlu bir uyku veren papatya çayının çalışmalarda enfeksiyonla savaştığı ve ağrıyı azalttığı bulunmuştur. Hoş, hafif bir aroması ve tadı vardır. Kafein içermez. Boğaz ağrısı nedeniyle uyumakta zorlanıyorsanız yatmadan önce içebilirsiniz.

Zencefil çayı

Zencefil boğaz ağrısını giderebilen, bakteri öldürücü ve iltihap önleyici etkilere sahip bir baharattır. Bir çalışmada zencefil özütünün boğaz enfeksiyonlarından sorumlu bazı bakterileri öldürdüğü gösterilmiştir.

Tarçın çayı 

Hoş aroması ve tadıyla tarçın hem lezzetli bir baharat hem de antioksidan ve antibakteriyel yararları olan doğal bir şifa kaynağıdır.
Çin tababetinde soğuk algınlığının tedavisinde tarçın çayı kullanılır. Bitki çaylarına ve siyah çaya da eklenebilir.
Kendi hazırlayacağınız badem sütüne tarçın eklenerek hazırlayacağınız içecek boğaz şikayetleri için özellikle faydalıdır.