Akıl zarınızı iyi atın

Eklem problemleri, cilt sorunları hatta kansere genetik yönden yatkın da olabilirsiniz. Genetik mirasınız ne olursa olsun, "ikinci zar"ınızı doğru yönetmeniz ve yönlendirmeniz mümkündür. Bu ikinci zara "akıl zarı" diyoruz. Bu zar, doğarken elinize tutuşturulan genetik zardan farklıdır. Bu zarı nasıl kullanacağınıza siz karar veriyorsunuz. Ailenizde diyabet geçmişi var, siz kilo alıyor veya almıyorsunuz. Ailenizde koroner kalp hastalığı geçmişi var, siz kolesterol, doymuş yağ ve trans yağlara dikkat ediyor veya etmiyorsunuz.

Sağlıkla yaşamak için önce sağlığınızı korumayı amaçlamalısınız. Tedaviye değil korunmaya, hastalanmamaya öncelik vermeniz, daha güçlü bir bağışıklık sistemi, kalp-damar ve solunum sistemine, daha üretken bir beyin ve belleğe, daha dingin bir ruhsal yaşama odaklanmanız öneriliyor. Çağla Kubat da ailesinden kalan genetik mirasını dikkatlice yöneterek, yaşlanma sürecinde karşılaşacağı sağlık sorunlarını bir hayli ertelemiş gibi görünüyor. Çağla Hanım’a ailesinden kalp krizi ve kanser mirası kalmış. Ancak bu risklerini iyi yönettiği için notunu yükseltiyor: 8

SPOR ONUN VAZGEÇİLMEZİ

Çağla Kubat’ın en önemli özelliği bir "aktivite tutkunu" yani egzersiz ustası olması. Düzenli egzersizin kaliteli bir yaşamın ayrılmaz bir parçası olduğunu pek çok kere söyledik. Egzersiz sadece yağ yakmanıza, metabolizmanızı hızlandırmanıza, kilo vermenize yardım etmez, aynı zamanda kalp hastalığı riskinizi azaltır, belleğinizi kuvvetlendirir, depresyon, cilt sorunları ve kansere karşı koruma sağlar, kemiklerinizi güçlendirir.

Egzersizin bu "master key" etkisi özellikle damarlarınız üzerinde yoğunlaşır. Hipertansiyonu ve şeker hastalığını önleyip faydalı HDL kolesterolü artıran, zararlı LDL kolesterolü düşürüp daha iyi uykuyu ve daha az stresi garanti eden, pozitif bakışın ve iyilik hissinin mucize ilacı egzersiz bütün bu etkileriyle sağlığa güç katar. Çağla Hanım da egzersizi bir hayat tarzı haline getirerek kendisine bütün bu faydaları fazlasıyla sağlıyor. Çağla Kubat’ın egzersiz notu bir hayli yüksek: 9

BALIK YERİNE KETENTOHUMU

Çağla Hanım’ın sporcu yaşamı ona beslenme konusunda belli bir disiplini sağlamış. Öğün atlamaması, düzenli öğün saatleri, ara öğünlerde abur cubura yönelmemesi örnek davranışlar. Antioksidan içeriği yüksek salatalara düşkünlüğü ayrı bir şans. Tek kusuru balığı sevmemesi. Haftada iki kez düzenli balık tüketenlerin ek olarak Omega-3 kaynağı almalarına gerek olmadığını bilmesinde fayda var.

Çağla Hanım’ın genetik mirasında taşıdığı kalp hastalığı riski açısından Omega-3 yağ asitlerini bolca içeren bir beslenme planı uygulaması gerekiyor. Bir kez daha hatırlatalım: Omega-3 yağ asitleri kan pıhtılaşmasını, kalp ritim bozukluklarını önlemeye, trigliserit seviyelerini azaltıp HDL-faydalı kolesterolü arttırmaya yardım ediyor. Çağla Hanım balık yerine, Omega-3’ün ceviz, ketentohumu, keten yağı, soya yağı gibi bitkisel kaynaklarına yönelebilir. Çağla Kubat’ın beslenme notu da yüksek: 9.

UYKU DESTEĞİ FAYDALI

Çağla Hanım gün içinde uyuma ihtiyacı yaşıyor. Uyku fizyolojik bir ihtiyaçtır. Sağlıklı bir beynin olmazsa olmazıdır. İyi bir uyku ruhsal ve duygusal yenilenmenin en güçlü ilacıdır. Çağla Kubat’ın uyku sorunu gece boyunca yeterli ve kaliteli bir uyku uyumamasından, uyku hijyenini sağlayamamasından kaynaklanabilir. Daha çok geceleri yeterli uyku uyuyup uyumadığına dikkat etmesini öneriyorum. Uyku desteği olarak melatonin kapsüllerinden, melisa ve valeriyan tabletlerinden yada papatya çayından yararlanabilir. Çağla Hanım’ın uyku kalitesi notu: 7.

STRES RİSKLERİNİ ARTIRIYOR

Çağla Kubat’ın kendisini kişisel huzura sahip biri olarak tanımlaması çok güzel bir yaklaşım. Bu olumlu bakış açısıyla daha iyi bir stres yönetimi yapabilir. Stresin birçok yakınmasını ve ayrıca kalp hastalığı ve kanser risklerini, cilt sorunlarını, baş ağrılarını ve hazımsızlık sorunlarını arttıracağını unutmamalı. Aktivite ve beslenmesine gösterdiği özeni stres yönetiminde de göstermeli. Çağla Hanım’ın stres notu: 7.

ÇARPINTINIZ VARSA KAHVE İÇMEYİN

Çağla Hanım doğru seçimler yapmış. Sigara içmiyor, alkol ve kafeini sınırlı tüketiyor. Sağlıklı bir yetişkinin günde 200-300 miligram kadar kahve tüketmesine çarpıntı, uykusuzluk gibi sorunlar oluşmazsa izin verilebilir. Hipertansiyon, mide ülseri, gastrit, uykusuzluk, kalp ritim sorunları, sinirlilik gibi problemler varsa kahve tüketimini sınırlamakta fayda var. Çağla Hanım hayat tarzı seçimlerinden de iyi bir notu hak ediyor: 8.

Çağla Kubat’a sağlıklı, keyifli ve mutlu bir hayat diliyorum.

GENETİĞİN ETKİSİ YÜZDE 30’U GEÇMİYOR

İnsan vücudunun yaşlanmak ve sonlanmak üzere tasarlandığından hiç şüpheniz olmasın. Niçin yaşlandığımızın yanıtı henüz tam bilinmiyor ve çok haneli cevaplar içeriyor. Genetik mirasın etkisinin yüzde 25-30 civarında olduğu sanılıyor. Yaşam tarzınız, seçimleriniz en az genetik miras kadar önemlidir deniyor. Devraldığınız genetik miras, biyoloji, davranış biçimleri ve seçimleriniz müthiş bir etkileşim içinde. Davranışlarınızın çoğu tıpkı genetik mirasınız gibi ailenizden size intikal ediyor. Öğrenilmiş alışkanlıklar olarak beyninizi, bedeninizi etkiliyor. İyi ve doğru yaşam tarzı sağlayan olumlu alışkanlıklarınız ne kadar fazlaysa ve bu alışkanlıkları ne kadar erken yaşlarda elde edebilirseniz, işiniz o kadar kolaydır.

YAŞLANIRKEN DE BÜYÜYÜN

İyi yaşam yolculuğunda size düşen görev akıl zarınızı iyi kullanmaktır. İyi yaşamak ve iyi yaşlanmak istiyorsanız bunu mutlaka önemsemelisiniz. Bunun için sadece kendinize iyi bakmanız da yetmez. Herkes gibi sizin de ölümlü olduğunuzu kabullenmeniz, yitirdiklerinizin verdiği o derin ve katlanılmaz acılardan makul sürelerde kurtulabilmeniz, iyi ve kötü günlerinizin anılarına sahip çıkmanız, onları unutmamanız ve dert etmemeniz gerekiyor. Kaçınılmaz sıkıntı ve acılarda bile sıkışıp ezilmemeniz, dik durmayı, bu da geçer diyebilmeyi becerebilmeniz şart. Kendiniz ve ait olduğunuz aile, bölge, yaşadığınız toplum, arkadan gelen genç umutlar için en iyi, en doğru, en ahlaklı kararları alabilmeli ve seçimleri yapabilmelisiniz. Ancak en önemlisi bunları yaparken balık avlamayı, iskambil oynamayı, tavlayı, briçi, balkonda uzanıp dinlenmeyi, eğlenip gülmeyi, aşık olup sevmeyi, iyi ve güzel her şeyin tadını doyasıya çıkarıp, kötü ve zor her şeyin mutlaka üstesinden gelebilmeyi, şarkı ve türkü söylemeyi, iltifat etmeyi, affetmeyi, hoş görmeyi ve daha yüzlerce şeyi de unutmamanız gerekiyor. Unutmayın! Yaşlanırken de gelişme ve büyümenizi yalnızca bu şekilde sürdürebilirsiniz.

NASIL YAŞIYORSUNUZ?

Çağla Kubat (28)

Rüzgar sörfçüsü ve sunucu

Sporculuğumdan da gelen çok hareketli bir yaşamım var. Spor, hayatımın tam anlamıyla bir parçası. Hele yaz ayları sürekli rüzgar sörfü idmanı yaparak geçiyor. Bu kadar değil tabii. Sörften uzak kaldığım aylarda da sürekli faalim. Normal bir haftada bir gün açık havada yürüyüş yapıyorum. Diğer günlerde de bantta yürüyorum, koşuyorum, tenis oynuyorum, yüzüyorum ve aerobik yazıyorum. Yine haftada iki gün yoga yapıyorum. Bir kez de özel hoca gözetiminde pilates yapıyorum. Ailemde kalp krizi ve kanser önemli sağlık sorunuydu. Benim de cilt sorunlarım var, bir de hazımsızlıktan mustaribim. Aslında uyku kalitem iyi ama nedendir bilmem gün içinde de uyuma ihtiyacı hissediyorum. Bir de stresli dönemlerde başağrısı sorunu çekiyorum. Kişisel huzura sahip ve pozitif bir kişiyim. Sıkı egzersiz düzenim sayesinde kilom değişmez. Tabii beslenme düzenime çok özen gösteriyorum. Düzenli öğün saatlerimin arasında abur cubur atıştırmam. Yalnız sosyal bir ortama girince yemeği biraz kaçırma huyum var. Salata öğünlerimin adeta vazgeçilmezi. Karpuz ve mantı iki favori yiyeceğim. Maalesef balıkla hiç aram yok. Ama bu açığı tavuk yiyerek kapatmaya çalışıyorum. Yemekle fazla tuz ekmemeye gayret ediyorum. Günde iki fincan kahve ve bir bardak çay içiyorum. Sigaradan hep uzak durdum. İçkiyle de pek aram yok. Olsa olsa haftada iki kadeh kırmızı şarap içiyorum.

Çağla Kubat’ın not ortalaması: 8