10 soruda tiroid hastalıkları

Bu soruları toplu olarak yanıtlamanın en etkili çözüm olacağını düşündüm. İşte o sorulan sorular ve yanıtları...

SORU 1: HAŞİMATO HASTALARI GEBE KALABİLİR Mİ

Haşimato tiroiditi geçiren birinin eğer klinik bir hipertiroidisi ve bu nedenle tedavi altında olmasını gerektiren özel bir durum söz konusu değilse gebe kalmasına engel olacak herhangi bir tehdit söz konusu değildir. Özellikle aç karnına tiroid hormonu kullanarak haşimato hipotiroidisi kontrol altına alınmış olan kadınların TSH düzeyleri normal olduğu sürece hamile kalmaları herhangi bir problem yaratmaz. TSH düzeyi normal olduğu sürece doğacak çocuk için de herhangi bir tehlike söz konusu olmaz. Yine TSH düzeyi normal olduğu sürece düşük tehdidi, hamilelikte gereğinden fazla kilo alma ya da hamilelik sonrasında kilo verememe gibi bir problem yaşanmaz. Nedendir bilmiyorum ama bazı hekimlerin haşimatolu hastaları gereğinden fazla korkuttuğunu düşünüyorum. Eğer ilaçlarınızı düzenli kullanır, kontrollerinizi zamanında yaptırırsanız haşimato tehlikeli bir hastalık değildir.

SORU 2: HAŞİMATO HASTALIĞINA YAKALANANLAR NELER YAPMALI

Eğer haşimato hastalığınız varsa sigara içmeyin çünkü sigara içenlerde hastalığın kontrolü zorlaşıyor. Ayrıca anneniz, ablanız ya da teyzenizde haşimato hastalığı varsa sigara kullanmanız haşimatoya sizin de yakalanma olasılığınızı yükseltiyor. Haşimato hastalarının iyotlu yiyeceklerden uzak durmalarında da fayda var. İyotlu ilaçlardan, iyot ihtiva eden radyolojik kontrast maddelerinden, iyotlu tuzdan uzak kalmaları gerekiyor. Ama bu dikkati “iyot içerdiği için deniz ürünlerini, mesela balığı bile yememek” gibi anlamsız noktalara sürüklememek gerekiyor. Bu hastalığa yakalananların tiroid papiler kanserine yakalanma olasılıkları arttığı için belirli aralıklarla özellikle nodül varsa- ultrasonografik kontrollerden de geçmeleri gerekiyor. Selenyum desteği kullanmak haşimato hastalığının kontrolünü kolaylaştırıyor. Bu nedenle günde 50 mikrogram kadar selenyum kullanmak yeterli oluyor.

SORU 3: GUATR- KISIRLIK İLİŞKİSİ ÖNEMLİ Mİ

Tiroid hastalıklarının neredeyse tamamında tiroid fonksiyonları ister azalmış, ister çoğalmış, isterse normal olsun adet düzensizlikleri ve yumurtlama bozuklukları görülebiliyor. Bu durum doğal olarak gebe kalmayı da önlüyor. İşte bu nedenle istediği halde gebe kalamayan kadınlarda mutlaka tiroid fonksiyon testlerini de gözden geçirmek gerekiyor. Özellikle TSH düzeyi çok önemli kabul ediliyor. Hatta kısır kadınlarda, TSH düzeyi 2-2,5’dan yüksek olanlara tiroid hormonu tedavisine başlaması bile öneriliyor. Diğer taraftan haşimato hastalığı nedeniyle Anti-TPO antikoru çok yüksek olan hastalar eğer gebe kalamıyorlarsa bu hanımlara da tiroid hormonu başlamak tavsiye ediliyor. Tiroid beziyle ilgili kısırlık problemine daha çok hipotiroidide, yani tiroid bezi tembelliğinde rastlandığını da hatırlatalım.

SORU 4: TİROİD HORMONU KEMİK ERİMESİ RİSKİNİ ARTIRIR MI

Eğer uzun süre ve yüksek dozda tiroid hormonu kullanmak zorunda kalırsanız ve aynı zamanda kemik yoğunluğu azalması yönünden genetik olarak risk altındaysanız (hatta sigara içen, minyon tipli, hareketsiz, zayıf, sık sık diyet yapan, yüksek proteinli rejimler uygulayan biriyseniz) tiorid hormonu kullanmak uzun dönemde kemik yoğunluğunuzun azalmasını tetikleyebilir. İşte bu nedenle riskli hastalarda kalsiyum desteği kullanmak ve kalsiyumdan zengin bir beslenme planı yapmakta fayda var.

SORU 5: TİROİD HASTALIĞI KİLO SORUNU YARATIR MI

Eğer tiroid beziniz normal çalışıyorsa, yani yeteri kadar tiroid hormonu içeriyorsa (T3, T4, TSH normalse) guatr ve diğer tiroid hastalıklarında kilo sorunu olmaz. Tiroid beziniz aşırı çalışırsa (hipertiroidiniz varsa, yani T3, T4 düzeyiniz yüksekse) diyet yapmamanıza rağmen durup dururken kilo vermeye başlarsınız. Bu hastalığın bir işaretidir ve çoğu zaman aşırı terleme, ellerde titreme, sinirlilik, çarpıntı gibi belirtilerle birliktedir. Eğer tiroid beziniz yavaş çalışıyorsa (hipotiroidi yani T3, T4 düşük, TSH yüksekse) kilo almanı kolaylaşacaktır. Ayrıca tiroid bezi yetmezliği tedavi edilmezse kilo vermekte de zorlanırsınız. Özellikle menopoz döneminde görülen haşimato tiroiditinde, tiroid hormonları normal olmasına rağmen kilo vermekte zorlanan kadınlara sık rastlıyoruz. Diğer taraftan selenyum eksikliği de burada etkili olabiliyor. Bu mineralin eksikliğinde T4 hormonunun T3’e dönüşmesi bozuluyor, kilo vermek zorlaşıyor.
(Devam edecek...)