Odasını düzeltirse hayatını düzenlemeyi öğrenir

◊ Odasını temizlemek ve düzenlemek çocuğa ne gibi faydalar sağlar?

Dilara Sayar (Uzman Klinik Psikolog):

Çocukların özel alanlarını düzenlemeyi öğrenmesi hem bugün hem de gelecekleri için çok önemlidir. Yaşam alanını düzenlemeyi öğrenmiş bir çocuk, gelecekte de farklı alanlarda organize olma, planlama, zaman yönetimi gibi becerileri gelişmiş, öz denetimi yüksek bir yetişkin birey oluyor.

Saygın Şimşek (Uzman Psikolog):

Beyin için odadaki kıyafetleri ve eşyaları yerleştirmek ile öğrenilen bilgileri yerleştirmek arasında çok da fark yoktur. Aslında bu düzen, öğrenme sürecindeki düzene ve düzenlemeye de katkı sağlar. Ergenlik döneminde ise oda dağınıklığının normal kabul edilmesi aileler için daha sağlıklı bir yaklaşım olur çünkü kimlik gelişimi konusunda karmaşanın yaşandığı bu dönem odaların, duyguların ve de kafaların en karışık olduğu dönemdir. Olabildiğince az müdahaleyle atlatılması gerekir. 

◊ Peki, oda düzenleme alışkanlığı nasıl kazandırılır?

Saygın Şimşek: Bebeklikten itibaren gelişim dönemine uygun sorumlulukları çocuklarına yükleyen ebeveynlerin çocukları da bu alışkanlıkları kolay uyguluyor. İlk altı yıl, sorumluluk veren ailelerin çocukları ev ve odalarıyla ilgili sorumlulukları daha iyi yerine getirebilirken sonradan kazandırılmaya çalışılan oda sorumluluklarını yerine getirmede zorlanıyorlar. Sorumluluk vermeye ne kadar erken başlanırsa o kadar etkili oluyor. Örneğin 4-5 yaşlarına gelmiş bir çocuğun yemeğini hâlâ anne baba yediriyorsa, ayakkabısını hâlâ anne baba giydiriyorsa o çocuklar sorumluluk almada zorlanıyor. Oda düzeni ve temizliği konusunda da küçük yaşlardan itibaren birlikte adım atılmalı. Yaş ilerledikçe sorumluluk artık tamamen çocuğa bırakılmalı. 6 yaşındaki bir çocuk oda temizliği ve düzeni konusunda ağır eşyaların yerini değiştirmek dışında hemen her şeyi yapabilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu da bu sorumlulukların kavga etmeden verilmesidir. Aksi takdirde sorumluluk alma davranışı ters tepebilir.  

Dilara Sayar:  Çocuğun odasını sevmesi, sahiplenmesi ve ait hissetmesi en önemli başlangıç adımı diyebiliriz. Odasının düzeni, oyuncaklarının yeri gibi detaylarda çocuğun kararı önemlidir. Anne-babalar aralarında tutarlı olmalıdır. Bir ebeveyn çocuğun sorumluluk almasını isterken, diğerinin bazen kıyamayan, bazen bu öğretiyi erken ya da yanlış bulan düşünceyle sorumluluk vermek istememesi tutarsızlık yaratır. Ayrıca çok dağınık bir odayı toplamasını istemek ile önce bir bölümünü toplamasını istemek farklı tepkiler yaratacaktır. Öte yandan oda toplamak işi oyun ile birleştirilip, eğlenceli hale getirilebilir. Bu işe ‘oyuncak avcısı’ ya da ‘dağınıklık perisi’ gibi ilgi çekici isimler verilebilir. Kıyaslama yapabilmesi için de odasının fotoğrafı hem çok dağınıkken hem de düzenliyken çekilebilir.