Mutlu olmak için evinizde ‘nezaket kültürü’ geliştirin

NEZAKET NEDİR?

Prof. Dr. Aynur Bütün Ayhan (Ankara Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü): Bir yaşama kültürüdür. Çocukluktan itibaren kazanılır ve yaşam boyu sürmesi arzulanır. Nezaket aslında bir tür empati/halden anlama biçimidir. Birine ‘merhaba’ demek, otobüste yer vermek, sıraya girmek veya gülümsemektir. Daha iyi ve uygar bir dünyada yaşamanın yolu evde bir ‘nezaket kültürü’ geliştirmekten geçiyor. Bunu sağlamanın yolu da örnek olmak! Çocuklara nezaketli olmanın altın kurallarını öğretmek ve bu kuralları içselleştirmek gerekiyor. Ebeveynler, çocuklarının iyiliğin ne anlama geldiğini anlamasını sağlamalı. Çocuklara nezaket kurallarını öğretirken, neden böyle davranılması gerektiği de vurgulanmalı. 

EVDE GÖRDÜĞÜ NAZİK DAVRANIŞLAR DIŞARIDA NE İŞİNE YARACAK?

Banu Savu (Çocuklar için görgü, nezaket ve doğru davranış kitapları yazarı): Evinde nezaket kültürüne önem verilen çocuk, iyi ve nazik olmayı kural olarak görmez. Onu içselleştirir. Kurallar çocuklara sıkıcı gelebilir. Onlara davranışlarla örnek olmak gerekir. Evde gördüğü iyi ve nazik davranışları toplum içinde uygulayan çocuk, insan ilişkilerinde ve iletişimde başarılı olur. İletişimi iyi olan çocuğa hem akademik hem de sosyal anlamda her kapı kolaylıkla açılır.

ÇOCUKLARA ÖRNEK OLMAMIZ GEREKEN TEMEL KURALLAR

◊ “Lütfen, teşekkür ederim, özür dilerim, yardım edebilir miyim?” gibi cümleleri her gün kullanın. Eğer çocuk ailesinin birbirlerine ve diğer insanlara karşı nazik davrandığını gözlemlerse o da benzer davranışları sergiler. 

◊ Onlara, gündelik yaşantı deneyimlerinden yararlanarak nezaketi anlatın. Örneğin arkadaşı elindeki yiyeceği düşürdüğünde ona kendi yiyeceğinden uzatan çocuğunuza “Arkadaşına kendi yiyeceğini vermen harika bir davranıştı” deyin.

◊ Onunla başkalarının duygularını fark etmelerini sağlayacak sembolik oyunlar oynayın. Oyunda “Bebeğin düştü ve dizini çok acıttı. Sence şimdi ne yapmalıyız?” gibi sorular sorabilirsiniz. Çocuğunuz büyüdükçe daha gerçekçi durumlar üzerinde konuşabilirsiniz. Örneğin “Tekerlekli sandalyede otobüse binmek ne kadar zor olmalı!” gibi.

◊ Karşınızdakilere iltifat edin veya gülümseyin. Nazik, ahlaklı ve manevi değerlere sahip çocuklar yetiştirmede ebeveynlerin kullandığı kelimelerden çok daha önemlisi kendilerinin nazik, ahlaklı ve manevi değerlere bağlı olmasıdır.

◊ Çocuklarınızın düşüncelerine, isteklerine ve ihtiyaçlarına saygılı, demokratik bir tutuma sahip olduğunuzda çocuklar duygusal açıdan daha mutlu, sosyal becerilere sahip, kurallara ve başkalarının düşüncelerine saygılı bireyler olur.

◊ Söylediklerinize dikkat edin... Örneğin başkalarının dış görünüşü, konuşması veya tavırları hakkında olumsuz yorumlarda bulunmayın. Çocuklarınıza ve birbirinize sesinizi yükseltmeyin. Tersi durumda çocuğunuz da sosyal çevresindeki diğer kişilerle ilişkilerinde sesini yükseltir.

◊ Çevrenizdeki insanları ayırt etmeden selamlayın, çocuklarınızın da bunu yapmasını teşvik edin. Eve gelen misafire “Merhaba, hoş geldiniz, hoşça kalın” demeyi öğretin.

◊ Çocuklar bir şeye sahip olmak ya da onu kullanmak istediğinde izin istemeyi bilmeli. Ebeveynler aile içi ilişkilerde birbirlerinden izin isteyerek çocuğa örnek olabilir. Ayrıca çocuklarınızdan da izin isteyin. Odalarına girerken kapı tıklatmak da kendilerini bir birey olarak algılamalarını sağlar.

◊ Evde ailece aynı saatte yemek yemeye ve sofrada nazik olmaya özen göstermek de çok önemli.

◊ Aile içi doğru iletişim, çocuğun tüm hayatı boyunca sürecektir. Birbirini dinlemeyi, söz kesmeden konuşmayı öğrenen çocuklar toplumda çok daha kolay iletişim kuracaktır.

#EVDEKAL ETKİNLİKLERİ

BREMEN ORKESTRASI

Çocukların çok sevdiği ‘Bremen Mızıkacıları’ masalından uyarlanan oyun çevrimiçi olarak sahnelenecek. www.biletix.com adresinden bilet alabilirsiniz.

◊ Etkinlik tarihi: Bugün/Yarın
◊ Saati: 16.00
◊ Yaş grubu: 4-10 yaş
◊ Bilet fiyatı: 28.50 lira

HAFTANIN KİTABI

‘Ah Korona Vah Korona! Öyküleri’ pek çok yazarın bir araya gelerek yazdığı birbirinden ilginç öykülerden oluşuyor. Kitap, çocukların pandemiye farklı gözlerle bakmasını sağlıyor. 

◊ Derleyen: Nevzat Süer Sezgin
◊ Tür: Öykü
◊ Yaş: 9-12
◊ Sayfa: 189
◊ Fiyatı: 25 lira
◊ Yakın Yayınevi

FOTOĞRAFINI ÇEK, GÖNDER

Siz de ailece hafta sonu keyfinizin fotoğrafını çekin, #HürriyetAile etiketiyle Instagram’da paylaşın, Siz de ailece hafta sonu keyfinizin fotoğrafını çekin, #HürriyetAile etiketiyle Instagram’da paylaşın, bu sayfada yayımlayalım.

Yağmur Şenev Gülenç’in oğlu Çınar