Minicik bebeğin de psikolojisi olur!
Türkiye’de yayımlanan çocuk gelişimi kitaplarının büyük bir çoğunluğu “Nasıl çocuk yetiştirilir?” sorusuna odaklanıyor. Dr. Şirin Seçkin ve Prof. Dr. Gökhan Oral’ın birlikte yazdığı “Bana hazır mısın anne?” kitabı ise ilk kez anne-bebek psikolojisini ele alıyor. İkiliyle bir araya geldik ve son kitaplarını konuştuk.
Kitabı yazma amacınız neydi?
Şirin Seçkin: Zamanının çoğunu çocuklar ve aileleriyle geçiren, onlara yardım etmeye çalışan kişiler olarak çocukların sağlık ve esenlik içinde büyütülmesine katkıda bulunmak istedik.
Gökhan Oral: Şimdiye dek yazılan kitapların neredeyse tamamı ebeveynlerin, özellikle de annelerin ne yapıp yapmayacağını anlatıyordu. Açıkçası anne-babalara empatik bir yaklaşım neredeyse hiçbir kitapta yoktu. Bu kitap bu ihtiyacı karşılama amacı taşıyor.
Bebeğin psikolojisi mi olur?
Şirin Seçkin: Ebeveynler ve çocuklarını gözlemlerken birçok şeye şahit olursunuz. Biz çocuk hekimleri bunlardan bazı anlamlar çıkarırız. Bir kısmı tıp ve uzmanlık eğitimi sırasında öğretilmiş şeylerdir, bazıları da deneye dayalı gözlemlerimiz ve inandıklarımızla alakalıdır. İşte bu süreçte bazı gözlemlerimin karşılığını yeterince anlayamadığımı fark ettim. Mesela çocuğun sürekli kucakta taşınmasıyla ilgili öğretilmiş bilgilerin tersine, kolik sancısı çeken bir çocuğun kucakta sakinleşebildiğini gözlemledim. Dolayısıyla evet, bebeğin psikolojisi olur.
Planlı doğum da bebek psikolojisi için önemli mi?
Şirin Seçkin: Çocuk sahibi olmaya karar vermeyle başlayan, hamilelik esnasından bebek bir yaşına gelene kadar devam eden yaklaşık iki yıllık süre, bebeğin ileride mutlu ve sağlıklı bir yetişkin olmasındaki en önemli zaman dilimidir. Hamilelik ister planlı, ister plansız başlasın, bu süreçte annenin ruhsal durumu ve bebeğiyle kurduğu bağ ne kadar sağlıklı olursa çocuğun ruh sağlığının temeli o kadar sağlam atılır.
Gökhan Oral: Bebek anne rahmine düştüğü andan itibaren, annenin bebeğini istemesi, onun varlığını olumlaması, kendini psikolojik olarak anne olmaya hazırlaması, bebeğiyle konuşarak ve karnını okşayarak bağ kurmaya çalışması, anne-bebek ikilisinin birlikte yürüyecekleri uzun yola iyi bir başlangıç yapmalarını sağlar.
Bebeğin sağlıklı gelişimi için neler gerekir?
Şirin Seçkin: Beslenme, giydirilme, hijyen kadar; şefkat, dokunulma, kucağa alınma, konuşma gibi ruhsal ihtiyaçları da karşılanmalı.
Gökhan Oral: Bebeğin sevildiğini, istendiğini, beğenildiğini ve onaylandığını hissetmesi, özgüven duygusunun gelişimi için çok önemli. Çocuğun beslenme, giyinme, temizlik gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması ruhsal gelişimi için gerekli ama kesinlikle yeterli değil. Esas katkıyı sağlayan, özellikle 0-1 yaş aralığında gösterilen sevgi ve şefkat. Bebeğin annenin kokusunu ve sesini duyması, dokunmasını hissetmesi sayesinde aldığı duygusal sıcaklık, kişiliğinin oluşmasında anahtar role sahip.
Prof. Dr. Gökhan Oral ve Dr. Şirin Seçkin
Anne-babalara önerileriniz neler?
Şirin Seçkin: Bebeklerin ne kadar çaresiz olduğunu bilerek ihtiyaçlarını fark etmeye ve en kısa sürede yerine getirmeye çalışmaları, yaşamın ilk yılında bebeğe adanmaları, bebeğin uyku-kucak-beslenme ihtiyaçlarını eşzamanlı karşılamaya çalışmaları önemli. Şefkat, sevgi ve anlayışlı bir ortam hazırlamak kadar bebeği kucağa almak, anne ve bebeğin birlikteliğini bozmamak ve desteklemek gerekiyor.
Gökhan Oral: Bebeklerini diğer bebeklerle karşılaştırmamaları, sabaha kadar uyuyan ya da belirli aralıklarla beslenen, hiç ağlamayan bir bebek beklentisinde olmamaları, ebeveynlerin hayal kırıklığı yaşamamalarını sağlar.
