Koronavirüse yakalandığımı çocuğuma nasıl söyleyeceğim?

Yetişkinlerin bile hâlâ ne olduğunu tam anlayamadığı bu virüs hakkında çocuklar büyük endişeler yaşayabiliyor.

EBEVEYN HASTALANDIĞINDA BUNU ÇOCUĞUNA NE ŞEKİLDE İZAH ETMELİ?

Uzman klinik psikolog Funda Tekelioğlu: Ebeveyn bunu mutlaka kendisi söylemeli. Hastaneye yattıysa bile... Bu durumda dijital dünyadan faydalanarak yine kendisi çocuğuna söylemeli. Burada “Aman çocuk hasta halini görmesin” gibi yaklaşımlardan uzak durmak gerekiyor. Ebeveynin gerçeği çocuktan saklamadan, yalana dolana bulaşmadan yalın bir şekilde anlatması çocuğun daha sonra oluşabilecek olumsuzluklarla başa çıkmasını kolaylaştırır ve ebeveynine güven duymasını sağlar. Anlatım, mutlaka çocuğun yaşına, gelişim düzeyine uygun bir şekilde olmalı. Gerçekçi davranmak da çok önemli. Bilgiler basit, doğru ve net olmalı. Daha önce geçirilmiş hastalık varsa (grip bile olabilir) o zamanlar nasıl olduklarını, iyileşmek için neler yaptıklarını, neler hissettiklerini konuşabilirler. Koronavirüsün onun da vücudunda olduğunu, iyileşmesi için ilaçlarını alması ve dinlenmesi gerektiğini anlatmalı. Tabii tüm bunlar çocuğa anlatılırken her türlü fiziki mesafe ve güvenlik koşulu sağlanmış olmalı.

Çocuk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Ateş Kara: Mesafe, maske ve hijyen kuralına dikkat edilmeli. Virüse yakalanan kişinin virüsü başkalarına da bulaştırma riski olduğundan, eğer kişi tedaviye evde devam edecekse bir karantina odasına alınmalı. Evdeki diğer bireyler de test yaptırmalı. Ortak kullanım alanlarında hijyene çok dikkat edilmeli, mümkünse evde de maske takılmalı.

ÇOCUK, KENDİSİNİN HASTALIĞA YAKALANDIĞINI DÜŞÜNÜRSE NE SÖYLEMEK LAZIM?

Funda Tekelioğlu: Evet, kendisi de yakalanabilir, bu gayet normal. Özellikle anaokulu ve ilkokul çağındaki çocuklar bilişsel kapasiteleriyle bunu düşünmeye daha yatkın oluyor. Herhangi bir belirti yoksa “Bak, sende hastalığın hiçbir belirtisi yok!” denmeli. Eğer test yapıldıysa ya da yapılmaya gerek dahi duyulmadıysa bu örneklenmeli. Bu arada çocuğa yalnız olmadığı da hissettirilmeli.

Prof. Dr. Ateş Kara: “Virüs çocuklarda ağır seyretmiyor” görüşü bir rahatlığa sebep olmamalı. Virüs çocuklara da bulaşıyor. Dolayısıyla herhangi bir belirti varsa test yapılmalı, hijyen, mesafe ve maske kuralına çocuklar da uymalı. Ancak bebeklerin boğulma riskine karşı maske takmasını önermiyoruz.

‘YA ANNEM-BABAM ÖLÜRSE...’ GİBİ KORKULAR YAŞARSA NE YAPMAK GEREKİR?

Funda Tekelioğlu: Her yaşta, her çocuğun hatta yetişkinin bile yaşayabileceği gayet anlaşılır bir korkudur bu. Bu kaygı, gerçeği de yansıtır. Dolayısıyla “Annem ölecek mi?” sorusunun çocuk için ne ifade ettiği daha ayrıntılı araştırılmalı. Ona en çok nelerden korktuğu, aklına takılan diğer soruların neler olduğu sorulmalı. Eğer anne-baba hastanedeyse “Şimdi o hastanede ve güvende, ona iyi bakılıyor” denmeli; eğer evdeyse “Bak, annenin ilaçlarını düzenli olarak veriyoruz, bakımını en iyi şekilde yapıyoruz” denmeli. Koronavirüsün birçok vakada sonucu kestirilemiyor. Gerçek şu ki, ölüm de olabilir, iyileşme de... Bu yüzden sırf çocuğu korkutmamak için ona teminat vermekten kaçının! Çocuğun duygusal ihtiyacını karşılayacak cümleler kullanmakta yarar var.

EVDE, NORMAL ZAMANLARDA KORONAVİRÜS KONUSUNDA NASIL KONUŞMALAR YAPILMALI?

Funda Tekelioğlu: Çocuklar, anne ve babalarının sesinden, beden dilinden duygularını ayırt edebilirler. Bu süreçte ebeveynler söylemlerine çok dikkat etmeli, güven zedeleyen cümlelerden kaçınmalı. “Kimseye güvenilmez, insanlar dikkatsiz, virüs herkese bulaşacak” gibi kaygı veren cümleler çocuğu daha çok endişelendirecektir.

ANNE-BABALARA ÖNERİLER

Funda Tekelioğlu:

Çocukla sohbet edilmeli, ona koronavirüsle ilgili düşünceleri sorulmalı. Böylece neler hissettiğini anlayabiliriz.

Haberler çocukların yanında izlenmemeli, koronavirüsle ilgili korkutucu cümlelerden kaçınılmalı.

Sohbetlerde çaresizlik, güvensizlik dolu cümlelerden uzak durulmalı.

Var olan gerçeği değiştirmeden umut yüklü olabiliriz. Çaresiz olmadığımızı ve birlikte zorlukların üstesinden gelebileceğimizi söyleyebiliriz.

Kurallara uyma ve önlem alma konusunda duyarlı olmalıyız ancak çocuklarımızı endişelendirecek boyutta olmamasına özen göstermeliyiz.

Çocuk ebeveyninin kendisinin yaptığı ya da yapmadığı bir şeyden dolayı hastalandığını sanmamalı. Tedavi sürecinde de “Sen dikkatli olursan daha çabuk iyileşirim” gibi söylemlerden özellikle uzak durulmalı.

HADİ GİDELİM

‘ALİ’NİN RÜYASI’ MÜZİKALİ

Müzikal, Samed Behrengi’nin ‘Küçük Kara Balık’ hikâyesini babaannesinden dinleyen Ali’nin rüyalarını anlatıyor. Etkinlik COVID-19 önlemleri alınarak gerçekleştirilecek.

Yer: İstanbul-Duru Ataşehir Ana Sahne
Tarih: Bugün
Saat: 11.00/13.00
Fiyat: 44.50 lira
Tel: (0216) 338 56 36

HAFTANIN KİTABI

‘Uçuş’, her şeyi tamir edebilen küçük bir çocuğun kanadı kırık bir kuşu iyileştirme çabalarını anlatan etkileyici bir kitap. 4-7 yaş arasındaki çocuklar için…

Yayınevi: Bilgi Yayınevi
Yazar: Jess Nc Geachin
Türü: Öykü
Sayfa: 32
Fiyatı: 25 lira