Evde anne-baba sosyal medyada arkadaş

Çocuklar kaç yaşında sosyal medya hesabı açabilirler?
Yasal sınır 13 yaş. Ancak fizyolojik ve psikolojik gelişim süreçlerini de dikkate almak gerek. Her çocuğun gelişim süreci farklı olmakla beraber genel işleyişe göre 12-14 yaşlar ergenliğe geçiş olarak biliniyor. Bu yaşlara kadar ebeveynlerin çocuklarla iyi bir iletişim kurabilmiş olmaları önemli. Ergenlik döneminde çocuğun önünde sağlıklı rol model olabilecek ebeveynler yoksa çocuk farklı yönlere savrulabiliyor ve yanlış modeller belirleyebiliyor. O nedenle bir çocuğun sosyal medyada bir hesaba sahip olması için 12-13 yaşını bitirmiş, ergenlik sürecine girmiş ve ailesiyle de iyi bir iletişim kurmuş olmasına dikkat edilmesi lazım.

“Paşam, prensesim” etiketlenmeye yol açar
Oysa daha doğar doğmaz çocuğuna hesap açanlar var...
Ne yazık ki... O hesaplardan çocuğun ağzıyla paylaşım yapan anne-babalar görüyoruz. Bu durum, çocuğu onun adına hazır edilmiş bir sanal kimliğe yerleştirmek anlamına geliyor. Üstelik çocuğun henüz bilinçli olmadığı dönemlerine ait paylaşımlar gelecekte son derece olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Ebeveynler çocuklarıyla sosyal medyada arkadaş olmalı mı?
Bu, yaşa göre değişir. Çocuklar özerkleşmeye başladıkları dönemde anne-babalarından uzaklaşıp arkadaşlarına yakınlaşırlar. Kendisini istediği bir kimlikle sosyal medyada tanımlama, sosyal çevresinde beğenilip onaylanma ihtiyacı hissettiği bir anda anne-babasıyla sosyal medyada arkadaş olmak istemeyeceği bir şeydir. Aynı şekilde anne-babasının paylaşımlarına yorum yapmasını ve onları beğenmesini de istemez.
Neden?
Çünkü paylaşımların altına, “Paşam, oğluşum, prensesim, aşkım” gibi yakıştırma yollu yorumlar çocukların arkadaşları arasında hâlâ ‘anne-baba kuzusu’ olduğu yönünde etiketlenmelerine yol açıyor. Aynı durum akrabalar için de geçerli. Biz yetişkinler her paylaşımı beğenmek ya da ona yorum yapmak zorunda olmadığımızı, hatta orada biraz mesafeli durmamız gerektiğini öğrenmeliyiz. Gerçek hayatta da herkes kendi akranlarıyla etkileşim halindedir. Sosyal medyadaki durum da bundan farklı değildir.
Sadece derslere odaklanmamalıyız
Çocuk kilitli bir hesap açmak istiyorsa ne yapılmalı?
Çocuklar bu konuda ailelerinden izin alma ihtiyacı duymuyor ve hem gizli hesaplar açıyorlar hem de hesaplarını kilitliyorlar. Anne-babaların çocuklarındaki tavırları ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini gözlemlemeleri çok önemli. Ters giden bir şeyler olduğunda genellikle bunun belirtilerini ortaya koyarlar. Ancak biz anne-babalar çocuklarla olan ilişkimizde genellikle okula, derslere ve sınavlara odaklandığımız için sorunları fark etmeyiz.
Nasıl davranılması doğru?
Çocuklar kilitli hesap açmak istediklerinde neden böyle bir hesap açmak istediğini, gerçekten çok samimi bir biçimde ve onları yargılamadan sormak ve kaygılarını anlamaya çalışmak daha doğru bir tutum olur. Ayrıca çocuğa kendisi bir anne-baba olsaydı böyle bir durumda ne yapacağı sorulmalı ve kaygılar empatik bir dille anlatılmalı.
“Aç bakalım mesajlarını” demek yalana iter
Çocukların kimlerle mesajlaştığını takip etmeli miyiz?
Çocuğa, “Aç bakalım ne mesajlar gelmiş sana” demek, çocuğu sahte profillere ve yalan söylemeye itmekten başka şeye yaramaz. Ona karşılaşabileceği tehlikeler anlatılmalı ve özellikle profilinde hangi bilgilere yer vereceği konusunda bilgilendirilmeli. Mesaj yoluyla gelen talepleri asla yanıtlamaması gerektiği de açık açık anlatılmalı. Burada önemli olan çocukları müdahale amaçlı denetlemekten çok, paylaşımlarını izlemek ve zaman zaman onları yanlış yapabilecekleri konularda uyarmak.
Sosyal medyada olan sosyal medyada mı kalır peki?
Kalmaz elbette. Paylaştığımız her şey artık kamuya açık hale gelmiştir. O nedenle ısrarla “Özel hayatınıza ve mahrem alanlarınıza ait paylaşım yapmayın” diyoruz.
Ebeveynler de kontrol ediliyormuş
hissine kapılabilirler


Sosyal medyada çocukla iletişime anne-baba açısından bakınca ne söylersiniz?
Ebeveynler çocuklarından takip isteği geldiğinde kâr-zarar hesabı yapmalılar. Çünkü takip isteğini kabul ettiğinde yetişkinler de çocukları tarafından kontrol ediliyormuş hissine kapılabilirler. Buradaki tutum, sosyal medya kullanım kültürüyle yakından ilişkili aslında. Sizin bu platformlarda ne amaçla bulunduğunuz, neleri paylaştığınız ve kimleri ağınızda görmek istediğinizle de ilgili. Sadece mesleğine yönelik paylaşımlar yapan bir yetişkin, profilinde çocuklarını görmek istemeyebilir. Özellikle de herkese açık ya da sadece iş çevresiyle sınırlı bir profilse elbette orada çocukların, akrabaların olması hoş olmayabilir. Tıpkı gerçek dünyada iş ortamında akrabalarımızın, çocuklarımızın olmaması gibi. Burada belirleyici olan, bireylerin kendilerine ait özel alan ve kamusal alan algılarına göre değişkenlik gösterecektir.