2008’de dolar toparlayacak mı?

Aralık 31, 2007 10:24

Geçtiğimiz yedi yıl boyunca Dolar’ın tüm dünyada değer kaybedişi ve emtia fiyatlarındaki yükseliş, Irak’ın işgal edilmesiyle hızlandı.

Ardından, Çin’in hızlanan yükselişi ve ABD’deki çifte açıklar dedikleri dış ticaret açığı ve bütçe açıkları Doların yapısal bir nedene bağlı olarak değer kaybetmesine neden oldu. Bundan sonra ABD’nin önündeki olumsuzluk emlak kredilerin geri ödenmeme riskine bağlı olarak finans sektöründe oluşan çok milyar dolarlık zararlar olarak görülüyor. Bu noktada insan öyle bir psikolojiye giriyor ki Dolar’ın düşüşü sanki hiçbir zaman durmayacakmış gibi gözüküyor. Acaba öyle mi? Yoksa tüm umutların bittiği yerde 2008, Dolar’ın yükseldiği bir yıl mı olacak?

Doların yükselip yükselmeyeceğini şimdiden karar vermek zor ama gelin bir gelişmeleri yeniden değerlendirelim ve Dolar’ın toparlayıp toparlamayacağına karar verelim. Öncelikle son yedi sene içinde Dolar’ın düşmesine neden olan faktörleri bir yazalım:

1- Irak savaşının ABD bütçesinin üzerindeki ağırlığı.
2- Petrol fiyatlarının yükselişinden kaynaklanan vergi etkisi.
3- Dış ticaret ve bütçe açıklarlının durmadan yükselmeye devamı.
4- Ve son olarak son yedi sene içinde istihdamın artmasına dayanarak bankaların verdikleri kolay emlak kredilerinin ekonomideki yavaşlamaya bağlı olarak geri ödenmemesi.

Bu faktörlere bakıldığında ilk üç tanesinde farkında mısınız bilmiyorum ama Irak savaşı ve ABD’nin Irak’taki varlığının yavaş yavaş sona geliyor olması ABD’nin bütçesini rahatlatacak. Zaten bu sene ABD’de yapılacak seçimlerde şahinlerin yerine demokratların gelecek olması jeo-politikaların yeniden gözden geçirilmesini sağlayacak.

Doların bu sene de düşmesi 2008 yılında ABD şirketlerin Avrupa ve Çin şirketleri tarafından satın alma yoluyla ABD’ye olan para akışını artırabilir. Ayrıca faizlerin düşürüldüğü bir ortamda ABD şirketleri daha da çekici olur. FED de son aylarda görülen likidite sorunun ortadan kaldırdığında o zamana kadar Dolar ilk aylarda düşebilir ama sonra ciddi bir şekilde değerlenir.

980 hedefi petrole bağlı

Altın fiyatları Doların son gerilemesine bağlı olarak öyle bir şekilde yükseldi ki, 846 zirve seviyesinin hemen sınırına sadece birkaç gün içinde yükselmiş oldu. Bu teknik oluşum yakın zamanda aşağı yönlü bir düzeltme olabileceğini gösteriyor. Ancak özellikle 852 Dolar seviyesinin üzerinde oluşabilecek gecelik bir kapanış altın fiyatlarının 2008 yılı içinde ya da daha sonraki dönemlerde 980 Dolara kadar yükselebileceğini gösteriyor. Bence bu hareket olacak ama sadece daha uzun vadede yükselişin sinyalini vermek iin bu hareket olacak ama ardından yine belirgin ir gerileme mutlaka olacak. Hele petrol fiyatları yüksekken ve faizlerde gerileme yaşanırken altın fiyatları da kritik 852 seviyesine doğru yukarı beklenebilir.

Bu sene 980 Doların görülüp görülmeyeceğini aslında petrolden ziyade daha çok makro ekonomik dengeler belli edecektir. Eğer istihdamdaki azalış ekonomilerin yavaşlayacağı anlamına geliyorsa, bu durum, talepte daralma olabileceğidir. Çin bile ekonomisinin 2008 yılında daha yavaş büyüyeceğini söylerken kendisinden değil mal sattı ülkelerin talebinin azalacağını ön gördüğü için bu tür bir beklentiye sahip. Talepteki azalma elbette altının düşmesine neden olabilir ama talepteki azalışı değerlendirirken yanına diğer kardeşini yani üretkenliği koymak gerekiyor. Üretkenlik azalan istihdamla birlikte artar ancak üretimin azalması enflasyonu daha da azdırır. İşte bu yüzden ana faktörler olan faizler ve enerji fiyatlarına iniyoruz şimdi. Eğer 2008’de faizlerin de düşme eğiliminde olacağını düşünüyorsak en son elimizdeki bilinmeyen enerji fiyatları kalıyor. İşte bu noktadaki söylenecek şey şu:

Eğer petrol 100 Doların üzerine oturursa 980 kaçınılmaz olacaktır.

Petrol kilit olacak

Petrol fiyatları 2007 yılının ortalarına doğru gördüğü zirve seviyelerden itibaren belirgin bir düşüş performansı gösterdiyse de, yıl sonuna doğru yeni zirveler yapmayı başardı.

Bu hareketin ardında petrol stoklarındaki gerileme ve OPEC’in petrol üretimini artırıp artırmayacak olması oluşan son gelişmelerin resmini çiziyor. Ondan önceki durumsa çok ilginç. 2007 yılının ortalarına gelirken yaz aylarını takiben oluşacak kasırgaların gerçekleşmemesine rağmen her kasırga beklentisi petrolü yükseltti ama kasırganın gerçekleşmeyişi petrolü düşürmedi. Ardından kışın çok soğuk geçeceği beklentisi arttı ama sonradan bu da olmamasına rağmen petrol fiyatları gerilemedi.�

Bütün bunlar olurken ABD İran’a saldıracak dendi ama saldırmadı. Bundan kaynaklanan sorunların da büyümemesine rağmen petrol fiyatları sadece yükseldiğiyle kaldı ama gerilemedi. Bence petrol şu an bile 25-30 Dolar’lık bir primle işlem görüyor. Yani çok ama çok yüksek. 2008’de ekonomik faaliyetlerde yavaşlama olacak, Dolar’ın yükselmesi gündemde ve Bush yönetiminin son senesi olacak. Bu nedenle petrol yıl içinde belki 100 Dolar’ın üzerinde işlem görebilir ama mutlaka 70-75 aralığına gerileyecektir.

Yazarın Tüm Yazıları

2008’de dolar toparlayacak mı?

Geçtiğimiz yedi yıl boyunca Dolar’ın tüm dünyada değer kaybedişi ve emtia fiyatlarındaki yükseliş, Irak’ın işgal edilmesiyle hızlandı.

DİĞER YAZARLARIMIZ

İşte Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’nu affettiğinin belgesi

Sanki Zola Dreyfus’u savunuyor gibi

Konya’daki çılgın Türkler

Bakan Fidan’dan en kritik sorunun cevabı... Trump Suriye’den…

Erdoğan neden dünya lideridir (7)