Hükümet seni haklı çıkardı Süreyya Bey

‘‘Döviz çok düştü. İhracat darbe alıyor. Merkez Bankası birşey yapsın.’’

Arkası hükümetten geldi... Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bile koroya katıldı: ‘‘Merkez Bankası faizleri indirmeli. Dövizi bu dengeler.’’

Serdengeçti, polemiğe girmeden, asıl görevinin fiyat istikrarı ve enflasyonu indirme hedefine kilitlenmek olduğunu vurguladı.

O dönemde Serdengeçti'yi, ‘‘Faiz indir’’ diye sıkıştıran sadece hükümet ve ihracatçılar değildi. Geçmişte Merkez Bankası'nda görev yapmış Serdengeçti'nin ‘‘üstadı’’ sayılan bazı bürokratlar da tavsiyede bulundu:

‘‘Yanlış yapıyorsun Süreyya. Sen en iyisi şu faizi sıkı bir şekilde düşür. Bunu yaparken hükümetle anlaş, ‘Sakın programı bozucu, programdan sapıcı adımlar atmayın' diyerek onları bağla. Daha olumlu sonuç alırsın.’’

Serdengeçti, üstadlarına saygıda kusur etmeyip, tavsiyelerini dinledi, değerlendirmesini yaptı. Banka içinden de aynı görüşü savunanlar vardı.

Serdengeçti, haziran başında faizleri 3 puan düşürmekle yetindi, Uluslararası Para Fonu’na (IMF) verilen sözleri bir bir hatırlattı. Serdengeçti, Hükümete, ‘‘Programdan sapmayalım’’ uyarısında bulundu.

Dolar haziranı 1.400-1.450 aralığında geçirdi. Canı yanan ihracatçı yakındı, durdu. Dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen dışındaki bakanlar, ‘‘dövizin ucuzluğu’’ üzerine sert konuşmayı bıraktı.

IMF ile 5'inci gözden geçirme bitmeyince piyasa tedirgin oldu.

Bu ortamda, daha önce Süreyya Serdengeçti'yi arayıp, ‘‘Ben olsam faizleri daha fazla indirirdim’’ diyen eski Merkez Bankası bürokratı, bir davette şu yorumu yaptı: ‘‘Hükümet Süreyya'yı haklı çıkardı. Hükümet müthiş bir fırsatı elinden kaçırdı. Önüne gelen olumlu havayı kullanamadı. Avrupa Birliği'ne (AB) yönelik Uyum Paketleri'ni hızla Meclis'ten geçiren hükümet, nedense IMF'nin beklediği yasaları çıkarmada ağır kalıyor. Halbuki o yasaları çıkarıp, haziran ayı başlarında IMF'nin 5'inci gözden geçirmeyi tamamlamasını sağlasalardı, faizler anında yüzde 40'ın altına inerdi.’’

Bürokrat, Serdengeçti'nin haklı çıktığı noktayı da şöyle irdeledi: ‘‘IMF'nin beklediği adımlar zamanında atılmadığı için faizin gözü yukarıda kaldı. Merkez Bankası benim gibilere uyup faizi 5-10 puan düşürseydi, haziranda yeniden yükseltmek zorunda kalabilirdi. Merkez Bankası'nın düşürdüğü faizi kısa sürede yeniden yükseltmesi müthiş bir itibar kaybı yaratırdı. Süreyya, bizi böyle bir itibar kaybından kurtardı.’’

Demekki Serdengeçti'nin de bir bildiği varmış, değil mi?



TÜRK Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Tuncay Özilhan, ABD turunda, küçük bir uyarı mesajı vermişti: ‘‘ABD ile ilişkilerin rayına girmesi zaman alacak. Epey çalışmak lazım. Şimdilik bakan, başbakan düzeyinde ziyaret için erken.’’

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, hemen tepki vermişti: ‘‘Bizim işimize karışmayın. Orada değerli büyükelçimiz var. Siz kendi işinize bakın.’’

ABD dönüşü Özilhan, Gül'ü ziyaret edip, durumu yumuşatmıştı. Şimdi gelinen noktaya bakalım. Bundan bir süre önce Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Uğur Ziyal, ABD'ye kapsamlı bir ziyaret yaptı. Ziyal'in ziyaretinin ardından Gül'ün ABD'ye gidişine dönük takvim konuşulmaya başlandı.

İşleyen süreç sonunda Özilhan'ın dediğine geldi.