Perakende stok eritip küçüldü, Boyner 1 milyar TL’yi planladı

TÜRK Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkan Yardımcısı ve Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner, perakende sektörünün 2005-2007 arasındaki dönemde çok hızlı büyüdüğünü ve yatırımlar yaptığını vurguladı. Ümit Boyner, 2009 yılında sektörün yüzde 10 civarında küçüleceğini düşündüğünü belirtti. Sektörün küçülmesine rağmen Boyner Grubu’nun bu yılı yüzde 9-10 büyümeyle kapatmayı planladığını kaydeden Ümit Boyner, 1 milyar TL’yi bulacaklarını tahmin ettiğini belirtti. Ümit Boyner ile krizin perakende sektörüne etkilerini ve beklentilerini, Boyner Grubu’nun 2009 yılı planlarını konuştuk.

Müthiş atılım vardı

Perakende sektörü krize nasıl bir ortamda yakalandı?

- 2005’ten itibaren perakendede müthiş atılım yılları oldu. Alışveriş merkezleri çok arttı. Müthiş bir yatırım yapıldı. Talepte artış oldu. 2008’deki kriz ve yoğun talep düşüşü başlayınca perakende çok ciddi etkilendi. Tam yatırımların hızla geri dönmesi hesaplanan bir süreçte sektör, ciddi bir talep düşüşü ve müthiş bir stokla karşı karşıya kaldı. Ekim ayından itibaren birçok perakende firması hayatında ilk kez yüzde 70’lere varan indirimler yaptı.

Ciddi moral kaybı oldu

Talepteki düşüş sadece krizden mi kaynaklandı, sektörün hataları yok mu?

- Çok fazla mı mağaza açtık, çok mu format var, müşterinin seçeneği mi çok arttı? Bütün bunlar üstüste konulunca etkili olabilir tabii. Ama bence problem ciddi bir moral kaybının meydana gelmesi. Bu kriz sürecinin iyi yönetilmediğini düşünüyorum. Sanayi üretimindeki düşüşü 2008 sonuna kadar yaşamadık. Oysa bakarsak talepteki düşüş, 2007 yazından itibaren ufak ufak başladı. Kamu maliyesinde bir bozulma gözlendi.

1 milyar TL’yi geçeriz

Boyner Holding 2008’i nasıl geçirdi?

- Bazı segmentlerimizde kár ettik, bazı segmentlerimizde ciddi bir stok zararı yazdık. Yaptığımız plan ve bütçelerde zararı 2009 ve 2010’da bertaraf etme planı var. Kársız olan bütün segment ve mağazalardan çıkacağız. 2008 konsolide ciromuzda yüzde 14’lük artış var ama yeni mağazalar da açmıştık. 2009’da da yüzde 9-10 büyüme yaşarız. 2008 ciromuz 900 milyon TL olmuştu, bu yıl 1 milyar TL’yi geçeriz diye düşünüyorum.

Fiyatlar dibi gördü

Perakende sektörü 2009’a girerken neler yaptı?

- Herkes fiyatların dibini gördü öncelikle. Herkes stok eritmeye çalıştı. 2009’da yatırımlar düşmüş durumda. Çok nadir bir mağaza açıyorsunuz veya bir mağaza kapatıp daha iyi olur diye başka bir lokasyonda mağaza açıyorsunuz. Metrekare büyümesi pek yaşanmayacak gibi görünüyor.

’Nar’la genç kadınları hayata hazırlayacağız

Son sosyal sorumluluk projeniz Nar, nasıl doğdu?

- Genelde başkaları tarafından geliştirilmiş sivil toplum projelerine maddi-manevi destek veriyoruz. Bu kez grubumuzun içinden doğan bir sosyal sorumluluk projesi olsun istedik. Çocuk projeleriyle ilgili çok çalışan var. Ama yetiştirme yurdundan gelen 18-24 yaş arası genç kadınlarımızı hayata katmakta zorluk çekiyoruz.

Projenin bütçesi ne kadar, kaç yıl sürecek?

- 5 yılda, 1 milyon TL’ye çıkabilecek. Bunu sürekli hale getirmeyi amaçlıyoruz. Halen yetiştirme yurtlarında 18-24 yaş arasında 400’e yakın genç kadınımız var. Projeyi, Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK), BM Nüfus Fonu (UNFPA), Türkiye Personel Yönetimi Derneği (PERYÖN) ortaklığı ile yürüteceğiz.

Küçülme sürüyor, yatırım beklemiyorum 2010’dan önce toparlanma göremiyorum

2009 nasıl geçiyor?

- Sektör ciddi küçüldü ve küçülmeye devam ediyor. 2009 zor bir yıl olacak. Fiyatınızı olduğu gibi müşteriye yansıtma lüksünüz yok. Mutlaka ürün gamında farklı fiyattan kesitler bulundurmayı göz önüne almalısınız. Tüm perakende sektörü için yeniden bir yapılanma gelişti. 2010’a kadar büyük bir yatırım beklemiyorum. Konsolidasyon bence ufak ufak zaten oluyor. Özellikle ihracata bağlı sektörlerin yoğun olduğu şehirlerimizde çok ciddi istihdam kayıpları var. Ben 2010’dan önce bir toparlanma göremiyorum. Sektörde aşağı yukarı yüzde 10’a varan küçülmeler bu yıl yaşanacak.

Türkiye krizden fazla etkilendi, IMF’yle anlaşsak ’sağlam’ olurduk

Krizin gelebileceğini o dönemde tahmin edebiliyor muydunuz?

- O dönemde TÜSİAD olarak hep dedik ki ’IMF ile anlaşma bitiyor, ihtiyati bir anlaşma yapalım. Bu bizim ilerde elimizi çok daha sağlam tutar, likit açısından bir korku yaratmaz.’ Gelişmekte olan ülkelerde talep düşüşünden ve likidite krizinden mutlaka zarar göreceğimiz ortadaydı. Tamamen dışa açık bir ekonomiyiz. İhracata çok bağlı sektörlerimiz var. Maalesef, kamu maliyesindeki disiplinin azalmış olmasının da etkisiyle, dışarıda başlayan finansal krizden de Türkiye en fazla etkilenen ülkeler arasında yer aldı.

ÜMİT NAZLI BOYNER

BOYNER Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner, 1963 İstanbul doğumlu. New York’ta Rochester Üniversitesi’nde ekonomi okudu. Colombia Üniversitesi’nde finansman yönetimi ve yönetici eğitimi programını tamamladı. Çalışma hayatına 1985’de Chemical Mitsui Bank’ta kredi pazarlama yöneticisi olarak başladı. 1986-1989 yılları arasında Türkpetrol Holding’de Finansman Müdürü, 1989-1992 arasında Turcas Petrolcülük’te Hazine ve Finansman Müdürü olarak çalıştı. 1996-2002 arasında Boyner Holding’de Başkan Yardımcısı olarak görev aldı. 2002’den beri Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi. Aynı zamanda TÜSİAD Başkan Yardımcısı, KAGİDER kurucusu, Özel Sektör Gönüllüler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı Kurucu Üyesi, Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) Mütevelli Heyeti Üyesi, Tohum Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi.