Pegasus’un parasını bir yılda çıkardım satın alacak yabancı havayolu arıyorum

2005 yılında Pegasus’un 260 milyon Euro ciro gerçekleştirdiğini söyleyen Sabancı, "Yurt dışında da havayolu şirketi satın alabiliriz. Bu bizi ürkütmüyor artık. Çünkü Türkiye’deki 16 uçak firması içinde bize uyabilecek sadece 2 firma var, onlar da satılık değil" dedi.

İKİ yıl önce Sabancı Holding’deki bütün görevlerini bırakarak babası ve ablasıyla birlikte Esas Holding’de görev alan Ali Sabancı, 16 ay önce Pegasus Hava Yolları’nı satın alarak adım attığı sivil havacılıkta yatırımlarını hızlandıracak. 2005 yılında Pegasus’un 260 milyon Euro ciro gerçekleştirdiğini söyleyen Ali Sabancı, 2006’da da yüzde 20 büyümeyi planladıklarını belirtti. "Gökler bizim" diyen Ali Sabancı, yurt dışında havayolu şirketi satın alabileceklerini söyledi. Ali Sabancı, "Esas Holding olarak yurt dışında da havayolu şirketi satın alabiliriz. Bu bizi ürkütmüyor artık. Çünkü Türkiye’deki 16 uçak firması içinde bize uyabilecek sadece 2 firma var, onlar da satılık değil" dedi.

KARIN YÜZDE 10’U ÇALIŞANA

Pegasus’un 2005 yılına ait vergi öncesi kárının yüzde 10’unu, şirkete en az 3 yıl emeği geçen personele prim olarak dağıttıklarını açıklayan Ali Sabancı, "Pegasus’u Ocak 2005’te 12 milyon Euro’ya satın aldım. Bu 12 milyon Euro’nun tamamını hemen hemen geri aldım. Bu başarıda Pegasus Ailesi kavramını oturtmamız etkili oldu. Çalışanlarımız şirketlerini kara geçirmeye odaklandı" diye konuştu. Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı ile Pegasus’u satın almasının ardından yaşananları ve ileriye dönük hedeflerini konuştuk.

Pegasus’u aldıktan sonra şirkette neler değişti?

- Şirketi 2005 Ocak’ta devraldık. 2013’e kadar yatırım planı yaptık. 800 milyon dolarlık uçak bağlantısı yaptık. 14 uçağı vardı ve cirosunun yüzde 97’si charter’dandı. Hiçbir zaman kendi müşterisini taşımamış. Biz Kasım 2005’ten itibaren iç hat tarifeli seferlere başladık. Müşteri hedefi değişince tepeden tırnağa herşey değişti. İş yapış tarzımızdan pilot ve kabin anonslarına kadar her şeyi yeniden yazdık. 2005 Ocak sonunda devraldığımız şirkette, mart ayında kazanç paylaşım sistemi açıkladı. 2005 vergi öncesi karımızdan çalışanlara yüzde 10 dağıttık.

Çalışanlara kar payı dağıtmaya neden gerek duydunuz?

- Yeni işlere girebilmemiz için Pegasus Ailesi kavramını oturtmamız gerekiyordu. Bu şirketin başarısı, tek hedef koyup bu hedefe birlikte koşmak. Bunu 30 bin kişilik eski dünyamda icra etmem daha zordu. Bu şirketi 12 milyon Euro’ya satın aldım. 12 milyon Euro’nun tamamını hemen hemen geri aldım.

Kar payını dağıtırken kıstaslarınız neler oldu?

- Toplam 3 yıl Pegasus’a emek vermiş arkadaşlarımıza vergi öncesi karımızın yüzde 10’unu dağıttık. Çaycı Recep Abimiz de bundan nasibini aldı, pilotlarımız da...

Açıkladığınızda nasıl tepkiler aldınız?

- İki önemli reaksiyon aldım. Bir arkadaşım bana İstanbul’da prim sistemini açıkladığım toplantıda şu soruyu sordu: ’Genç bir işadamı ve acemi olduğunuz için mi sizden istemediğimiz bir şeyi bize veriyorsunuz?’ Ben de ’Size yüzde 10 veriyorum, ama ben 9 katı alıyorum’ dedim. Bir başka arkadaşım da ertesi gün ’ödemeseniz de teşekkür ediyoruz’ yorumunu yaptı.

10 BİN EURO ALAN DA OLDU

Prim sisteminden kaç kişi yararlandı?

- 2005 sonunda 711 kişiydik. 409 kişi bu primden faydalandı. Yani, çalışanlarımın yüzde 57’si prime hak kazandı. 16 Euro alan da vardı, 10 bin Euro alan da. Çalışılan gün ve maaşa göre değişti. Bu 409 arkadaşım ortalama birer maaş prim aldılar.

Bunun faydasını gördünüz mü?

- Faydasını görmeye başladım bile. Örneğin, şirketi devraldıktan üç ay sonra yakıt fiyatı çok büyük oranda arttı. Charter’da yakıttaki artışı fiyata yansıtamıyorsun. Artışın bize menfi etkisi 12 milyon dolardı. O zaman kar paylaşımını açıklamıştık. Yakıtı daha az kullanma yollarını aradık. Kabindeki arkadaşların önerisiyle uçaktaki 7 fırından 2’sini çıkarttık. Ağırlığı azalttık. Daha yüksekten uçmaya başladık. 1.8 milyon dolar tasarruf sağladık. Charter uçuşlarındaki yemek tepsilerinin ağırlığı azaltarak 460 bin Euro tasarruf ettik.

Türkiye’de bize uyan firmalar satılık değil

Türkiye’de ya da dünyada bir başka havayolu şirketi satın almayı düşünüyor musunuz?

- Gökler bizim... Organik olarak büyüyeceğiz. Eğer satışta olan firma varsa onunla ilgileniriz. Ama Türkiye’deki 16 uçak firmasının içinde bizim organizasyon ve uçak tipimize uyabilecek 2 firma var, onlar da satılık değil. Şu bir gerçek, Esas Holding olarak yurt dışında da havayolu şirketi satın alabiliriz. Bu bizi ürkütmüyor artık. Bu sektörü biliyoruz, kimin iyi kimin kötü olduğunu biliyoruz.

Sabancı’da ’at’ projesi ’zebra’ olarak dönerdi

Zaman içinde Sabancı Grubu’na tekrar geri dönüşünüz ihtimaliniz olabilir mi?

- Bürokrasisi çok yoğun olan bir gruptan ayrıldım. Bir gün yeniden dönmem, böyle bir vizyonum yok. Buraya parkettim, sonra geri dönerim diye bir durum olamaz. Ablamın da benim de emelimiz bir gün Sabancı Holding’e döneriz değil. Esas Holding, bizim için bir uğraşı değil, bizim için bir iş. Şimdi işe daha fazla, bürokrasiye daha az zaman ayırıyorum. Sabancı Grubu’nda projelerin mutfağının patronuydum. Onayının patronu değildim. ’At’ diye bir proje hazırlasam, bunu sunana kadar çok fazla vakit geçerdi. Sunduktan sonra o ’at’ en iyi ihtimalle ’zebra’ olarak bana geri dönerdi. Çünkü bir proje konusunda çok fazla insan fikir veriyordu, doğaldır. Sonuçta Sabancı Grubu 15 milyar dolar büyüklüğe sahip bir şirket.

Ali Sabancı

Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı ve Esas Holding Yönetim Kurulu Üyesi, Ali İ. Sabancı, 1969 Adana doğumlu. 1987-1991 yılları arasında ABD Tufts Üniversitesi’nde politika ve ekonomi eğitimi aldı. 1993’e kadar Morgan Stanley & Co. Inc’da finans uzmanı olarak çalıştı. 1993-1995 arasında Columbia Business School’da Uluslararası Finans üzerine MBA yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra 1996’ya kadar Akbank Bahçekapı Şubesi’nde uzman, 1996-1997’de müdür muavini olarak çalıştı. 1997’de Sabancı Holding’de Proje Daire Başkanlığı’na, 2001’de Strateji ve İş Geliştirme Grup Başkanlığı’na atandı. Mart 2004’de Sabancı Holding ve bünyesindeki şirketlerde bulunduğu görevlerinden ayrıldı. Mart 2004’den beri Esas Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Pegasus Havayolları’nın Yönetim Kurulu Başkanı. Esas’a bağlı Promed, Alarm ve Orya’da Yönetim Kurulu Üyesi, Desas ve Esaslı Gıda’da da Yönetim Kurulu Başkanı.