Nurten'in konukları

Nurten ERK

Amerikan çerez devinin bir numarası Türkiye

PepsiCo, Türkiye'deki çerez üreten şirketi Uzay Gıda'yı, 17 ülkedeki fabrika arasından birinci seçti. Uzay Gıda Genel Müdürü Jim Zaza, ‘‘Rusya ve Türk Cumhuriyetlerine, Türkiye üzerinden açılacağız’’ dedi.

ABD'li gıda devi PepsiCo firması, çerez sektöründe daha da büyümek için Türkiye'yi Avrupa'daki yeni ‘‘ihracat üssü’’ seçti. PepsiCo'nun Türkiye'deki şirketi Uzay Gıda Genel Müdürü Jim Zaza, Rusya ve Türk Cumhuriyetleri'ne ‘‘büyüme potansiyeli en yüksek ülke’’ olarak gördüğü Türkiye'den açılacaklarını bildirdi. Yaklaşık 1.5 yıldır Uzay Gıda Genel Müdürlüğü'nü yürüten Jim Zaza, aslında Türkiye'yi ve Türkleri on yıldır tanıyor. Jim Zaza ile PepsiCo'nun Türkiye'deki hedeflerini, sektörü ve yabancı sermayenin Türkiye'ye bakışını konuştuk.

PepsiCo'nun hijyen konusunda Avrupa'daki 17 ülkedeki fabrikası içinde Türkiye'yi birinci seçmesi, Uzay Gıda'yı nasıl etkileyecek?

- PepsiCo'nun yeni girdiği dev Rusya pazarına, bütün mallar artık Türkiye'den gidecek. Türkiye, hijyen ve altyapı açısından, ihracat için en uygun ülke seçildi. PepsiCo'ya göre, Avrupa'nın en büyük pazarı ve büyüme potansiyeli en fazla olan ülkesi. Türkiye'den başka ülkelere ihracat da yapıyoruz. PepsiCo Türkiye olarak, Rusya ve Türk Cumhuriyetlerinde bir merkez haline geleceğiz. Çünkü Avrupa'da hijyen konusunda bir numarayız. Yeni fabrikamız, 20 milyon dolarlık bir yatırımla, 120 bin metrekarelik bir arazi üzerine kuruldu. Toplam kapasitesi 20 bin ton. Fabrikada üretim ve kalite kontrol bilgisayarlar aracılığıyla yapılıyor.

Rusya'da Türkiye için ne kadarlık bir pazar açıldı?

- Rusya'ya ilk yıl için üretimimizin yüzde 30'unu göndereceğiz. Ayrıca Ukrayna ve Türk Cumhuriyetleri de buna eklenince, bize açılan yeni pazar Türkiye kadar bir potansiyel oluşturuyor. Rusya, Kazakistan ve Türkmenistan'a ihracata başladık. Rusya bizim için çok önemli. Önümüzdeki üç yıllık dönemde Rusya'daki toplam tuzlu çerez tüketiminin 10 bin tona ulaşmasını bekliyoruz. Rusya'daki tüketim belli bir noktaya ulaşırsa, PepsiCo orada fabrika kurma kararı alabilir. Rusya'da çerez alışkanlığı, bizim ürünlerimizle başladı. Bu yüzden oradaki pazar daha hızlı büyüyor.

Türkiye'deki çerez pazarının büyüklüğü ve sizin pazar payınız nedir?

- Tuzlu çerez pazarı, rakiplerimizin üretimiyle birlikte toplam 15 bin ton. 90 milyon dolarlık (15.7 trilyon lira) bir pazar. Bunun da yüzde 80'i bizim.

Türklerin çerez tüketim alışkanlığı nasıl?

- Türkiye'de fındık çok tüketilen bir çerez. Bunun zamanla değişeceğini düşünüyorum. Bizim ürettiğimiz tuzlu çerezlere yönelik bir değişim başlıyor. Türkiye'deki tüketim alışkanlıklarını değiştirmek, diğer ülkelerden daha zor. Burada yerleşen kuruyemiş alışkanlığını değiştirmek zor. Çünkü kuruyemiş, mısır ve patates cipsinden taze, sıcak ve daha ucuz. Türklerin kuruyemişten tuzlu çereze dönmeleri çok zor oluyor. Mideden pay alan herkes bizim rakibimiz. Ama Türkiye'de kuruyemişçiler bu pazardan ciddi anlamda pay alıyor.

Hedef müşteri kitleniz hangi gruplar?

- 7-35 yaş arasındaki tüketiciler en iyi müşterilerimiz. Ama bizim asıl odaklandığımız yaş grub, 7-21 arasındaki gençler. Sosyo-ekonomik açıdan büyük şehirlerde yaşayan ve belli bir gelir düzeyinin üzerinde olanlar da ürünlerimizin en iyi tüketicileri. Amacımız her yaştan her kesimden insanın ürünlerimizi tüketmesini sağlamak. Türk tüketicisine çeşitli ürünlerle ulaşmaya çalışıyoruz. Doritos, Cheetos, Ruffles Türkiye'de odaklandığımız markalar.

JİM ZAZA

Uzay Gıda Genel Müdürü Jim Zaza, 1957 Lübnan doğumlu. Aynı zamanda Amerikan vatandaşı olan Zaza, 1981 Kaliforniya Üniversitesi Uluslararası İş İdaresi bölümü mezunu. San Francisco Üniversitesi'nde organizasyon geliştirme konusunda master yapan Zaza, iş hayatına Eastman Kodak firmasında başladı. Kodak'ta Ortadoğu bölgesiyle ilgili olarak finanstan pazarlamaya, satıştan lojistiğe kadar değişik bölümlerde çalıştı. Daha sonra Kodak Türkiye'yi kuran ekipte yer aldı. 1986-1989 yılları arasında Kodak'ta görev yapan Zaza, daha sonra Avrupa'daki Black&Decker'a geçti. 1993 yılında PepsiCo firmasına katıldı. 1996 yılına kadar PepsiCo'nun Mısır ve Suudi Arabistan sorumlusu olarak çalıştı. 1996 yılından bu yana da Uzay Gıda'nın Genel Müdürlüğü'nü yürüyor.

63 bin tonluk pazar hayal değil

Ürünlerinizin kişi başına tüketim miktarları ne boyutta?

- ABD'de bizim ürettiğimiz tür çerezlerin tüketimi kişi başına 11 kilogram. Türkiye'de ise henüz 250 gram. Amacımız pazarı büyütmek. Kişi başına patates ve mısır cipsi tüketimini 500 grama ulaştırmayı istiyoruz. 2001 yılına kadar en azından bunu kişi başına 1 kilograma çıkartabilirsek, 63 bin tonluk dev bir pazar oluşacak.

Pazarı büyütmek için neler yapıyorsunuz?

- Bunun için değişik kanallara giriyoruz. Oteller, barlar, restoranlar, okullar, kafeteryalar için yeni ürünler geliştirmeye çalışıyoruz. Eskiden tüketiciyle aramızda bakkallar vardı. Artık Carrefour, Migros gibi zincirlerle tüketiciye ulaşıyoruz. Türkiye'de henüz patates ve mısır cipsi türünden çerez tüketme alışkanlığı yok.