Nurten'in konukları

Nurten ERK

Boeing uçakları yere Güriş’le iniyor

Güriş Holding'in patronu Tevfik Yamantürk, ‘‘Boeing'e iniş takımı üretiyoruz. Buna başlayınca sınıf atladık. Şimdi savunma sanayiine dönük üretim de yapmayı planlıyoruz'' dedi.

Güriş Holding'in patronu Tevfik Yamantürk, otomotiv sektörüne dönük parçaları ve Boeing'in iniş takımlarını ürettiklerini belirterek, ‘‘Dünyada ve Türkiye'de çok az yapılan ürünleri de üretmek istiyoruz. Savunma sanayiine ve petrol endüstrisine dönük ürünleri üreterek, lig atlamak istiyoruz. Bu konudaki görüşmelerimiz sürüyor'' dedi.

98 yılını krize rağmen 300 milyon dolar ciroyla kapattıklarını söyleyen Tevfik Yamantürk, 99 yılında da yeni yatırımlarının süreceğini belirtti. Tevfik Yamantürk ile iş dünyasından siyasete, krizden yeni yatırımlara uzanan bir yelpazede konuştuk.

Kriz sizi nasıl etkiledi?

- Parsan Makina'da işlerimizi biraz daralttık, ama kárdan zarar ettik. Beklediğimiz kárı elde edemedik. Çok şükür sigortada bir sıkıntımız olmadı. Küçük, ama sağlam bir sigorta şirketi olmak istiyoruz. İş makinaları satan şirketimiz son üç ay hariç iyi gitti. Turizmde tam kapasite çalışmıyoruz. Ama bu bizden kaynaklanıyor. Biz otelimizi tur operatörlerine çok ucuza vermiyoruz. 98'de krize rağmen yatırımlarımızı sürdürdük. 99'da da ilave yatırımlarımız olacak. Parsan'da ürün çeşitlemesine gideceğiz.

Yeni gireceğiniz sektörler hangileri olacak?

- İki yıl önce uçak endüstrisine girmemiz lig atlamadır. Boeing'in iniş takımlarının bir bölümünü biz yapıyoruz. Bundan sonra da dünyada yapılmayan, Türkiye'de çok az yapılan işlere girmek istiyoruz. Savunma sanayiine, petrol endüstrisine dönük ürünler üretmeye başlayacağız. Otomotivde de sadece ticari araçlara dönük üretim yapacağız. Bu konuda know how için yabancılarla görüşüyoruz. Henüz kesinleşen bir durum yok. Otomotivdeki riskimizi azaltmak istiyoruz.

Halen üretiminiz ne kadarı otomotiv sektörüne dönük?

- Şu anda üretimimizin yüzde 70'i otomotive dönük. Bunu en az yarı yarıya yapmak istiyoruz.

Otomotivde müşterileriniz kimler?

- Yurt içinde Mercedes, Isuzu, Uzel Traktör, Tofaş, İveco, Otoyol, BMC bazı parçaları bizden alıyor. Yurt dışında da en iyi müşterimiz Mercedes. Japonya'dan Güney Afrika'ya, ABD'den Çin'e kadar 14 ülkeye ihracat yapıyoruz.

- Güriş Grubu, 1998'de ne kadarlık ciro gerçekleştirdi?

- 98'de yaklaşık 300 milyon dolar ciro sağladık, yılsonuna doğru biraz küçüldük. Ama bizim için kárlı bir yıl oldu. 99'da da en azından aynı ciroyu gerçekleştireceğimizi sanıyorum. İnşaat grubumuz, hem yurt içinde hem yurt dışında termik ve hidroelektrik santrallerin yapımını üstlendi.

98'de ne kadarlık ihracat yaptınız, 99 hedefiniz nedir?

- Geçen yıl 8 milyon dolarlık ihracatımız vardı. 99 için hedefimiz 10 milyon dolar.

Turizmde yeni projeleriniz var mı?

- Bu sektörde adım adım büyümek istiyoruz. Antalya'daki otel zaten şu anda yüzde 30 kapasiteyle çalışıyor. Bunun dışında İstanbul'da, Ankara'da ve Orta Asya'da yeni oteller hayal ediyoruz.

Enflasyondaki düşüşü gerçekçi buluyor musunuz?

- Devlet harcamalarını kısmazken, bu enflasyon nasıl düşüyor? Sadece talep daralmasından dolayı fiyatlar düşüyor, inşallah devam eder. Devlet harcamaları kısılmadan, bu enflasyon nereye kadar düşer.

Siyasetçilerin son dönemlerdeki davranışlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Geciktiriyorlar bizi. Her millet layık olduğu yönetimi bulur diyorlar. Demek ki biz bu tarza layığız. Ben çocukken sahnede olan insanların Demirel'in önünde el pençe divan duranların şimdi boyalı saçlarıyla başkalarının karşısında el pençe divan durmalarını anlayamıyorum.

Yöneticiler ve patronlar sorumsuzca yaşıyorlar

Size göre Türk iş dünyası krizden nasıl etkilendi?

- Krizler gelir geçer, ben krizde değilim. Ben ülkemin dünya ülkeler liginde birinci ligde oynamasını istiyorum. Etrafıma bakıyorum, sokaktaki insanın da, sanayicinin de hiçbir şey umurunda değil. Türkiye'de fabrikalar ardı ardına kapatılırken, işçiler kapı önüne konulurken, fabrikasını kapayanlar yurt dışına tatile gidiyor. Türkiye'de ne üretiliyorsa hepsi dışarıdan ithal ediliyor. Biz yurtdışına mal satabilmek için neler çekiyoruz. Şirketleri yöneten profesyoneller yöneticiler ve maalesef patronlar sorumsuzca yaşıyorlar. Türkiye'de üretilen her malı Türk üreticisini terbiye ediyoruz adı altında ithal ediyorlar. Profesyonel yöneticiler strateji belirlerken sadece kendi ceplerini değil, ülkelerini de düşünmeliler. İthalat da yapılsın ama daha iyi kalite ve daha iyi fiyat varsa...

Şirketlerinizdeki ithal mal kullanımı nasıl?

- Minimum. Türkiye'de olan her şeyi Türkiye'den alırım. Dünyanın her yerine Türk uçağı ile gideriz. Malımızı THY ya da Türk bayraklı gemilerle göndeririz, daha pahalı olmasına rağmen.

Ama yabancı şirketlerle işbirliği arayışlarınız var.

- Ben mecbur olduğum kalemlerde işbirliği yapıyorum. Teknoloji almaya mecburum. Sigortadaki ortaklığım, arkasında 52 milyar dolar sermaye bulunan bir şirket, Türkiye'ye sermaye getiriyor. Ben kapılarımızı yabancı şirketlere kapayalım demiyorum, sadece pazar olmayalım diyorum.

Şirketinizdeki yöneticilerinizde en çok neye dikkat edersiniz?

- Bizde yöneticiler hep aşağıdan yetişiyor. Japon şirketi gibiyiz. Yüz kızartıcı suç olmadan kolay kolay işten ayrılma olmaz. Dışardan kolay adam almayız.

TEVFİK YAMANTÜRK

Güriş Holding'in kurucusu İdris Yamantürk'ün oğlu Tevfik Yamantürk, 1956 Ankara doğumlu. Yamantürk. Özel Moran Lisesi'nden mezun olduktan sonra ABD'de National University'de işletme eğitimi yaptı. Yamantürk halen Güriş bünyesindeki Merkez Sigorta'nın, Güriş İhracat İthalat ve Pazarlama'nın ve Mirage Park Resort Otel'in Yönetim Kurulu Başkanı, Güriş İnşaat'ın Yönetim Kurulu Üyesi, Parsan Makina Parçaları'nın Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Murahhas Azası.