Nurten'in konukları

Nurten ERK

Sigaraya 7 milyar, ilaca 3.5 milyar dolar akıyor

Cücelik ilacıyla ünlü Pharmacia & Upjohn Türkiye Başkan Yardımcısı Muhittin Bilgütay, ‘‘Türkiye'de ilaca 3.5 milyar dolar, sigaraya ise 7 milyar dolar akıyor’’ dedi.

Cücelik ilacında dünyada pazar lideri, onkoloji ilaçlarında söz sahibi olan Pharmacia & Upjohn, bir çok yabancı ilaç üreticisi gibi son yıllarda Türkiye pazarına ağırlık veren firmalardan. Dünyada 100'den fazla ülkede faaliyet gösteren Pharmacia & Upjohn Türkiye Başkan Yardımcısı Muhittin Bilgütay, Türkiye'de ilaç sektörünün yıllardır istenilen büyüklüğe ulaşamadığına dikkat çekiyor.

Türkiye'de ilaç sektörünün 3.5 milyar dolarlık bir pazar büyüklüğü olduğunu belirten Muhittin Bilgütay, ‘‘Hesaplarımıza göre Türkiye'deki sigara pazarının büyüklüğü ise 7 milyar dolar. Dünya pazarında Türkiye'nin payı sigara firmalarında çok büyük. İlaçta aynı şeyi göremezsiniz’’ diyor. Orta vadede Türkiye'de yatırım yapmayı planladıklarını belirten Pharmacia & Upjohn Türkiye Başkan Yardımcısı Muhittin Bilgütay ile çok iddialı oldukları büyüme hormonunu ve reçetesiz ilaçları, Türkiye'deki ilaç pazarının durumunu ve geleceğe dönük planlarını konuştuk.

Pharmacia & Upjohn'ın Türkiye'deki geçmişi nedir?

- Firmamız, üç orta büyüklükteki İsveçli Pharmacia, İtalyan Farmitalia Carlo Erba ve Amerikalı Upjonh'ın birleşmesinden doğan bir şirket. Carlo Erba şu anda Deva'nın bünyesinde olan ve Türkiye'ye en önce gelen firmalardan. 1970'li yıllarda yaşanan anarşi ortamında Türkiye'den kaçmış. 1988'de yeniden gelmiş. Farmitalia'yı 1993'te Pharmacia satın aldı, Pharmacia'yı da Upjohn aldı.

İlaç sektöründe neden çok fazla şirket birleşmeleri yaşanıyor?

- Yabancı ilaç firmalarında birleşmeler sık oluyor. Pharmacia & Upjohn, 20'ye yakın firmanın çeşitli dönemlerde birleşmesinden doğan bir firma. Bu birleşmeler son 20 yıl içinde gerçekleşmiş. Son olarak Pharmacia 1995'de Upjohn'la birleşti. Her ikisinin cirosu 3.5 milyar dolardı, birleşince 7 milyar dolarlık bir ciro ortaya çıktı. İlaçta ciro büyüklüğü diğer sektörlere göre daha önemli. İlaç firmalarının araştırmaya ayırması gereken en asgari miktar 1 milyar dolar. İlaçta en önemli maliyet araştırma, geliştirmedir. Ruhsat alabilmek için çok kapsamlı tıbbi araştırmalar yapak zorundasınız. Şu anda bir molekülü geliştirmenin maliyeti 350 milyon dolar. Şu anda biz ciromuzun yüzde 18.5'ini araştırma, geliştirmeye harcıyoruz.

Sektördeki pazar payınız nedir?

- Bulunduğumuz pazarlarda bütün ürünlerdeki payımız yüzde 20. Bu ürünlerimizin hepsinin tanıtımını kendimiz yapmıyoruz, bir kısmını lisans verdiğimiz firmalar yapıyor. Tanıtımını yaptığımız ürünlerdeki pazar payımız yüzde 35 civarında.

Türk ilaç pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Türkiye'deki ilaç sektörünün büyüklüğü 97 rakamlarına göre, üretici fiyatlarıyla 2.3 milyar dolar, tüketici fiyatlarıyal 3.5 milyar dolar civarında. Hesaplarımıza göre Türkiye'deki sigara pazarının büyüklüğü ise 7 milyar dolar civarında. Yani, sigara, ilacın iki misli büyüklükteki bir pazara sahip. Bir tarafta, araştırmanın geliştirmenin olmadığı ve sağlığa zararlı bir sektör var. Dünya pazarı içinde Türkiye'nin payı sigara firmalarında çok büyükken, ilaç firmalarında aynı şeyi göremezsiniz. Türkiye'de yılda 6.1 milyar dolar sigara tüketiliyor. İlaç ise zorunlu olduğu için tüketilen ve de istemeden tüketilen bir ürün.

Türkiye'de yatırım yapmayı düşünüyor musunuz?

- Ürünlerimizin yüzde 80'i lisans altında Türkiye'de üretiliyor zaten. Bazı ilaçlarımızı lisans altında değil de fason üretme imkanımız var. Böyle bir imkanımız varken kısa vadede yeni yatırım yapmamız doğru olmaz. Bu pek rasyonel değil. Ancak ilaç firmaları çok hızlı büyüyor ve gelişiyor. Orta vadede üretim yatırımı sözkonusu olabilir.

MUHİTTİN BİLGÜTAY

İlaç üreticisi Pharmacia & Upjohn Türkiye Başkan Yardımcısı Muhittin Bilgütay, 1963 Ankara doğumlu. Boğaziçi Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi Mezunu olan Bilgütay, aynı üniversitenin Siyasi Bilimler ve Kamu Yönetimi'nde master yaptı. Çalışma hayatına Almanya'da Deutsche Bank AG'de başladı. Daha sonra Farmitalia Carlo Erba GMBH'ye geçti ve 1989'da İstanbul ofisine ürün müdürü olarak atandı. 1991'de Pazarlama Müdürlüğü'ne getirildi. 1994'de Pharmacia'nın Farmitalia Carlo Erba ile birleşmesi üzerine Pharmacia'nın Kanser ve Hastane Bakım Bölüm Müdürü, 1995'de Genel Müdür Yardımcısı oldu. 1996'da Pharmacia'nın Upjohn'la birleşmesinden sonra da Pharmacia & Upjohn Türkiye Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.

Cücelik ilacında dünya lideri

Pharmacia & Upjohn, en çok cücelik tedavisinde iddialı sanıyorum.

- Evet, cücelik ilacında dünyada pazar lideriyiz. DNA teknolojisiyle ürettiğimiz ‘‘Genotropin’’ adını verdiğimiz büyüme hormonu, Türkiye'de altı yıldır kullanılıyor. Kısa boyluluk, büyüme hormonu eksikliğine bağlıysa, o zaman bu hormon eksikliğini dışardan tamamlıyoruz ve boy uzuyor. Büyüme hormonu, özellikle kas gelişimi, yağ yakımı, enerji, kemik yapımı ve genel sağlık durumu üzerinde de önemli etkileri bulunuyor. Ne kadar küçük yaşta başlanırsa o kadar faydalı. Boyu 30-40 santime kadar uzatabiliyor. Bu yüzden aileler çocuklarının gelişimini çok iyi gözlemeli. Özel kalemi sayesinde çocuklar bu ilacı her gün kendilerine enjekte edebiliyorlar.

Başka hangi ilaçları üretiyorsunuz?

- Pazar lideri olduğumuz bir alan da göz cerrahisinde kullanılan özel bir madde. Katarak ameliyatında kullanılan bu madde, cerrahi müdahale esnasında gözü büyüterek cerraha yardımcı oluyor. Onkolojide geliştirdiğimiz ilaçlar sayesinde de kanserle mücadelede aşama sağlandı. Reçetesiz satılan kellik ve sigarayı bırakma ilaçlarımızı Türkiye'ye getirmek için çalışmalarımız var. Bazı ilaçların reçetesiz satışına da imkan veren OTC Yasası'ndan sonra bunları da getireceğiz. Türkiye'de ürettiğimiz ilaçlar arasında enfeksiyon hastalıklarına yönelik ürünler, anti-depresan ilaçları, göz ilaçları, serumlar var.