Nurten'in konukları

Nurten ERK

Türkiye'ye 7 milyar dolar getiren adam

Global Menkul Değerler'in patronu Mehmet Kutman, Global'in Türkiye'ye bugüne kadar 7 milyar doların üzerinde yabancı kaynak getirdiğini söyledi. Kutman, ‘‘Bölgesel yatırım bankacılığı yapmak için Hazine'ye başvurduk. Uygun ortam olursa bir aracı kurum satın alacağız’’ dedi.

Başbakan Mesut Yılmaz'ın kuzeni ve Global Menkul Değerler'in patronu Mehmet Kutman, bölgesel yatırım bankacılığı yapmak üzere Hazine'ye başvurdu. 1990'dan bu yana Global'in Türkiye'ye 7 milyar doların üzerinde yabancı kaynak getirdiğini söyleyen Mehmet Kutman, uygun ortam oluştuğunda bir aracı kurum satın almayı ya da bir başka aracı kurumla birleşmeyi düşündüklerini de belirtti. Mehmet Kutman'la Global'in geleceğe dönük projelerinden sermaye piyasalarına uzanan bir sohbet yaptık.

Global 8 yılda nereden nereye geldi?

- 1990’da yüzde 90'ı Besim Tibuk’a, yüzde 5'i bana, yüzde 5'i Erol'a ait olmak üzere Global'i kurduk. Bölgesel bir yatırım bankası olma amacındaydık. Sadece Türkiye'de yaşayamayacağımızı anlayınca, 1995'de yurtdışına açıldık. Şu anda 11 ülkede varız. Bugün Koç Holding'in ve Sabancı'nın yurtdışındaki satışında tek yabancı kuruluşuz. 700 kişiye ulaştık. Yurtiçinde 23 noktadayız. Yaklaşık 100 milyon dolarlık özkaynakla, Türkiye'nin ilk ondaki finans kuruluşu arasındayız.

Yatırım bankası olmayı amaçladığınızı söylediniz, bugün o yolun neresindesiniz?

- Hazine'ye müraacat ettik. Lisansımızın yatırım bankacılığına dönüşmesi için izin bekliyoruz. Banka, tamamiyle kurumsal finansman, fon yönetimi, Hazine araştırma ve uluslararası satış işinde yoğunlaşacak.

Son aylarda halka arzlarda neden fazla görünmüyorsunuz?

- Bugün 50 milyon doların altındaki halka arzlara girmiyoruz. Bir de, bugüne kadar çok halka arz yaptık. Bunların bazıları çok başarılı, bazıları başarısız oldu. Bu yüzden artık hem daha seçici olduk, hem de kendimize 12 grup belirledik. Büyümesini bitirmeyen şirketler de halka açılmak istiyor. Bu şirketleri halka arza hazır değilken halka açmak yerine, kurduğumuz fonlarla onlara ortak oluyoruz. Halka arza hazır hale geldikten sonra onları halka açacağız.

Elinizde kaç şirket var?

- Altı şirket var. Bize halka arz için geldiler. 5-20 milyon dolarlık halka arzlardı. Hepsine kurduğumuz fonlar kanalıyla ortak olduk. Bu tür şirketlere yüzde 5 ile yüzde 40 ortak oluyoruz. Bu şirketlerin yönetim kurulunda yer alıyoruz. Minimum 18-60 aylık süreç içinde halka arza hazır hale getiriyoruz. Ortak olduğumuz bu şirketlere önce özkaynak koyuyoruz. 5-7 yıl gibi uzun vadeli kredi getiriyoruz.

Global'in yönettiği fonların büyüklüğü nedir?

- Şu anda toplam fonlarımız 400 milyon doları geçti. Bunun yarısından çoğu yurtdışında. 1999 sonuna kadar yönetmeyi düşündüğümüz fon miktarı ise 1 milyar dolar.

1990'dan bu yana ne kadar yabancı para girişi sağladınız?

- Sanıyorum 7 milyar doların üzerinde. Bundan sonra da bu rakam hızlanarak devam eder.

Yurtdışındaki yatırımlarınız nasıl gidiyor?

- Kazakistan'a geçen yıl 350 milyon doların üzerinde para yatırdık, bunun meyvelerini önümüzdeki yıllarda toplayacağız. Kazakistan'daki yatırımlarımız bu yıl 50 milyon doları geçmez. Asya Krizi fonları çok ciddi etkiledi. Ama yatırımlarımızı Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk, Ukrayna, Kırgızistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Mısır, Tunus ve Fas dışına çıkarmayı düşünmüyoruz. New York'ta bir ofisimiz var, bu yıl bir de Londra'da büro açacağız.

Bir başka büyük aracı kurumla birleşebiliriz

Global, büyümeye devam edecek mi?

- 97'de borsada 6.5 milyar dolarlık işlem hacmi gerçekleştirdik. Bu yıl da 8 milyar dolarlık işlem hacmi yaparız tahmin ediyorum.

Başka bir aracı kurum almayı düşünüyor musunuz?

- Olabilir, finans sektöründe birinin konsolidasyon yapması lazım. Bize büyük aracı kurumlar gelse, birleşelim deseler hemen kapımızı açarız. Çünkü, bizim bile uzun vadede tek başına yaşamamıza imkan yok. Borsadaki aracı kurum sayısı da çok fazla. Bizim özkaynaklarımız, borsadaki 70 aracı kurumun toplam özkaynaklarına eşittir.

Kendi paranızı nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Borsada 1994'de bayağı şahsi para kaybettim. O günden sonra borsaya bir lira yeni yatırım yapmadım. Krizden sonra inandığım sektörlerden aldığım hisselerim de kasamda duruyor.

MEHMET KUTMAN

Global Menkul Değerler'in kurucu ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman 1960 doğumlu. Boğaziçi Üniversitesi mezunu olan Kutman, Teksas Üniversitesi'nde master yaptı. 1985-89 arasında North Carolina National Bank'ta Başkan Yardımcılığı görevini üstlendi. 1989'da Türkiye'ye döndü, askerliğini yaptıktan sonra 1990 başında Net Holding'de Proje Koordinatörü olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Global Menkul Değerler'i kurdu. Kutman halen, Efes Yatırım, Alarko Gayrimenkul Yatırım Şirketi, Avrasya; Evren, Atlas ve Global Yatırım Fonları'nın Yönetim Kurulu Üyesi.

---