Nurten Erk: Devlere ara malı verip 55 milyon doları yakaladı

Nurten ERK

İşe 1948 yılında lastik ayakkabı üretimiyle başlayan Tezmanlar, bugün Türkiye'deki sanayi devleriyle, yurt dışında birçok şirkete ara malı üreten 10 şirketli bir holdinge dönüştü. Tezman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tezman, ‘‘Yıllık ciromuz 55 milyon dolar’’ dedi.

Yıllar önce lastik ayakkabı fabrikasıyla yola çıkan Tezman Holding bugün sanayiye ara malı üreten 10 şirketli, büyük bir grup... İş dünyasının yakından tanıdığı Tezman, kamuoyunda fazla bilinmiyor belki... Ama Tezman, Avrupa'nın üçüncü büyük teknik jelatin ve Türkiye'nin en büyük vida üreticisi... Avrupa'da teknik jelatin üreten kendinden büyük rakiplerini satın almaya hazırlanan Tezman, vida işinde de Almanlar'la ortak oluyor.

Tezman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tezman, 51 yıl önce babası Selim Tezman'ın kurduğu grubu uluslararası devlerle ortak olarak büyütüyor. Geçtiğimiz günlerde Amerikan tekstil devi PGI ile ortak olan Erol Tezman, aynı zamanda Galatasaray Kulübü Yönetim Kurulu Üyesi. Erol Tezman ile grubun lastik ayakkabıdan uluslararası devlerle ortaklığa uzanan gelişimini ve gelecekteki projelerini konuştuk.

Tezman Holding, nasıl doğdu?

- İlk şirketimiz 1948 yılında babamın ve amcamın birlikte kurduğu lastik ayakkabı fabrikasıydı. Daha sonra babam tankerlerle sanayi kuruluşlarına su taşımış. Arkasından yol müteahhitliğine başlamış. Sonra da arka arkaya tutkal, vida, civata, somun fabrikalarını kurmuş. 1975'de üniversiteyi bitirip Fransa'dan döndüğüm yıl da Vateks'i ben kurdum. Vateks'i, diğer şirketlerimiz izledi. Bugün 10 şirketimiz var ve yılda yaklaşık 55 milyon dolar ciro yapıyoruz. Bunların 9'u sanayiye ara malı üretiyor. Grubumuzun bugün ihracatı 15 milyon doları aşıyor.

Grup şirketlerinizden Vateks, geçtiğimiz aylarda Amerikan devi PGI ile ortak oldu. Bu ortaklık size neler kazandırdı?

- Vateks'in ortak olduğu Amerikalı PGI, dünyanın üçüncü büyük grubu non-woven (dokumasız kumaş) üretiminde. Şu anda ortaklıktan çok memnunuz. Yavaş yavaş meyvelerini alıyoruz. Vateks olarak uluslararası ağlarının içine çok çabuk girdik. Dünyanın her yerinden mal talebi gelmeye başladı. Bu arada üretmediğimiz ürünlerin de know how'larını öğrenmeye başladık. Bizim ürettiğimiz, onların üretmediği mallarda da önemli oranda ihracata başladık. Çocuk bezi ve kadın bağı üreten bütün tesisler müşterimiz.

PGI ile ortak yeni yatırımlarınız olacak mı?

- Evet, Vateks'le ilgili planlanan yatırımlarımız var. Tahmin ediyorum iki yıl sonra bu yatırımları gerçekleştireceğiz. PGI-Vateks'in bu yatırımı arsa hariç, 45 milyon doları bulacak. PGI, temizlik bezleri üretiminde Avrupa'da bir numara. Sadece Hollanda'daki fabrikada üretim yapıyor şu anda. Ancak PGI Hollanda'daki üretimine son verip, İstanbul'a taşıyacak. Bütün Avrupa'yı biz buradan besleyeceğiz. Sanırım önümüzdeki yıl bu gerçekleşecek.

Temizlik bezinde kendi markanız da var.

- Temizlik bezinde kendi markamız Rest. Bu markayla Yunanistan, Cezayir, Rusya, İsrail ve Güney Amerika'ya ihracatımız var. Yakında Polonya'ya da kendi markamızla gireceğiz. Rest'i biraz daha uluslararası hale getireceğiz. Ayrıca İtalya ve İsrail'e müşterilerimizin kendi markasıyla üretim yapıyoruz.

Tabii tutkal (jelatin) üretiminde de pazarda tek üreticisiniz.

- Jelatin (tabii tutkal) üreten şirketimiz Sel Sanayi, 1960'da İstanbul Kağıthane'de kurulmuştu. Eski bir tesisti. Bu tesislerimizi 6 ay önce Balıkesir Gönen'e taşıdık. Çünkü bize su ve deri lazımdı. Gönen, hem termal bir yer, hem de tabakhanesi var. Avrupa'nın üçüncü büyük jelatin fabrikasını kurduk Gönen'de. Yılda 2 bin ton üretimimiz var. 30 bin metrekare açık, on bin metrekare kapalı sahada üretim yapıyoruz. Şu anda Türkiye'deki tek imalatçıyız bu konuda..

Bu ürünler nerelerde kullanılıyor?

- İmalatımızın yüzde 90'ını ihrac ediyoruz. Üretimimizin yüzde 55'ini Avrupa ülkelerine, yüzde 45'ini de Amerika'ya gönderiyoruz. Bizim ürettiğimiz teknik jelatin, bir sürü tutkalın içine ana hammadde olarak giriyor. Kibritlerin üzerindeki fosfor, sadece bizim tutkalla yapışır. Zarfların kapaklarındaki yapışkanlar da bizim ürünümüz.

Jelatin konusunda yeni yatırımlarınız olacak mı?

- Evet, ilaç sanayiinde kullanılan jelatinle, gıda jelatini de üretmeyi planlıyoruz. Jelatin yüzde yüz saf proteindir. Biz derinin içinden kimyasal yollarla proteini çekiyoruz. Bu amaçla 2000 yılından sonra Gönen'de bir sterilizasyon tesisi yatırımı yapacağız. Jelatin konusunda Avrupa'da üç numarayız. Pazarı daha iyi kontrol edebilmek için Avrupa'da, Hollanda ya da Almanya'daki rakiplerimizden bir ya da ikisinin ya tamamını ya da çoğunluk hisselerini almak istiyoruz.

Böyle bir tesisin size maliyeti ne olur?

- Almayı düşündüğümüz firmalar bizden daha büyük. Birisi borsaya kayıtlı, biri daha küçük bir aile şirketi. Gereken finansmanı da uluslararası arenada buldum. Böyle şirketlerin değeri 50 miyon doların altında olmaz. Bu bizim için çok büyük bir hamle olacak.

Peki finans sektörüne girmeyi düşünüyor musunuz?

- İleride belki finans sektörüne de gireceğiz. Ama leasing, factoring, banka düşünmüyoruz. Global finansı düşünüyoruz. Türkiye'de olmayan, Amerika'da bir sürü finans servisleri var. Onlardan birini Türkiye'ye getirmek istiyorum.

EROL TEZMAN

Tezman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tezman, 1951 İstanbul doğumlu. İstanbul Saint Joseph Lisesi mezunu. Grenoble, Scieence Economique (Özel Teşebbüsler Ekonomisi) ihtisası yaptı. 1975 yılından itibaren Tezman Grubu'nun Başkanlığı'nı üstlendi. TÜSİAD üyesi olan Tezman aynı zamanda Galatasaray Kulübü Yönetim Kurulu Üyesi.

Vidaya Alman ortak geliyor

Vida-civata üretiminde sektördeki yeriniz nedir? Bu konuda yeni yatırımlarınız olacak mı?

- Türkiye'de vidada lideriz. Bu liderliği devam ettirmek, teknolojimizi yenilemek ve daha da büyümek için bir Alman şirketiyle yüzde 50 ortaklık görüşmelerimiz sürüyor. Tahmin ediyorum ortaklığımız yılsonuna kadar gerçekleşecek. Almanlar'ın bizden daha üstün ve patentli malları var. Bunları Türkiye'de üreteceğiz ve ihrac edeceğiz. Bugün, Koç Grubu'nun vida, civata ihtiyacının yüzde 60'ını biz karşılıyoruz. Beko, Arçelik gibi bütün üretim firmaları bizim müşterimiz. Profilo başta olmak üzere diğer beyaz ve kahverengi eşya üreticileri de vida ve civatayı bizden alıyor.

Tekneleri yelkenci kardeş

Vedat Tezman pazarlıyor

Sanayide yatırımlarınızı sürdürürken, bir yandan da tekne pazarlıyorsunuz.

- Tezmarin adındaki şirketimiz, yurtdışında dünyanın en büyük tekne imalatçısı olan Fransız Beneteau firmasının Türkiye distribütörü, ayrıca üç tekne üreticisini de temsilcisi. Kardeşim Vedat Tezman yelkenci, hálá yarışmalara katılıyor. Biz, müşterinin karşısına çıktığımızda sadece bir katalog vermiyoruz. Finansmanından, gümrükten çekilmesine kadar bütün servisi veriyoruz. Sanayici olduğumuz için birçok finans kurumunu tanıyoruz. Bu avantajı müşterilerimize de yansıtmaya çalışıyoruz.