Nurten Erk: AB adaylığı, kağıt torbayı 1.1 milyar adede çıkaracak

Nurten ERK

Türkiye'de kağıt torba pazarının önemli bölümünü elinde bulunduran Işıklar Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Kutlu Işık, ‘‘AB normlarına göre ambalaj kullanımı, halen 550 milyon adet olan kağıt torba kullanımını 1 milyar 150 milyon adede çıkaracak’’ dedi.

RIZA KUTLU IŞIK

Işıklar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Kutlu Işık, 1963 Bartın doğumlu. 1981'de ABD'de Northfield Mount Hermon Lisesi'ni bitirdi. University of Rochester'da iki yıl ekonomi tahsili yaptıktan sonra Boğaziçi Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü'ne geçiş yaptı. Buradan 1985 yılında mezun oldu. 1983 yılından itibaren kendisinin de kurucu ortağı olduğu Işıklar Holding'de İdare Meclisi Üyeliği'ne getirildi. 1990 yılından bu yana da holding Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı sürdürüyor. Türkiye Selüloz, Kağıt ve Kağıt Mamülleri Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı da olan Rıza Kutlu Işık, TİSK Yönetim Kurulu Üyesi, TİSK Mikrocerrahi ve Rekonstruksiyon Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı, TÜSİAD, YASED, Ambalaj Sanayicileri Derneği Üyesi.

KAĞIT torba pazarının önemli bölümünü elinde tutan Işıklar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Kutlu Işık, Avrupa Birliği'nde (AB) Türkiye'nin aday ülke statüsüne alınmasının kağıt torba tüketimini patlatacağını söyledi. Rıza Kutlu Işık, ‘‘AB normlarına göre gıda maddelerinin hijyenik olarak ambalajlanması ve çimento torbalarının ağırlığının düşürülmesi, Türkiye'de yönetmelik olarak uygulanmaya başladığında, halen 550 milyon adet olan kağıt torba pazarı 600 milyon adet daha artacaktır’’ dedi.

Aynı zamanda Kağıt ve Kağıt Mamülleri Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı da olan Rıza Işık ile kağıt ve tuğla sektörünün yanısıra Işıklar Holding'deki yeni yapılanmayı ve grubun yeni projelerini konuştuk.

ABD'de büyük umutlarla aldığınız 4 tuğla fabrikasından birini sattınız. Neden?

- Pensilvanya'da yıllık 50 milyon adet üretim kapasiteli Darlington fabrikasını fazla verimli bulmadığımız için elden çıkardık. Kalan üç fabrikamızın yıllık toplam kapasitesi 125 milyon adet. Şu anda ABD'deki ciromuz 30 milyon dolar, grubun toplam cirosunun yüzde 10'u. Türkiye'deki tuğla işimizi büyütmek istiyoruz. ABD'deki fabrikanın satış gelirini de yeni ürün geliştirme ve yeni yatırımlarımızda kullanacağız.

Türkiye'deki pazarın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

- ABD'de pazar doymuş durumda. Türkiye daha fazla canlanacak. Mayıs ya da haziranda inşaat sektöründe hareketlenme bekliyoruz. Depreme dayanıklı taşıyıcı duvar tuğlası ve inşaatların yeniden başlamasıyla ortaya çıkacak tuğla talebine mal yetiştirmekte zorlanacağız gibi görünüyor. Hatta yeni fabrikalar kurmamız gerekebilir. Yılda 80-100 milyon taban tuğlası üretiyoruz. Bunu 5 yılda 300 milyona kadar çıkarmak istiyoruz. Bunun için yaklaşık 80-100 milyon dolarlık yeni yatırım yapmamız gerekecek.

Bulgaristan'daki kağıt fabrikası hangi aşamada?

- Beşi Türkiye'de, biri Mısır, biri Bulgaristan'da toplam yedi kağıt torba fabrikamız var. Bu fabrikalar yılda 90 bin ton kağıt harcıyor. Işıklar olarak kağıdı alıp torbaya çeviren bir grup olmaktan çıkıp, odunu alıp selülöze, sonra da kağıda çeviren entegre bir grup haline dönüşeceğiz. Bulgaristan'daki fabrikanın 110 bin ton kraft kağıt kapasitesi var.

Entegre hale gelmeniz ihracatınızı etkileyecek mi?

- Türkiye'den Afrika ülkelerine ve Avrupa'ya kağıt torba ihracatımız var. Bulgaristan önümüzdeki ay devreye girdiğinde Avrupa'ya olan ihracatımız iki kat artacak. Avrupa'daki torba fabrikaları, İskandinavya'daki kağıt fabrikalarının iştirakidir. Biz, İskandinavlar'dan kağıt alıp torba haline getirip Avrupa'ya ihraç edemiyorduk. Avrupa, 5 milyar torbalık bir pazar. Biz bu pazardan yüzde 1 alamadık henüz.

Bulgaristan'daki fabrikaya ne kadarlık yatırım yaptınız?

- Bulgaristan'da özelleştirmeden aldığımız bu fabrikaya toplam 50 milyon dolar yatırım yaptık. IFC'den 28 milyon dolar kredi kullandık. Fabrika tam kapasiteye 2001'de ulaşacak. O zaman fabrika yılda 70 milyon dolar ciro yapacak.

Türkiye'nin AB'ye aday statüsüne alınması kağıt sektörünü nasıl etkileyecek?

- Sektörümüzle ilgili çok olumlu gelişmeler olacak. Şu anda Türkiye'deki toplam kağıt torba pazarı 550 milyon adet. AB normlarına göre gıda maddelerinin hijyenik olarak ambalajlanması ve çimento torbalarının ağırlığının düşürülmesi, Türkiye'de yönetmelik olarak uygulanmaya başladığında, kağıt torba pazarı 600 milyon adet artacaktır. Çünkü artık Türkiye'de polypropilen çuvallarda şeker ve un satışı olamayacak. Şu anda lüks un fabrikaları kraft torba kullanmaya başladı. Ayrıca Türkiye'de yapı marketlerle birlikte hazır sıva, hazır harç türü kullanımlar, hayvan maması gibi tüketimler artıyor. Bunlarda da kraft torba ambalajlar kullanılıyor. Bir de AB normları uyarınca çimentoda ambalaj 50'den 25 kiloya düsecek. Ebat küçülecek., miktar artacak.

Kağıt torba tüketiminde Türkiye nerede?

- Kişi başına yıllık kağıt ve karton tüketimi Türkiye'de henüz 31 kilogram. Bu rakam, İsveç'te 244, İngiltere ve Finlandiya'da 204, Almanya'da 205, Fransa'da 175, Yunanistan'da 84, Bulgaristan'da 25 kilogram.

Depreme dayanıklı duvar tuğlası

Yeni ürününüz taşıyıcı duvar tuğlasının özelliği nedir?

- Bu ürün, tamamen depreme yönelik. ABD'de bu sistem çok yaygın kullanılıyor. Geçtiğimiz mayıs ayından beri ABD'de başlattığımız araştırmanın ardından Bartın'daki fabrikamızda deneme üretimine başladık. İTÜ ve Bayındırlık Bakanlığı ile binaların dayanıklılığı konusunda çalışmalarımız var. Taşıyıcı duvar tuğlası en çok iki katlı binalarda kullanılıyor ve depreme tam güvenli. Tuğlalar özel biçimde örülüyor. İçlerine harç dolduruluyor ve monoblok bir gövde ortaya çıkıyor. Tuğlanın içi yatay ve dikey demirlerle hem birbirine hem de temele bağlanıyor. Şiddetli bir depremde bile binalar yıkılmıyor.

Işıklar,

yurt dışında

hisse ihrac edecek

Halka arz konusunda yeni çalışmalarınız olacak mı?

- Işıklar Ambalaj yabancı bir fona hisse ihrac edecek. Bu, Yapı Kredi Yatırım aracılığıyla olacak. Şirketin sermayesi 2 trilyon 419 milyardan 2 trilyon 735 milyar liraya çıkıyor. Bir nevi ikincil arz gibi oluyor ama tek bir fona hitap edecek satış. Bunun dışında 20 milyon dolarlık bir kredi alıyoruz IFC'den. Bunu da Işıklar'ın kısa vadeli borçlarının kapatılıp orta vadeye yayılmasında kullanacağız.

Bu arada Işıklar'da yeni bir yapılanma sözkonusu sanırım.

- Işıklar Holding, Işıklar Yapı Holding ve Işıklar Ambalaj'ın sahibi. Işıklar Ambalaj, kağıt ve torba operasyonlarımızı bünyesinde toplayan bir nevi holding. Şimdi bir de Işıklar Yapı Holding'i oluşturduk. Yapı malzemesi üreten ve yapıyı yapan şirketlerimiz var bünyesinde. Önümüzdeki mart ya da nisanda bu holdingi de halka açacağız. Bir kısmı yurt içi, bir kısmı yurt dışında olacak hisse ihracının. Toplam 100 milyon dolarlık bir kaynak yaratmayı planlıyoruz.