Nurten Erk: 16 bin Ankaralı tüccar mahkemelik

Nurten ERK

Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aydın Aygün, ‘‘Ankara'da 1998'de 7 bin işyeri kapandı. Üyelerimizden 9 bini mal beyanında bulunmamaktan, 7 bini de karşılıksız çekten yargılanıyor. Yani, 16 bin tüccarımız mahkemelik. Bunların hepsi krizden kaynaklanıyor’’ dedi.

Ankara Ticaret Odası (ATO), 97 bin üyesiyle bugün İstanbul'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük odası... Bünyesinde 70 ayrı meslek komitesi bulunan ATO, ekonomideki kötü gidişin sinyallerini çok önceden veren odalar arasında... ATO Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı bir yıl önce üstlenen Sinan Aydın Aygün, geçen yıl Ankara'da 7 bin işyerinin kapandığına işaret ederek, ‘‘Koç gibi güçlü bir hükümet istiyoruz’’ diyor.

Aygün'e göre iflastaki tüccarın elindeki malı eski fiyattan satması, enflasyonda düşüşe yol açtı. Ankaralı bir müteahhit olan ATO Başkanı Sinan Aygün'le, krizden enflasyona, siyasi istikrardan odadaki değişime uzanan bir sohbet yaptık.

Kriz kelimesini ilk telaffuz eden oda başkanlarından birisiniz. O günlerde ne gibi tepkiler almıştınız?

- İlk kez kriz lafını geçen yıl nisan ayında biz söylemeye başladık. Ocak ayına geldiğimizde artık herkes aynı şeyi söylüyordu. İlk söylediğimde herkes bana kızmıştı. 'Felaket tellallığı yapıyorsun' demişlerdi. Ama biz bunu anketler yaparak anladık. Nisanda üyelerimizin işlerindeki durgunluk yüzde 50'lerdeydi, yıl sonunda kriz iyice su yüzüne çıktı. Ne hikmettir ki siyasilerimiz ne bizi duydular, ne gördüler. Şimdi sessiz çoğunluğun sesini duyuyoruz diyorlar. Ben 100 bin kişi adına arayıp randevu istemişim, kriz var diye bağırmışız. Ama Sayın Mesut Yılmaz 'Bu oda başkanı ne diyor?' diye dinlemedi, randevu bile vermedi. Vatandaş siyasilerin aklına beş yılda bir geliyor.

Şu anda ATO üyelerinin içinde bulunduğu durum nedir?

- Piyasadaki krizin büyük bir kısmı şu anda vergiden dolayı... Ankara'da 1998 yılında 7 bin işyeri kapandı, 7 bin tüccarımız sıkıntı içinde. Halen Ankaralı tüccarımızın 9 bini mal beyanında bulunmamaktan, 7 bini de karşılıksız çek keşide etmekten yargılanıyor. Bazıları için bir yıl ceza isteniyor, bazılarının cezası kesinleşti, kaçıyor. 70 meslek komitesinde yaptığımız araştırmada hepsinin işlerinin kötü olduğunu, tamamının cirolarında geçen yıla göre yüzde 85 düşüş olduğunu görüyoruz. İşin sonu daha kötüye varabilir, sosyal sıkıntı olabilir.

Neden böyle oldu?

- Türkiye'nin geleceği holding bankalarına ipotek edilmiş halde. İç borçlanma bu bankaların sayesinde yapılıyor. Türkiye'de enflasyonun yüzde 50 olduğu söyleniyor. Ama enflasyonun 50 olduğu bir dönemde faizlerin yüzde 150 olmaması lazım hiçbir zaman. Bu kıskaç iki, üç puandır. Ama bu dönemde rant ekonomisini ağırlık verildi. Bankalar devlete para satmaya başladı. Bu arada tüccara sanayiciye vermiş oldu krediyi de geri istemeye başladı. Bugünkü 1.2 katrilyonluk borçla Türkiye'nin 2000 yılı ipotek altına alınmış oldu. Şu anda iç borcumuz 35 milyar dolar seneye 70 milyar dolara çıkacak. Türkiye'nin sıkıntısı bu. Borç faizi kartopu gibi büyüyor, üzerimize çığ olarak düşüyor.

Size göre Türkiye bu durumdan nasıl kurtulabilir?

- Türkiye'nin en büyük sıkıntısı şu anda bizi idare edenlerin, yani milletvekillerimizin genelinin boş, kariyersiz olmasından kaynaklanıyor. Bazılarını tenzih ediyorum, ama elle tutulur miletvekili yok. Adamın biri kalkıyor 15 milyara milletvekili alırım diyor, buna hiçbir milletvekili tepki göstermiyor. Krizden çıkılması için güçlü bir hükümet istiyoruz, siyasi istikrar mutlaka sağlanmalı.

Krizdeki üyelerinize neler öneriyorsunuz?

- Mümkün olduğu adar stoktan kaçınmalarını, ileriyi görmeden borçlanmamalarını, çek-senet yazarken özvarlıklarını aşmamaları konusunda üyelerimizi uyarıyoruz.

Ankaralı bir müteahhit olarak devletle de iş yapıyor musunuz?

- Şimdiye kadar devletle hiç iş yapmadım, taahhüt işleriyle uğraşmıyorum. Yap, satçıyım. Konut yapıp satıyorum.

SİNAN AYDIN AYGÜN

Ankara Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Aydın Aygün, 1959 Ankara doğumlu. Gazi Üniversitesi İngilizce Bölümü mezunu. Aygün Müteahhitlik firmasıyla 1978 yılından beri inşaat malzemeleri ticaretiyle uğraşıyor. 1994'den bu yana hem inşaat malzemeleri ticaretini sürdürüyor, hem de müteahhitlik yapıyor. Sinan Aygün, Aygün Müteahhitlik İnşaat ve Ticaret A.Ş.'nin Yönetim Kurulu Başkanlığı'nın yanısıra, TİMKODER Yönetim Kurulu ve Ankara Emniyet Teşkilatı Yardımlaşma Derneği Üyesi.