Krizde ’uygun fiyat’la büyüyor şimdi 700 milyon dolar bekliyor

HAYAT Kimya Genel Koordinatörü Orhan İdil, 2001 krizinden pazar payını artırarak çıktıklarını hatırlatarak, "2008 yılında yüzde 16 büyüdük. Bu krizden de yeni tüketiciler kazanarak çıkacağımıza inanıyoruz" dedi. 2009 sonunda 120 milyon dolar ihracat, 700 milyon dolar ciro hedeflediklerini söyleyen Orhan İdil, Türkiye ve Cezayir’deki yatırımlarının süreceğini belirtti. Aynı zamanda TOBB Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayi Sektör Meclisi ve Türkiye Sabun Deterjan Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi olan Orhan İdil, hızlı tüketim mallarında krizin etkisinin farklı bir şekilde görüldüğünü belirterek, "Tüketici yaşam kalitesini bozmadan ekonomi yapmak istiyor" dedi. Hayat Kimya Genel Koordinatörü Orhan İdil’le krizi ve grubun 2009 beklentilerini konuştuk.

Krizden başarılı çıkacağız

Kriz temizlik ürünleri sektörünü nasıl etkiliyor?

- Hızlı tüketim mallarında krizin etkisi farklı bir şekilde görülüyor. Miktarsal inişlerden çok marka değiştirmeler yaşanıyor. Herkes kendini kullandığı ve memnun olduğu markayı bırakmak zorunda hissediyor. ’Aynı kalitede daha uygun fiyatlı ürün bulabilir miyim’ arayışına giriyor. Yaşam kalitesini bozmadan ekonomi yapmak istiyor. 2001 krizinde bunu gördük.

Yaşanan bu kriz Hayat Kimya’ya nasıl yansıyor?

- Biz grup olarak değişik alanlardayız. Deterjan, çocuk bezi, hijyenik ped ve temizlik kağıtları... Bu sektörlerde rakiplerimiz hep büyük, çok uluslu yabancı firmalar. Yabancı markaların belirli bir gücü var. Fakat bizim de bir avantajımız var. Maliyetlerimizi düşük tutabiliyoruz. Ürünü benzer reçetelerle yapmak için hammaddeyi aynı yerden almak zorundayız. Ancak düşük kárlı ve büyük verimlilikle çalışmaya odaklıyız. Bu yüzden markalarımız rakiplerimize göre daha düşük fiyatlı. Kriz döneminde buna güveniyoruz. 2001 krizinde böyle olmuştu. Bu krizden daha başarılı çıkacağımızı düşünüyoruz. Tüketicilerin kriz döneminde ürünlerimizi deneyeceğine, krizden pazar payımızı artırarak çıkacağımıza inanıyoruz.

Yüzde 16 büyüdük

2008’i nasıl geçirdiniz, bu yıl sonuna ilişkin beklentileriniz neler?

-Ciromuz dolar bazında yüzde 16’lık artış gösterdi. 550 milyon dolara ulaştık. 2007’de çok hızlı büyümüştük, onun üzerine tekrar büyümek kolay değild, buna rağmen büyüdük. Pazarda hep fiyat savaşları oldu, fiyat artışları da yaşanmadı. 2009 yılı sonunda da 700 milyon dolar ciro hedefliyoruz, 2008’de ihracatta da kendi rekorumuzu kırdık. 100 milyon doları aştık. Bu yılsonunda da 120 milyon dolar bekliyoruz.

Geçen yıl ne kadar yatırım yaptınız, bu yıl düşündüğünüz yatırım tutarı nedir?

- 2008 yılında 60 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdik. 2009 için de hedeflediğimiz yatırım tutarı 50 milyon dolar. Cezayir ve Türkiye’deki tesislerimizde başlayan yatırımlarımız devam edecek. Ama yeni bir yatırıma başlamayı düşünmüyoruz. Krizin gidişatına da bakacağız. Bana göre nisandan itibaren krizde biraz daha fazla herkes önünü görebilir hale gelecek. O zaman yatırımlara tekrar başlayabiliriz. Biz yatırımı ve hızlı büyümeyi seviyoruz.

Yurtdışında zorlanıyoruz ama pazarlarımızı koruyoruz

 İhracatta zorlandığınız oluyor mu?

- İhracat yaptığımız ülkelerde devalüasyonlar oluyor. Ukrayna’da neredeyse yüzde 100 devalüasyon oldu, Rusya’da devalüasyon olmaya devam ediyor. Bu ülkelerde malımızı satın alanlar geri ödemelerde zorlanıyor. Yerine göre zararı bölüşüyoruz. Çünkü yurtdışına sadece müşteri bulup mal satıp parasını alalım diye bakmıyoruz. Oralara da yatırım yapıyoruz, pazar yaratıyoruz, reklam yapıyoruz. Elde ettiğimiz bu pazarları kriz yüzünden kaybetmememiz gerekiyor. İhraç pazarları krizde bu yüzden daha zorlayıcı oluyor.

İran’daki yatırım bekliyor

 İran yatırımınız ne durumda?

- Bugünkü ortamda İran yatırımını bekletiyoruz. Yatırım hazırlıklarına başlamıştık, arazi alındı, şirketler kuruldu. Hem çocuk bezi, hem de MDF (sunta levha) tesisi kuracağız. Ama her ikisini de 2009’a sarkıttık.

Deterjanda payımız 6 kat arttı

 Temizlik ürünlerinde pazar paylarınız nasıl?

- Toz deterjanda çok iyi bir sonuç aldık. 2001 krizi sırasında pazar payımız yüzde 2’nin altındayken, bugün yüzde 12. İki kriz arasında altı kat artış oldu. Yumuşatıcıda yüzde 22, çocuk bezinde yüzde 21, hijyenik pedde yüzde 17, günlük pedde yüzde 21 pazar payına geldik. Temizlik kağıtlarında da liderliğe yaklaştık.

Cezayir’de 60 milyon dolar ciroyu bulduk

 Cezayir pazarından memnun musunuz?

- İhracat dışında 2006 yılından bu yana Cezayir’de üretim yapıyoruz. 2008 yılı sonunda 60 milyon dolar ciroya ulaştık. Cezayir’de çok başarılı olduk. Çocuk bezimiz ve deterjanlarımız orada çok kabul gördü, çok iyi gidiyor. Artık Türkiye’ye de katkı sağlamaya başladı.

PROF.DR. ORHAN İDİL

Hayat Kimya Genel Koordinatörü Prof. Dr. Orhan İdil, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu. Almanya’da Johannes Gutenberg Üniversitesi’nde ve İ.Ü. İşletme Fakültesi’nde doktora yaptı. İ.Ü İşletme Fakültesi’nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1982’den itibaren özel sektörde üst düzey yöneticilik yaptı. 1994’den bu yana, Hayat Kimya Genel Koordinatörlüğü’nü ve holdinge bağlı kuruluşların yönetim kurulu üyeliğini yürütüyor. TOBB Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayi Sektör Meclisi ve Türkiye Sabun Deterjan Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi.