Karadeniz'in bankası bölgeyi kalkındıracak

Gürtin, bankanın direkt finansman sağlamanın yanısıra, uluslararası finans kuruluşlarının KEİ ülkelerindeki projelere yönlendirilmesinde köprü olacağını söyledi.


KARADENİZ Dış Ticaret ve Kalkınma Bankası Genel Müdürlüğü koltuğuna bugünden itibaren dört yıllığına oturan Mustafa Gürtin'in hedefi, bankayı Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'na üye 11 ülke arasında yeni proje üretiminde öncü konumuna getirmek. Gürtin, bankanın önümüzdeki dönemde direkt finansman sağlamanın yanısıra, uluslararası diğer finans kuruluşlarının da Karadeniz Ekonomik İşbirliği kapsamındaki ülkelerdeki projelere yönlendirilmesinde köprü görevi yapabileceğini söyledi. Merkezi Selanik'te olan Karadeniz Dış Ticaret ve Kalkınma Bankası'nın yeni Genel Müdürü Mustafa Gürtin ile bankanın amacı ve hedefinin yanısıra, bankacılık sektöründe son yaşanan krizi konuştuk.

Karadeniz Dış Ticaret ve Kalkınma Bankası'nın sermayesine hangi ülkelerin katkısı var?

- Banka, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı çerçevesinde, 11 ülkenin katılımıyla kurulan kuruluşlardan biri. Bu ülkeler Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Yunanistan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye. Sermayeye en büyük üç katılımcı ülke ise yüzde 16'şarlık payla Yunanistan, Rusya Federasyonu ve Türkiye.

Bankanın kuruluş amacı nedir?

- Amaç, bölgedeki teşkilat üyesi ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini ve ticareti geliştirmek. Aynı zamanda bankanın kalkınma bankası yönüyle, bu ülkelerdeki ekonomik potansiyelin gerçekleşmesine katkıda bulunmak gibi bir misyonu var. Bankanın asıl amacı, bölgedeki ekonomik potansiyeli harekete geçirecek, bölgedeki ülkelerin birden fazlası arasında oluşturulabilecek projelerin finansmanına yönelmek. Bu amaçla bankanın belli öncelik alanları var.

Finansman desteğinde hangi projelere öncelik tanınıyor?

- Ulaştırma, altyapı, telekomünikasyon, enerji projeleri bankanın öncelikli sektörleri içinde yer alıyor. Üye ülkelerdeki küçük ve orta ölçekli girişimlere yönelik projelerin desteklenmesinde de banka öncelik tanıyor. Bu öncelikli sektörlerin herhangi birinde, birden fazla ülkeyi kapsayan bir projenin bankanın kaynaklarından belli oranda finanse edilebilme imkanı çok yüksek. Bunun da uzun vadede bölgedeki ekonomik potansiyelin ve ekonomik işbirliğini daha ileri bir boyuta çıkarılmasında önemli bir rol oynayacağı düşünülüyor.

Bankanın finansman desteğinden nasıl yararlanılabiliyor?

- Proje kredilerinde bankanın faaliyeti 9-10 yıla kadar uzayabilecek uzun vadeli projeleri içeriyor. Şimdiye kadarki uygulamalarda ortalama vadenin 3-7 yıl arasında yoğunlaştığını görüyoruz. Bankanın projelere yüzde 35 dolayında katılımı sözkonusu. Dolayısıyla diğer finansman kuruluşlarıyla finansman sağlaması da aktiviteleri arasında. Bankanın finansman olanaklarından yararlanmak için üye ülkelerin özel sektör kuruluşlarının veya devlet kuruluşlarının başvurabilme yetkisi var. Ama esas itibariyle başta saptanan politika doğrultusunda bölgede özel sektör aktivitesinin artışına katkıda bulunmak bankanın misyonlarından biri.

Bankanın finansman kaynakları neler?

- Banka bugüne kadar belli konularda, ağırlıklı olarak ticaret finansmanı konusunda aktifti. Bu konuda üye ülkelerdeki 35 kadar finansal kuruluşla çalışmalar yürütülüyor. Büyük çoğunluğundaki ihracat destek kuruluşları bankanın olanaklarından şu anda yararlanır durumdalar. Proje finansmanı uygulaması da başladı. Üye ülkelerin kullanımına sunulmuş banka fonları mevcut. Öncelikli sektörlerden başlamak üzere bu fonlar kullandırılıyor. Bankanın 1.3 milyar dolar kayıtlı sermayesi var, bunun 300 milyon doları ödenmiş durumda. Bankanın elindeki ana kaynak esas itibariyle bu. Bankanın uluslararası piyasalardan borçlanma imkanı her zaman mevcut. Bu borçlanmanın da üye ülkelere tekrar borç sağlama şeklinde kullandırılması bankanın önümüzdeki dönemde sağlayabileceği finansman imkanlarını artırabilecek bir uygulama olacağını düşünüyoruz.

Bölgedeki ekonomik potansiyelin değerlendirilmesinde bankanın katkısı ne olacak?

- Bölge muazzam bir ekonomik potansiyel üzerinde oturuyor. Ülkelerin çoğunluğu belirli sorunları yaşamakla birlikte bunların geçici olduğu düşünülürse bölge çok büyük bir potansiyele sahip. Bu potansiyelin işbirliği yoluyla apayrı bir boyuta taşınabilmesi sözkonusu. Bankanın sağlayacağı direkt finansman var. Bunun dışında, bölgedeki ekonomik potansiyele, yatırım imkanlarına KEİB perspektifinden bakarak bu konuda dünya finansal sisteminde bir farklılık yaratabileceğine inanıyorum. Bankanın araştırma ve değerlendirme bölümündeki ekpertizi dünyadaki diğer uluslararası finansal kuruluşlarla da paylaşabilir ve doğru bir yönlendirmeyi sağlayabilirsek, kendi sağlayacağımız finansman boyutunun çok daha üzerinde bir finansmanı bölgeye kazandırabiliriz diye düşünüyorum.

Bankanın bugüne kadar projelere verdiği destek nedir?

- Bankanın şu anda finanse ettiği projelerin büyüklüğü 10-15 milyon dolar. Bankanın bugüne kadar projelere sağladığı finansman ise 150 milyon dolar civarında.


MUSTAFA GÜRTİN


Karadeniz Dış Ticaret ve Kalkınma Bankası Genel Müdürü Mustafa Gürtin, iş hayatına 1975'de Merkez Bankası'nda araştırmacı olarak başladı. 1983'de Ekonomist ünvanını alan Gürtin, 1994'e kadar Merkez Bankası'nda çeşitli görevlerde bulundu. 1994'de Merkez Bankası'ndan istifa etti. 1994'de Garanti Yatırım ve Ticaret Bankası'nın kuruluşunda Hazine'den sorumlu Genel Müdür Yardımcılığına getirildi, daha sonra Genel Müdürlüğe ve Yönetim Kurulu üyeliğine atandı. 1997'de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun yönetimine el koyduğu Türkbank'ın Genel Müdürlüğü'ne getirildi. TSKB Yönetim Kurulu Üyeliği de yapan Gürtin bu görevlerinden istifa ettikten sonra, 1998 - 2001 arasında esas olarak enerji projelerinin finansmanı konusunda danışmanlık hizmeti verdi. Kısa bir süre Süzer Yatırım Bankası kurucu Genel Müdürlüğü ile Kentbank Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. 2001 yılında Dışbank'ta Risk Yönetimi ve iç denetimden sorumlu Yönetim Kurulu Üyeliği'ne getirildi. 15 Şubat 2002'den itibaren de Karadeniz Dış Ticaret ve Kalkınma Bankası Genel Müdürlüğü görevine başladı.