Güçbirliği yapmazsak döve döve yaptırırlar

GARANTİ Bankası’nın yüzde 40 hissesini İtalyan Intesa’ya satmak üzere 800 milyon dolarlık ön anlaşmaya imza atan Doğuş Grubu’nun patronu Ferit Şahenk, Türkiye’nin zor günleri geride bıraktığını, irtifa kazanarak yönünü çizdiğini ve bu yönde de ilerlediğini belirtiyor.

Şahenk, İtalyan Intesa Grubu ile ortaklıklarının sadece Doğuş Grubu için değil, Türkiye için de güzel sonuçlar doğuracağına inanıyor ve ekliyor:

‘Bu ortaklık nedeniyle Garanti çok büyük değişimlere gebe değil. Önemli olan böyle bir ortakla Garanti’nin Ortadoğu’ya ve komşu ülkelere gitmesini sağlamak. Intesa, Türkiye’ye geldiğinde, arkasından finans sektörüne onunla rekabet eden bir çok kurumun da gelmesini sağlayacak.’

Şahenk ile Garanti-Intesa ortaklığı, grubun yeni yatırımları, yabancıların Türkiye’ye bakışından 2005’e ilişkin beklentilerine uzanan sohbet yaptık.

Intesa ile ortaklığınızın finans sektörüne katkıları neler olur?

- Bu bankacılık sektörüne değil, Türkiye’nin menfaatine önemli bir gelişme. Sadece Doğuş Grubu’nun değil, Türk işaleminin başarısı. Bu ortaklık nedeniyle Garanti Bankası çok büyük değişimlere gebe değil. Önemli olan böyle bir ortakla Garanti’nin Ortadoğu’ya ve komşu ülkelere gitmesini sağlamak. Kaldı ki Intesa Türkiye’ye geldiğinde, finans sektörüne onunla rekabet eden bir çok kurumun da gelmesini sağlayacak. Bu grubun Türkiye’ye gelmesi, İtalya ile Türkiye arasındaki ticaretin de gelişmesinde rol oynayacak.

Türkiye’de yaşananlar İtalyan Intesa ile görüşmenizi nasıl etkiledi?

- Bu kurumla neden, niye, niçin ortak olmamız konusundaki şartlar aynen devam ediyor. Bu adamlar küresel oyuncu. Dünyanın değişimlerini anlıyorlar. Ama 11 Eylül’ün etkisiyle herkes geri çekildi bir anda. Bütün bunlar zamanla yerine oturmaya başladı. Konuştuğumuz kurum Latin Amerika’da bazı yanlış ve hatalı girişimler yapmış, şimdi lokal partnerle olmak istiyor.

Yabancı ortaklarınız son dönemlerde Türkiye’ye nasıl bakıyor?

- 11 Eylül’den sonra Türkiye gerçeği bambaşka hal aldı. Sadece siyasi bakmamak lazım. Ekonomik anlamda da, Avrupa’nın malını satabileceği, şirketlerini Ortadoğu’da konumlandırmak için büyüyebileceği bir ülke. Türk işalemi bu yeni dönemin farkında olmalı. Yeni rekabet kuralları geliyor.

Türk şirketleri bu rekabete hazır mı?

- Bazı sektörlerdeki Türk şirketleri, yapısıyla ve yıllardır yapılan yatırımlarla buna hazır. Ama daha fazla kurumsallaşmamız, ortaklık ve işbirliklerine açık olmamız gerekiyor. İlle de hisse ortaklığı olmayabilir. İş ortaklıkları yapıp, kurumların birbirinin gücünü kullanarak daha büyük değerler yaratması gerekiyor. Bunları yapamazsak, döve döve yaptırırlar.

Ekonomideki olumlu havanın süreceğini düşünüyor musunuz?

- 2004’ün son aylarında arka arkaya iyi haberlerin geleceğini düşünüyorum. Geçen sene bu zamanlar ‘Uçağın burnu kalktı, artık Türkiye havalanıyor’ dediğimiz zaman bıyık altından gülenler vardı. Türkiye belli bir irtifaya geldi, rotasını çizdi, o yönde gidiyor. Artık hepimizin dayak yemiş boksör psikolojisini bırakmamız lazım. Türkiye dünya devleti oldu.

Bulunduğunuz sektörlerde bu olumlu havayı görüyor musunuz?

- Kendi sektörlerimizde büyümeyi görüyoruz. Perakendedeki büyümemiz yüzde 40. İnsanlar alışveriş miktarlarını da artırdı. Sepet başına alışveriş 5-6 dolara düşmüştü, şimdi 10 dolar. 2005’te inşaatta da bir artış olacağını düşünüyorum. 2005’te yabancı yatırımcıların da arttığını göreceğiz. Turizmde müthiş bir patlama olacak.

Doğuş Otomotiv’i halka açacağız

Doğuş’ta operasyonel değişimler tamamlandı mı?

- Değişim bitmez. Fakat sektörlerimiz belli, finans, perakende, otomotiv, medya, turizm ve inşaat. Kalıcı yatırımlarla, uzun vadede rekabet edebileceğimiz seviyeye gelmeyi istiyoruz. Bunu dünya markalarıyla birlikte yapmak istiyoruz. Aile şirketlerindeki başarı ve devamlılık kurumsallaşmadan geçiyor. Bunun için yeni halka açılmalar planlıyoruz. Yakında Doğuş Otomotiv’i halka açacağız. İlerde turizm ve diğer sektörler de olacak.

Doğuş Otomotiv’i ne zaman halka açmayı düşünüyorsunuz?

- Gerekli izinler alındıktan sonra herhalde haziranda gerçekleştiririz. Doğuş Otomotiv’in yüzde 25-30 arasında bir hissesini halka arz edeceğiz. Avrupa borsalarında, özellikle Londra Borsası’nda da halka arz olacak. Bunun için bir hafta önce Avrupa’da roadshow yapacağız. Bu şirketi, 12 yıldır halka arz için el bebek, gül bebek yetiştiriyoruz.

Birleşmelerle daha da güçlendik

Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu nasıl görüyorsunuz?

- Grup olarak Türkiye’nin önlenemez bir çıkışta olduğunu düşünüyoruz. Avrupa Birliği’ne uyum için iş aleminin yapması gereken girişimlerin zor olduğunu biliyoruz, ama orta ve uzun vadede Türkiye’de bu değişimleri yapabilenlerin çok başarılı olacağına inanıyoruz. Grupta son 5 yıldır operasyonel değişimler yaptık. Bazı işlerden çıktık. Bazı şirketlerimizi birleştirdik. Amaç dünya ölçülerinde verimliliği yakalayabilmek, çok daha güçlü hale gelmek ve rekabet ortamına çok daha hazırlıklı olabilmek.

Türk dostlarımızla da ortaklığa açığız

Intesa’dan sonra yeni yabancı ortaklıklar gündeme gelecek mi?

- Biz grupta şöyle bakıyoruz. Sermayenin yerlisi yabancısı yok, ortağın da yerlisi, yabancısı yok. Aklın yolu bir.

Bir ara turizmde Koç ve Sabancı işbirliğiniz gündeme gelmişti, gerçekleşmedi. Bundan sonra böyle yerli ortaklıklarınız olur mu?

- O maalesef olmadı, şu anda böyle bir girişim yok. Ama her zaman için yerli bir ortaklık, işbirliği olabilir. Bu tip konuşmalardan gocunmuyoruz. Türkiye’nin değişmesi lazım. Düşünce yapılarının değişmesi lazım. Biz üç bankamızı, iki perakende şirketimizi birleştirdiğimizde bu anlaşılmadı.

Yurtdışında 900 milyon dolarlık işimiz var

Yurtdışında neler yapıyorsunuz?

- Romanya’da ve Moskova’da bankacılıkta büyüyoruz. Esas büyüme inşaatta olacak. Ukrayna’da 300 milyon dolarlık bir köprü inşaatını tek başımıza aldık. Yan yolları da alırsak iş 600 milyon doları bulur. Fas’ta ve Bulgaristan’da otoyol, Kazakistan’da Chevron’un enerji inşaatlarını yapıyoruz. Yurtdışındaki taahhütlerimizin toplamı yaklaşık 900 milyon dolar. Irak’ta değişim başlayınca bence Türkiye’de de çok büyük yatırımlar olacak.

Perakende de yurtdışına çıkacak mısınız?

- Romanya ve Bulgaristan’da Tansaş için çalışmalarımız var.

Turizmde yüzde 35 artış bekliyoruz

Turizm sektöründe büyümeyi düşünüyor musunuz?

- 4 bin 500 yatak kapasiteli turizm yatırımımız ve marinamız var. Burada büyümek istiyoruz. Bu yıl turizm çok büyüyecek, rakamlar şaşırtacak. Biz sadece kendi grubumuzda yüzde 30-35 artış bekliyoruz. Çünkü, bölgedeki durum geçen yılki savaş halinden biraz daha belirli. Türkiye’nin adı da dünyada daha çok duyuluyor.

Maçka Palas Park Hyatt olacak

Turizmde büyürken ne gibi yeni yatırımlar planlıyorsunuz?

- İstanbul’daki Maçka Palas bizim binamız. 8 katlı bu binayı Hyatt Regency ile Park Hyatt’a dönüştürüp butik otel yapma projemiz var. 20-25 milyon dolar arasında bir yatırım olacak.

Ciromuz 5 milyar doları geçecek

2004 ciro hedefiniz 5 milyar doları yakalayabilecek misiniz?

- Ciroda 5 milyar doları geçeriz. Geçen yıl grubun toplam cirosu 3.9 milyar dolardı. Ciroda finansın payı yüzde 56, perakendenin payı yüzde 13, otomotivin payı yüzde 23. 1998’de finansın payı yüzde 80’di. Finansta büyümemize rağmen cirodaki payı azaldı. Diğer sektörlerde de büyüyoruz.

FERİT ŞAHENK

Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, 1964 Ankara doğumlu. 1987 yılında Boston College, Boston, MA ABD’de Pazarlama ve İnsan Kaynakları Bölümü’nden mezun oldu. Üniversite sonrası mesleki eğitim için Harvard Üniversitesi Owner/President Yönetici Programı’na katıldı. 1989 yılından başlayarak Doğuş Holding Bünyesinde çeşitli kademelerde Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu. 1994’de Garanti Menkul Kıymetler şirketinin yeniden yapılanmasıyla kurulan Garanti Yatırım Bankası’nın Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği’ni üstlendi. 2003 Ekim ayından bu yana Doğuş Holding’in yanısıra Garanti Bankası ve Doğuş Otomotiv Holding’in de Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyor. 2002 yılından beri Amerika’da Massachusetts Institute of Technology Üniversitesi, Sloan School of Management Bölümü Dekan Danışmanlık Komitesi’nde Türkiye’yi temsil ediyor.