Coca-Cola’yı Vietnam, Kamboçya ve Sri Lanka’da patlatan Türk

ABD’li meşrubat devi Coca-Cola’nın yüzde 25 ortağı olduğu Güney Afrikalı Sabco’da direktörlük yapan Gündüz, geçen yıl 140 milyon dolar olan ciroyu bu yıl yüzde 25 artırmayı hedefliyor.

ABD’li meşrubat devi Coca-Cola’nın yüzde 25 ortağı olduğu Güney Afrikalı Sabco, (South African Bottling Company) Türk yöneticisi Kadir Gündüz sayesinde, hem Güney hem de Batı Asya halkına Coca-Cola’yı içirmeyi başardı. Sabco Güney Batı Asya Bölge Direktörü ve Sabco İcra Kurulu Üyesi Kadir Gündüz, halen Nepal, Sri Lanka, Vietnam, Kamboçya ve Laos’tan sorumlu. Gündüz’ün sorumluluğunda olan bölgenin toplam cirosu 2007 yılında 140 milyon dolar olmuş. Gündüz’ün hedefi, bu yıl yüzde 25 artışla, 175 milyon dolara ulaşmak. Önümüzdeki 3 yıl içinde de satışları yüzde 40 artırmak.

Kadir Gündüz’ün sorumluluğundaki ülkelerden Kamboçya’da son iki yıldır kárlılık dört kat artınca, bu ülkeye 15 milyon dolarlık yeni yatırım yapılması kararlaştırılmış. İç savaşın olduğu Sri Lanka’da ise pazara girdiği 15 yıldan bu yana ilk kez şirket kár açıklamış. Şirket, bu ülkeye de 5 milyon dolar yatırım kararı almış. Laos’ta da satışların artması nedeniyle 15 milyon dolar yatırımla fabrika kurarak üretime geçmek için düğmeye basılmış. Vietnam’da ise pazar payının üç yılda yüzde 10’dan yüzde 40’a taşınması hedefleniyor. Sabco’nun Güney Batı Asya Bölge Direktörü ve Sabco İcra Kurulu Üyesi Kadir Gündüz ile Coca-Cola’nın bölgedeki stratejilerini konuştuk.

Bölgenizdeki pazarın potansiyeli nedir?

- Beş ülkedeki toplam nüfus 150 milyon. Bu ülkelerde yıllık toplam tüketim 50 milyon kasa. Ortalama kişi başına yıllık tüketim ise 8-14 şişe arasında. Yıllık ortalama Coca-Cola tüketimi, Kamboçya’da 16-17 şişe, Sri Lanka’da 12-13 şişe, Vietnam’da 8 şişe, Nepal’de 5 şişe, Laos’ta 2 şişe. En büyük ülke operasyonumuz 82 milyon nüfuslu Vietnam’da. Bu ülkede Coca-Cola tüketimi de, gelir de çok düşük.

Yönetime gelmenizden bu yana bölgede nasıl bir gelişme yaşanıyor?

- Geçen yıla göre ciddi kárlılık artışlarımız oldu. İki yıldır sorumluluğumda olan Kamboçya’da kárlılığımızı 4 misli artırdık. Kamboçya, Sabco’nun içinde de kasa başına kárlılıkta, Güney Afrika ve Namibya’dan sonra 3’üncü sıraya geldi. Bu nedenle Kamboçya’ya 15 milyon dolarlık yatırım yapma kararı alındı. İç savaşın olduğu Sri Lanka’da ise 15 yıldır varız, ama bu yıl şirket tarihinde ilk kez kár açıkladı. Bu ülkeye de 5 milyon dolar yatırdık.

Sorumluluk bölgenizdeki toplam ciro ne kadar, 2008 hedefiniz?

- 2007 yılında toplam 140 milyon dolar ciro yaptık. Bu yıl hedefimiz yüzde 25 artışla, 175 milyon dolara ulaşmak. Sorumlu olduğum bölgede önümüzdeki üç yıl içinde vergi öncesi kárımızı ikiye katlama planındayız. Satışlarımızı da üç yılda yüzde 40 artırmayı hedefliyoruz. Vietnam’da pazar payını üç yılda yüzde 10’dan yüzde 40’a taşımayı, Kamboçya’da üç yılda satışları ikiye katlamayı planlıyoruz. Sri Lanka’da önümüzdeki üç yılda hem kárlılığını ikiye katlamayı, hem de satışları yüzde 30-35 artırmayı, Nepal’de üç yıl içinde yüzde 25 büyümeyi hedefliyoruz.

Asya’da genişliyoruz, lokal markalarla ilgileniyoruz

Geçen yıl bölgeye ne kadar yatırım yaptınız, yeni yatırımlar var mı?

- 2007 yılında Nepal’e 7 milyon dolar, 5 milyon dolar, Sri Lanka’ya 2.5 milyon dolar, Kamboçya’ya l milyon dolar yatırdık. Önümüzdeki yıl Laos’a 12 milyon dolar yatıracağız. Kamboçya’ya 15 milyon dolarlık, Sri Lanka’ya 6.5 milyon dolarlık yatırım yapacağız. Asya’da genişleme açısından Laos’a bakıyoruz. Coca-Cola ile beraber hareket ediyoruz. Mevcut lokal markalardan işimize yarayanların satın alınmasıyla ilgiliyiz.

Laos’ta 30 yıl sonra üretim lisansı alıyoruz

Hangi ülkelerde fabrika var?

- Laos haricinde bütün ülkelerde, 7 fabrika ile varız. Bu fabrikalarda toplam 2 bin 400 kişi çalışıyor. Laos’a da fabrika kuracağız. Laos’ta üretim lisansı 30 yıldır alınamamış, monopol var. Üretim lisansını bu yıl alıp 5-6 milyon kasalık üretim kapasitesi olacak fabrikanın temelini atacağız. Yıl sonunda da üretime başlayacağız.

Yaşadığı ülkenin kültürünü öğrenen fazla sıkıntı çekmez

Değişik ülkelerde yaşamanın zorlukları oluyor mu?

- Tayland’da Bangkok’da yaşıyorum. Burası büyük bir metropol. Sosyal hayat imkanları çok fazla. Konsoloslukta görevli arkadaşlarla Türkçe konuşabiliyoruz. Tanzanya, daha zor bir ülkeydi. Ancak bulunduğunuz yerin neresi olduğuna bakmadan, o ülkenin kültürünü öğrenme merakınız varsa fazla sıkıntı yaşamıyorsunuz.

Vietnam büyümede Çin’le yarışıyor

Bölgenin ekonomik gelişmesini nasıl görüyorsunuz?

- Sri Lanka’da kişi başına gelir 1300 dolar, Vietnam’da 700 dolar, Nepal’de 300 dolar, Kamboçya’da 280 dolar, Laos’ta 30 dolar. Özellikle Vietnam ekonomisi çok hızlı büyüyor. Büyümede Çin’le yarışıyor. Çok yüksek miktarda doğrudan yabancı sermaye çekiyor.

Pazarda Vietnamlıdan daha fazla tur atıyorum

Ekibinizde size bağlı yöneticiler ağırlıklı hangi ülkelerden?

- Bana bağlı 12 kişiden 8’i, 8 ayrı ülkeden. Bu inanılmaz bir kültür zenginliği, takıma da bana da çok şey katıyor. Hepimiz için zengin bir deneyim oluyor. Vietnam’a turist olarak gidilir belki ama çarşısında pazarında benim kadar sık dolaşmak kendi halkına bile kısmet olmaz.

Geri dönüşlü şişeler sayesinde tüketim artıyor

Satış ve pazarlamada bölgede özel bir strateji izliyor musunuz?

- Fiyatlamayı ülkenin şartlarından soyutlayarak yapamıyorsunuz. Ürün çeşitlendirmesine gidip, orta ve üst gelir grubuna dahil olan ayrı ürünleri farklı fiyattan satarak averaj oluşturmaya çalışıyoruz. Daha düşük gelir grubuna dönük ürünlerde geri dönüşlü şişeleri kullanıp, tüketimi artırmaya çalışıyoruz. Bu ülkelerde Coca-Cola’nın tarihi Avrupa ülkelerindeki kadar eski değil. Coca-Cola daha 90’ların ortasında Vietnam’a girmiş. Henüz tüketim alışkanlıkları oluşmamış, bunları oluşturmaya çalışıyoruz.

KADİR GÜNDÜZ

Güneybatı Asya Bölge Direktörü ve Sabco’nun İcra Kurulu Üyesi Kadir Gündüz, 1966 İstanbul doğumlu. Kabataş Erkek Lisesi’ni bitirdikten sonra, 1986 yılında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’nden mezun oldu. Askerliğin ardından kısa bir süre bankada çalıştıktan sonra, 1988 yılında Efes Pilsen’de satış müfettişi olarak başladı. 1990 yılında Coca-Cola’ya geçti. 1999’da Coca-Cola Güney Rusya Bölge Direktörlüğü’ne getirildi. 2003 yılında Coca-Cola’nın da hissedar olduğu Sabco’ya Tanzanya Ülke Müdürü ve Murahhas Aza olarak transfer oldu. 2006’da Sabco’nun Güney Batı Asya Bölge Direktörlüğü’ne getirildi. 2007’nin başında sorumluluk alanına üç ülke daha eklendi ve Sabco İcra Kurulu Üyesi oldu.