Bankacılıkta yaşanan sorunlar havacılıkta da yaşanmasın

İKİ Türk girişimcisinin 1997 yılında Hollanda’da kurduğu Corendon, bugün Türkiye’ye turist gönderen tur operatörleri arasında başı çekiyor. Türkiye’ye bu yıl 350 bin turist getirmeyi ve 150 milyon Euro ciroya ulaşmayı hedefleyen Corendon, bu yıl iki uçak alarak kendi havayolu şirketini de kurdu. Sektöre yeni katılanlardan biri olan Corendon Havayolları’nın Genel Müdürü Yıldıray Karaer, Türkiye’de geçmişte bankacılık sektöründe yaşanan sıkıntıların sivil havacılıkta da yaşanmaması için havayolu şirketlerinden mutlaka önümüzdeki 3-5 yıllık planlarının istenmesi gerektiği görüşünde. Karaer, ‘Avrupa’ya uçan bu şirketlerin kontrol altında tutulması gerekiyor. Bu şirketlerin birinden kaynaklanan negatif bir durumda Avrupa tüm Türk Sivil Havacılığı’nı kontrolsüz ve güvensiz ilan ederse, hepimizin işi tehlikeye girer’ diyor.

Bodrum’da 4 otel işleten firma, Antalya’da bir golf oteli, İstanbul’da da Anadolu Yakası’nda 250 odalı bir otel kurmayı planlıyor. Corendon’un kurucu ortağı ve Genel Müdürü Yıldıray Karaer, önümüzdeki yıl Alanya’da 25 milyon dolarlık yatırımla apart otel kurmayı ve bunu Hollandalılar’a satmayı planladıklarını söylüyor. Karaer, ‘Bu apart otelleri 65-70 bin dolara Hollandalılar’a satacağız ve onların kullanmadığı dönemlerde de biz işletip onlara kár payı vereceğiz’ diye konuşuyor. Yıldıray Karaer ile Corendon’un yeni yatırımlarını, turizm ve havacılık sektörünü konuştuk.

Türkiye’de özel havayolu şirketlerinin artmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Kurulan havayolu firmalarından 3-5 yıllık iş planları alınmalı. Bizim böyle 5 yıllık planımız var. Bütün şirketlere bu havayolunu niye kuruyorsunuz, bu uçakları nasıl işleteceksiniz diye sorulmalı. Havacılıkta kontrollü olunması lazım. Geçmişte Türkiye’de bankacılıkta sıkıntılar yaşandı. Mantar gibi bankalar türedi ve hiçbiri bugün yok. Havacılıkta da benzer problemlerin yaşanmaması için temkinli gidilmesi ve mevcut havayollarının kontrol altında tutulmasında fayda var. Uçakların kalitesi ve güvenliği, Türk sivil havacılığının imajı çok önemli. Bunlar Avrupa’ya da uçuyor. Herhangi bir negatif durumda Avrupa sivil havacılığının Türk sivil havacılığını kontrolsüz ve güvensiz ilan ederse, hepimizin işi tehlikeye girer.

Siz neden kendi havayolunuzu kurdunuz?

- Bir yıl böyle kiralık uçaklarla götürdük. Hollanda’dan uçak seferlerine başladığımızda kafamızda hep operasyonun Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan olacağına yönelik hedefler vardı. Kiralık uçaklar olunca operasyonu Yeşilköy’den yapmak zorunda kaldık. Taşıma suyla değirmen dönmeyeceğini biliyorduk. Corendon Havayolu’nu kurup, aldığımız uçakları Sabiha Gökçen’e kaydettik. Şimdi bütün uçuşlarımızı buradan yapıyoruz.

Turizmde yeni projeleriniz olacak mı?

- Alanya’da apart-otel yapıp bunları Hollandalılar’a satıp, aynı zamanda da işletmesini almak istiyoruz. Mülkün sahibi Hollandalı aileler olacak, istedikleri dönemde onlar kalacak, kalmadıkları dönemde firmaya işletmesini verecekler. Biz de onlara kar payı ödeyeceğiz.

Projeyi ne zaman devreye alacaksınız?

- Arsa çalışmaları devam ediyor. Bu projeyi önümüzdeki yıl devreye sokmayı planlıyoruz.

Devre mülk sahibine ne kadar kar pay vereceksiniz?

- Dairelerin fiyatını 65-70 bin Euro’dan başlatacağız. İnsanların biriktirdiği bu para Hollanda’da bir bankada yılda yüzde 3-5 arasında getiri sağlıyor. Bizim hedefimiz bu paraları Türkiye’ye çekmek. Biz de onlara daire satacağız, kendisi kalmadığı sürede işlettiğimiz dönem için de yıllık ona yüzde 6 faiz uygulayacağız.

Hollandalılar bu projeye ilgi gösterir mi?

- Bu konuda bize çok talep var. Hollanda’da emlakçılar noter gibidir. Herkes emlakçı olamaz. Bu projede onlardan gelen talep üzerine doğdu. Çok kolay bir proje değil.

Projenin yatırım tutarı ne olacak?

- 25 milyon doların üzerinde. Önceden satış yaparak finans sağlama şansımız var. Hollandalılar özellikle Alanya’ya büyük ilgi gösteriyor. Daha sonra da Hollanda ile Alanya arasında otobüs seferi gibi uçak seferleri planlıyoruz.

Kaç daire yapacaksınız?

- İlk etapta 300 daire düşünüyoruz. Kapalı açık yüzme havuzları, spor ve toplantı salonlarıyla tam bir otel görünümünde olacak. Apart otel için de Ay Turizm Otelcilik diye yeni bir şirket kurduk.

Türkler yabancılarla aynı fiyata tatil yapabilmeli

İç turizmi nasıl görüyorsunuz?

- Eskiden maddi durumu iyi olanlar yazlık satın alıyordu. Ama yeni nesil artık her yıl farklı yerlere gitmeyi tercih ediyor. Biz zaten Hollanda ve Belçika’dan turist getiriyoruz. Kurulu bir teşkilatımız, rezervasyon merkezimiz, çalıştığımız otellerimiz var. Avrupalı turistin yanı sıra artık Türkleri de denize, kuma ve güneşe götüreceğiz. Otellerden yabancı turistler için aldığımız fiyatları yerli turiste de kullanmak istiyoruz. Bodrum’da Azur Otelcilik olarak işlettiğimiz dört otelimiz var. Bir tane de Antalya’da golf oteli düşünüyoruz.

Pilot ithalatına başladık

Sektörde eleman sıkıntısı yaşıyor musunuz?

- Pilot sıkıntısı çok büyük. Pilot ithalatına başladık, yabancı pilotlar getiriyoruz. Bizde 5-6 yabancı pilot var. Eskiden Türk Hava Kuvvetleri’nden ayrılanlar sektöre gelirdi. Ama son birkaç yıldır THY ile Türk Hava Kuvvetleri arasındaki anlaşma uyarınca THY, Hava Kuvvetleri’nden ayrılanları almıyor. Bütün havayolları birbirinden pilot, kaptan pilot çalmaya başladı.

Sektör elemanlarını yetiştiremiyor mu?

- Bunu bir tek şu anda MNG yapıyor. Ama bir kaptanın yetişmesi en az iki yıl ve 80-100 bin dolarlık bir harcama gerektiriyor. Maaşları ise 5-6 bin dolardan başlıyor.

Masrafları minimumda tutuyoruz, 19 Euro’ya Avrupa’ya uçuyoruz

Hollanda-Türkiye arasında 19 Euro’ya da biletiniz var. Bunu nasıl sürekli yapabiliyorsunuz?

- Uçağın yüzde 10’unu 19 Euro’luk yolculara ayırıyoruz. Bazen yüzde 10’un üzerine de çıktığımız oluyor. Hollanda’dan dolu gelen bir uçuşun gidişi boş görünüyorsa 19 Euro’luk koltukları artırıyoruz. Her uçakta kárlı olacağız diye bir şey yok. Yılın tamamındaki kárlılığa bakıyoruz.

Yılın tamamında kárlılığı yakalamanızın arkasında neler var?

- Uçtuğumuz ülkelerde daima ikinci sıradaki havalimanlarını kullanıyoruz. Böylece uçağın yerde kalış süresini minimumda tutabiliyoruz. Sarf malzemelerini azaltmaya çalışıyoruz. Çay-kahve gibi yiyecek-içecek çeşitleri ücrete tabi. Rezervasyon sistemimiz internet üzerinden, faturaları e-maille gönderiyoruz, bunlar için geniş bir personel ihtiyacımız olmuyor. Kabin ekibimiz uçağın temizliğinden sorumlu. Az personelle çok iş yapıyoruz.

Anadolu Yakası’na 250 odalı otel kuracağız

İstanbul’da otel projeniz var mı?

- Anadolu Yakası’nda yeteri kadar otel yok. Sabiha Gökçen canlanıyor ama orada bu turistlere hizmet verecek otel yok. Anadolu Yakası’nda hem turistik, hem de iş dünyasına seslenecek bir otel projesi var kafamızda.

Otelin yatırım maliyeti ne olur?

- Kurtköy’de 250 odalı bir otel planlıyoruz. 10 milyon dolara mal olacak.

Hedef, 150 milyon Euro ciro, 350 bin turist

2004 cironuz neydi, bu yılı nasıl kapatmayı bekliyorsunuz?

- Geçen yıl ciromuz 100 milyon Euro’ya yaklaştı, bu yıl sonu ciro hedefimiz ise 150 milyon Euro.

Ortalama günde kaç yolcu taşıyorsunuz?

- Günde ortalama bin yolcu taşıyoruz. Hedefimiz bu yıl 350 bin turisti Türkiye’ye getirmek. Geçen yıl bu rakam 250 bindi.

YILDIRAY KARAER

Corendon’un kurucu ortağı ve Genel Müdürü Yıldıray Karaer, İzmir doğumlu. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Mühendisliği’ni bitirdikten sonra, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde üretim yönetimi masterı yaptı. İş hayatına Eczacıbaşı Holding’de başladı. İnşaat ve madencilik sektöründe farklı şirketlerde çalıştıktan sonra Good Year’a geçti. 1993 yılında Onur Air’a geçti. Daha sonra Onur Air’in Hollanda Bölge Müdürü oldu. 1997’de Atilay Uslu ile birlikte Amsterdam’da Corendon’u kurdu.