Sınıf anneliği gerekli mi

OKULLAR 11 Eylül Pazartesi günü açıldı ve bir haftayı geride bıraktık bile. Geçen bu bir haftalık süre, eğitim dünyasında neler olduğunu bu sene bizi ne gibi yeniliklerin ya da değişikliklerin beklediğini, öğrenci, öğretmen ve velilerin hangi uygulamalardan memnun, nelerden mutsuz olduğunu şöyle kabaca görmemizi sağladı. Benim bu ilk haftada gözüme çarpan önemli konulardan biri sınıf anneliği uygulaması oldu. Sanırım bu uygulama bu yıl yine tartışmaların odağında yer almaya devam edecek. Bilindiği gibi bu uygulamanın amacı özellikle kalabalık sınıflarda öğretmenin yükünü hafifletmek. ‘Sınıf annesi’ olarak görev yapan kişiler çocuklara okula uyum sürecinde ve mesela beslenme saati gibi zamanlarda yardımcı olmalarının yanı sıra öğretmenin bütün velilerle tek tek iletişime geçmesi yerine bir nevi sekreterlik görevi de üstlenebiliyor. Mesela sınıfa lazım olan kırtasiye malzemeleri gibi eksikleri tamamlama konusunda velilerden yardım isteyebiliyor. Ancak bazı sınıf anneleri rollerine kendine iyice kaptırıp, neredeyse öğretmene parmak sallayacak konuma gelebiliyor. İşte bu noktada da uygulama tepkilere neden oluyor.

BAHÇEDE BEKLİYORLAR

Aslında konumları yasal değil. Okul yönetmeliklerinde yer almıyor. Yani Milli Eğitim Bakanlığı bunu yasakladı. Ancak, özellikle kalabalık devlet okullarında ihtiyaç olduğu için okul yönetimi de sınıf öğretmeni de göz yumuyor, hatta sınıf anneliği uygulamasını destekliyor. Öğretmen ve idare parasal konularda velilerle muhatap olmak istemediğinde en büyük yardımcıları sınıf anneleri olduğu için okul kapıları onlara açılıyor. Sınıfın ders dışında her türlü ihtiyacı ile ilgileniyorlar. Çocukların teneffüs, yemek zamanlarında yanlarında oluyor, etkinlikleri takip ediyor, öğretmenin sınıf  düzenini kurması için destek veriyorlar.

Özellikle büyükşehirlerde kalabalık sınıflarda etkili olabiliyorlar. Öğretmenle veli arasında köprü kuruyorlar. Örneğin 40 kişilik sınıfta öğretmen her veliyle iletişim kurmak yerine sınıf annesini aracı kılmayı tercih edebiliyor.

PARA TOPLUYORLAR

Bazen diğer velilerin beklenti ve isteklerini öğretmene iletiyor, sınıfın fiziki ihtiyaçlarının karşılanması için para topluyorlar. Kitap mı alınacak, sınıfın bir eksiği mi tamamlanacak işte o zaman sınıf annesi kolları sıvıyor. Sınıf anneleri zamanı ve isteği olanlar arasından öğretmenler tarafından seçiliyorlar. Okulun ilk günleri teneffüslerde sınıfa girerek çocuklara destek oluyorlar, daha sonraki zamanlarda bahçede ya da okula yakın bir yerde bekleyip öğle yemeklerinde sınıfa girerek çocukların beslenmesini destekliyorlar. Okul etkinliklerinde, okuma bayramı, yerli malları haftası gibi dönemlerde öğretmenin yardımcısı oluyorlar. Aslında birçok işe koşturuyor, emek harcıyorlar. Zamanlarının büyük bölümü okulda geçiyor. Tabii bu arada ortak harcamalar konusunda elini cebine atmak istemeyen velilerle cebelleşmek de sınıf annesine düşüyor.

SEÇİMİ ÖĞRETMEN YAPIYOR

Yukarıda da söylediğim gibi sınıf annesini aslında öğretmen seçiyor ama sınıf annesi görev süresi boyunca sadece öğretmenin talepleri doğrultusunda hareket ediyor mu? İşte bu sorunun yanıtı anneden anneye değişiyor diyelim. Bu görevi yapanlar arasında kimi zaman diğer veliler hatta öğretmen üzerinde üstünlük kurmaya çalışıp, kendi çocuklarına ayrıcalık bekleyenler de olabiliyor. Bu insanların pedogojik formasyonu yok. Sınıftaki diğer çocuklara bağırabiliyor, hatta tembel, yaramaz diyerek damgalayabiliyorlar. Tabii aralarında bu görevi abartıp, kendini farklı bir yere konumlandıranlar da yok değil.

ÖĞRETMENE HEDİYEYİ ABARTABİLİYORLAR

- Sınıf annelerinin diğer annelerle çatıştığı en önemli zamanlardan biri de öğretmenler günü gibi öğrenci ve velilerin öğretmene jest yapmayı düşünebileceği zamanlar. Öğretmenin tutumuna göre bu özel günde ona hediye almak için kimi çiçeği tercih ederken, kimi mesela ‘altın bilezik alalım’ diye diğer velilerden daha fazla para talep edebiliyor. Özellikle öğretmenler gününde abartılı ve pahalı hediye almak için diğer velileri zorlayarak para toplayan sınıf annelerine tepki daha da büyük.

EĞİTİMCİYLE VELİ ARASINA KİMSEYİ SOKMAMALI

- Sınıf anneleri kalabalık sınıflarda belli bir zaman diliminde öğretmene destek olabiliyor evet bu doğru. Ama içlerinden bazıları ilerleyen süreçte kendini öğretmen yerine koyabiliyor ve bu tarz davranış sergileyenlere “dur demek” zaman geçtikçe daha zorlaşıyor. İşin en doğrusu kalabalık sınıfları azaltmak, okulda yardımcı personel sayısını artırmak ve öğretmen ile veli arasına hiç kimseyi sokmamak.