Yüksek maaş alana müjde!

YENİ yapılan düzenleme ile prime esas kazancın üst sınırı artırıldı ve bugün, günlük brüt asgari ücretin 6.5 katı olan üst sınır, 7.5 katına yükseltildi. Yeni uygulama 1 Ocak 2017’de başlayacak. Bilmeyenler için söyleyeyim, prime esas kazanç, hem çalışanlar hem de emekliler için önemli kriter. Askerlik, doğum, yurtdışında çalışanların borçlanmasından Bağ-Kurlular ve isteğe bağlı emeklilerin primine kadar birçok kişinin sosyal güvenlik için ödeyeceği paralar, bu kritere göre belirleniyor. Bunların da ötesinde, çalışanların emekli olduklarında alacakları maaş da prime esas kazanç üzerinden hesaplanıyor. Bu da; 2017’de, prime esas kazancın üst sınırının, asgari ücretin 7.5 katına çıkması ile özellikle yüksek maaş alanların emekli olduklarında maaşlarının da yüksek olacağı anlamına geliyor.

PRİME ESAS KAZANÇ ARTTI

Önce bugünkü durumdan kısaca bahsedeyim. Prime esas kazanç, bir çalışanın, SGK’ya bildirilen ücretidir. Hem işverenin çalışanı adına, hem de çalışanın kendi adına ödeyeceği primler, bu kazanç üzerinden ödeniyor. Yani asgari ücret, prime esas kazancın alt sınırıdır; bugün için de bu rakam, 1.647 (brüt asgari ücret) lira. Prime esas kazancın üst sınırı ise yine asgari ücretin 6.5 katı ki, bugün için de bu rakam, 10.705,5 lira. Bu da şu anlama geliyor; SGK’ya yapılacak prim ödemelerinin en üst sınırı, yani tavanı, 10.750,5 lira. Siz ister 15 bin lira maaş alın, ister 20 bin lira; prim ödemeniz, yine de bu rakam üzerinden oluyor.

MAAŞA ETKİSİ YÜZDE 15.3

İşte, 2017’de, prime esas kazancın tavanı, asgari ücretin 7.5 katına çıkıyor. Bugünkü asgari ücret üzerinden gidersek; 10.705,5 lira olan tavan, 12.352 liraya çıkacak ve çalışanın, SGK’ya ödeyeceği prim artacak. Böylece, yüksek maaş alan çalışanın, ödeyeceği primler de yüksek olacağından, emekliliğinde alacağı maaş da yükselecek. Hele bir de 2017’de asgari ücrete zam geleceğini hesaba katarsak, prime esas kazancın tavanı daha artacağından maaş da artacak. Peki, emekli maaşına ne kadar etki edecek? Ortalama yüzde 15.3’lük bir etki yapacak. Daha açık bir anlatımla; 10.705,5 lira üzerinden prim ödeyen biri, emekli olduğunda bugün için 4 bin lira emekli aylığı alacakken, 2017’de prime esas kazancın tavanının 7.5 katına çıkması ile birlikte maaşı 4.612 liraya çıkacak. Altını bir kere daha çizeyim, sene başında asgari ücrette yapılacak artışla birlikte emekli aylığı daha da artacak.

STAJ SÜRESİ İÇİN YASAL ÇALIŞMA YOK

OKUYUCULARDAN en çok aldığım soruların başında staj konusu geliyor. Kimileri, staj süresinin sigorta başlangıcından sayılmadığından, bunun da haksız olduğundan şikayet ediyor; kimileri bu yönde bir çalışma yapıldığının duyumunu aldıklarını, doğruluk payı olup olmadığını soruyor. Kabul ediyorum, staj süresinin, sigorta başlangıcına sayılmaması haksızlık; hele ki, iki –üç aylık değil de uzun yıllar staj yapanlar için. Hemen söyleyeyim, bu yönde bir çalışma yok ve kısa vadede olacak gibi de gözükmüyor. Geçmişte bu konuda milletvekillerinin verdiği önergeler var, hazırlanmış bazı taslaklar da var ama ne gündeme geldi, ne de kabul edildi.

SİGORTA BAŞLANGICI

Maalesef mevzuat, staj yapanları, o işletmenin asli elemanı gibi görmüyor ve sosyal haklardan da yararlanmalarına izin vermiyor. Şunu da belirtmekte fayda var; staj yapanların hiçbir sosyal güvenceleri de yok değil. Örneğin, staj süresince geçirilecek iş kazaları ya da meslek hastalıkları sosyal güvence kapsamında. Ancak emeklilik adına herhangi bir prim ödenmediğinden staj dönemi, hem sosyal güvenlik açısından sigorta başlangıç tarihi sayılmıyor hem de kişilerin emeklilik adına prim gün sayılarına etkisi olmuyor. Ne zaman ki, bir işletmede asli eleman olarak işe başlar ve SGK’ya da emeklilik için adınıza prim yatar, o zaman sigortanız da başlar.