Trafik kazasında tedaviyi kim karşılar?

HÜRRİYET Ekonomi Müdürü Sefer Levent, cumartesi günü yayınlanan Vatandaşın Ekonomi köşesinde, ‘Özel hastanenin acili SGK’lıdan para alır mı?’ başlıklı yazısında; bir okuyucusunun başına gelenlerden yola çıkarak özel hastane, SGK ve vatandaş üçgeninde yaşanan sağlık sorununu gündeme getirdi. Merak edenler, cumartesi günkü Hürriyet Gazetesi’nden detayları okuyabilir. Hem Sefer Levent’in bıraktığı yerden devam edeyim hem yeni bir pencere açarak, aynı üçgen içinde yaşanan bir başka soruna değineyim. Hatta benzer bir soru sorayım; ‘trafik kazası geçirenin tedavi giderini kim karşılar?’. 5 yıl öncesine kadar bu sorunun cevabı netti. İstediğiniz hastanede, ister acil, ister acil sonrası, tedaviniz ne kadar sürerse sürsün; istisnasız tüm tedavi masraflarınız trafik sigortasından karşılanırdı. Cebinizden de beş kuruş ödemezdiniz. 2011 yılının sonunda uygulama değişti ve trafik kazası geçirenlerin sağlık giderlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmasına karar verildi. Sigortacıların bu konudaki sorumluluğu ortadan kalktı, şirketlere de trafik sigortasından topladıkları primin yüzde 10’unu SGK’ya aktarma zorunluluğu getirildi.

BİNLERCE VATANDAŞ MAĞDUR

Gelelim mevcut duruma. Trafik kazası geçirirseniz, tüm acil vakalarda olduğu gibi kamu, üniversite, özel hiç fark etmez, en yakın hastaneye gider, beş kuruş ödemeden acilde tedavinizi olursunuz. Buraya kadar sorun yok. Ama SGK ile anlaşmalı bir özel hastanedeyseniz, acil müdahale bitip, tedaviniz de devam edecekse, sorun bundan sonra başlıyor. Malum ağır yaralanmalı trafik kazalarında tedavi süreci haftalar hatta kimi durumlarda aylar sürüyor.

Tedaviye aynı hastanede devam ederseniz (etmek zorunda da kalabilirsiniz) cebinizden fark ödemek zorundasınız. Hem de öyle, 300-500 liralardan değil, binlerce liralık fark ücretinden bahsediyorum. Haliyle, ‘hani trafik kazalarında tüm tedavi giderlerini SGK karşılıyordu’ diye soracaksınız. Doğru, karşılıyor ama kendi belirlediği, adına da Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) dediği fiyat üzerinden. Hem de 10 yıldır aynı fiyatı ödüyor. Bu da şu anlama geliyor; tedavi gideriniz 6 bin liraysa 2 bin lirasını SGK ödüyor, 4 bin lirasını hastane sizden talep ediyor.

İZMİR’DE YAŞANAN OLAY

Elbette alternatifiniz var. Para ödemek istemiyorsanız, acil durumunuz bitince tedavinizin devamı için devlet hastanesine naklinizi isteyebilirsiniz. Ama bu da her durum için geçerli değil. Yaşanmış bir vakadan örnek vereyim. İzmir’de, trafik kazası geçiren bir genç, acil olarak devlet hastanesine götürülüyor. Hastane, bacağın kesilmesi gerektiğini, buna da özel hastanenin müdahale edebileceğini söyleyerek, sevk ediyor. Özel hastane müdahaleyi yapıyor ama tedavinin devam etmesi gerekiyor; nitekim ediyor da. SGK, SUT fiyatı üzerinden ödeme yaptığından hastane, gencin ailesinin önüne ciddi bir fatura koyuyor. Sonuç mu? Aile bankadan kredi çekip, ödemeyi yapıyor; sonra da çarpan sürücüye, tedavi gideri için dava açıyor. Özetleyeyim: 5 yıl öncesine kadar trafik kazalarında tüm tedavi masraflarını sigorta ödüyordu, kimsenin cebinden beş kuruş çıkmıyordu. Şimdi ise kimin ödeyeceği meçhul. Hele ki, kazada kusuru olmayanların durumu daha da vahim. Vatandaş, SGK’ya başvursa, ‘ben SUT üzerinden ödedim, üzerini git kimden alırsan al’ diyor. Sigorta şirketinin kapısını çalsa, ‘benim sorumluluğu 5 yıl önce bitti’ diyor. Özel hastane ise ‘SUT’un üzerine ödeyeceksin, devlet bana bu hakkı tanımış’ diye bastırıyor. Geriye tek yol kalıyor, kazada kusurlu olan tarafa dava açmak. Bugün mahkemelerde böyle binlerce dava görülüyor ve bu davalar en az 2 yıl sürüyor.  

SUT’UN 10 YILDIR FİYATI ARTMIYOR

Muayene, tahlil, doktor, ameliyat, tıbbi malzeme dahil SGK; tüm hastanelere vatandaş adına ödeyeceği rakamı belirleyip, açıklıyor. Bu sisteme SUT deniyor. Acilin dışında; özel hastane, üniversite hastanesine ya da branş hastanesine gidip tedavi olduğunuzda SGK, SUT üzerinden, sizin adınıza ödeme yapıyor. Özel hastanenin ise SGK’nın ödediğinin iki katına kadar sizden para talep etme hakkı var. Ancak temel sorun, SUT uygulamasının neredeyse 10 yıldır fiyatının artmaması. Örnek vermek gerekirse; SGK, 10 yıl önce de kan tahlili için özel hastanelere 3 lira ödüyordu bugün de aynı fiyatı ödüyor. Bir idrar tetkikinin 10 yıl önceki fiyatı 1 lira 30 kuruştu, bugün de aynı. İşte, gerek özel hastanelerle vatandaş arasında yaşanan temel sorunların gerekse de bugün sağlıkta yaşanan kaosun nedeni 10 yıldır fiyatı artmayan SUT.