Tavan fiyatla YÜZDE 27 indirim

TRAFİK sigortasında tavan fiyat uygulaması 12 Nisan’da başladı. Yorumlara bakıyorum, tüketiciler memnun. Bir süredir sürekli olarak devleti fiyatlara müdahale etmeye çağıran bazı sivil toplum kuruluşları da mutlu. Memnun olmayan kesim ise malumunuz, sigortacılar. Bir de bazı tüketiciler var ki,  memnun ama aynı zamanda da tedirgin. Tedirgin, çünkü tavan fiyat uygulaması yılsonuna kadar geçerli olacağından, gelecek senenin başından itibaren yüksek fiyatlarla karşılaşmaktan korkuyor. Önce gelin, tavan fiyat ile ilgili, çok da fazla rakamlarla kafanızı karıştırmadan bir analiz yapalım. Tabloda detaylarını göreceksiniz; 2016’nın sonunda Türkiye genelinde, tüm araç grupları (otomobil, taksi, minibüs, otobüs gibi) dahil edildiğinde, ortalama trafik sigortasının fiyatı, 832 liraymış. Otomobillerde ise ortalama fiyat, 702 liraymış. 12 Nisan’da başlayan tavan fiyat uygulaması ile ortalama fiyat 651 liraya, otomobillerde ise 577 liraya düşürüldü. Demek ki, tavan fiyat ile trafik sigortasında, ortalama yüzde 27’nin üzerinde bir indirim sağlandı. Şunu da belirteyim, yeni düzenleme ile her araç grubundaki indirimler farklı oldu. Mesela otomobillerde ortalama fiyat yüzde 21.5 düşerken, taksilerde indirim tutarı yüzde 59’u buldu.

1.7 MİLYAR TL’LİK KAYIP

Peki, yeni düzenleme sigortacıları nasıl etkileyecek? Sigortacılar bir analiz yapmış. Buna göre, tavan fiyat uygulaması sigorta pazarında bu yıl 1.7 milyar liralık prim kaybı yaratacak ve 2.2 milyar liralık da zarara neden olacak. İnanırsınız inanmazsınız, itibar edersiniz etmezsiniz; yaptıkları analizinin sonucu bu. Ben konuya başka bir açıdan yaklaşacağım. Hatırlayacaksınız, Devlet Bakanı ve Başkan Yardımcısı Mehmet Şimşek, 17 Şubat’ta, trafik sigortası ile ilgili bir açıklama yapmış ve şunları söylemişti: “Trafik primlerinin düşmediği algısı yanlış bir algıdır. Son bir yılda, ortalama yüzde 9 civarında enflasyon var. Primlerin artmamış olması, reel olarak düşmesi anlamına gelir. İkinci olarak primlerde de düşüş var, yüzde 10 civarı. Dolayısıyla toplamda yüzde 20 civarında primlerde düşüş var.” bBuradan yola çıkarak, sanırım şu tespiti yapabiliriz. Sigortacılar; enflasyondaki yüzde 9’luk artışı ve geçen sene dövizdeki hareketlilik nedeniyle artan hasar maliyetlerini –ki, bu da yüzde 15’lik bir maliyet demektir- fiyatlarına yansıtmadılar. Daha açık bir anlatımla, şirketler, trafikteki primlerini bu yılın başında yüzde 24 artırmaları gerekiyordu, artırmadılar. Ne mi demek istiyorum? Basit bir hesapla, maliyetten kaynaklı fiyatlar yüzde 20’ler seviyesinde artması gerekirken artmadığı gibi, tavan fiyat ile de ortalama yüzde 27 indirim yapıldı. Yani, sigortacıların yüzde 47 kaybı söz konusu ve bu kayıp, yılsonuna kadar da sürecek. Bu da şu anlama geliyor, sigortacıların trafik sigortasında ciddi zarar edeceği kesin gibi gözüküyor.

TÜKETİCİYİ NASIL ETKİLER?

Gelelim, bu durumun tüketiciye etkisine? Rakamları ortaya koydum. Fiyatta yüzde 27 düşüş var ve sigortacılar, bu düşüşün sene sonunda 1.6 milyar liralık prim kaybına neden olacağını, sonuçta da 2.2 milyar zarar getireceğini söylüyor. Tablo ortada; 2018’in başında fiyatların artıp, artmayacağını ya da ne kadar artacağı konusunu sizin yorumunuza bırakıyorum. Eminim bazı kesimler diyecektir ki, ‘ne olacak canım, devlet, tavan fiyat uygulamasına 2018 yılında da devam eder, olur biter’. Bu konuda yorum yapmak için biraz erken ama şunu söyleyebilirim. Uygulama devam ederse, tavan fiyat olmaktan çıkar, geçmişte olduğu gibi tarife sistemine döner, yani trafikte fiyatı artık devletin belirlediği bir sistem olur. O zaman ne olur? ‘Serbest piyasa kuralları ile örtüşmez’ falan gibi söylemleri geçiyorum; bu fiyatlarla ciddi zarar ortaya çıkarsa, o zaman da sigorta pazarında tüm dengeler değişir. Bekleyip, göreceğiz.

TAVAN FİYATTA RESMİ ARAÇLARA AYRICALIK

12 Nisan’da başlayan tavan fiyat uygulaması, geçmişe yönelik poliçeleri kapsamıyor. 12 Nisan öncesinde yüksek fiyattan trafik sigortası yaptıranlar hem prim iadesi alamayacakları gibi poliçelerini iptal ettirip, yeni fiyattan da sigorta yaptıramayacak. Daha açık bir anlatımla 12 Nisan öncesinde sigorta yaptıranlar tavan fiyattan yararlanamayacak, uygulama bu tarihten sonra sigorta yaptıranları kapsayacak. Ancak Hazine, geçtiğimiz günlerde bir açıklama yaparak, bu uygulamadan kamu kurumlarını muaf tuttu. Açıklamada, “Kamu kurumları zorunlu trafik sigortası sözleşmelerini sonlandırabilir. Bu durumda, kazanılmamış gün primi iade edilir” dendi. Peki, bu ne anlama geliyor. 12 Nisan’dan önce sigorta yaptırmış olan kamuya ait araçlar; poliçelerini iptal ettirip, ödedikleri primi, prim/gün hesabı esasına göre geri alabilecek ve yeni açıklanan tavan fiyatlar üzerinden poliçe yaptırabilecek. Son verilere göre kamuya ait resmi araç sayısı 223 bine yakın. Bu da şu anlama geliyor ki, 223 bin resmi araç tavan fiyat uygulamasından yararlanabilecek.