Sanayi bölgelerine yeni model

Türkiye’de 276’ya yakın Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bulunuyor. Doğrusu, bu OSB’lerin bir kısmı yeterli yatırımı çekemezken bir kısmında da yatırımlara başlanmış ama yarıda kalmış. Neden? Yatırımcı, gerekli finansmana ulaşamamış ya da teminatı yetersiz kalmış da ondan. Bu şirketlere yatırıma devam edebilmeleri için leasing yoluyla sat-geri kirala imkanı tanındı. Düne kadar böyle bir imkanları yok muydu? Maalesef yoktu. Geçen senenin başında OSB’lere sat-geri kiralama yolu açıldı.
Şimdi, bu da nereden çıktı diyeceksiniz? 1 Ekim’de, yine bu sayfada, sat-geri kiralamaya yönelik çıkan haber sonrası okuyuculardan, çokça elektronik posta aldım. Kimileri OSB’lere yönelik uygulamanın detaylarına değinmemi istiyor, kimileri ise uygulamanın başlayamadığından şikayet ediyor. Öncelikle şunu belirteyim, sat-geri kirala, son dönemin cazip alternatif finansman modeli. Öyle ki, leasing işlemleri içindeki payı yüzde 25’lere kadar çıkmış durumda ve bu işlemlerin neredeyse tamamına yakını gayrimenkullerden oluşuyor. Geçen senenin başından itibaren de teminat bulunamadığı için yarım kalan yatırımların tamamlanabilmesi için OSB’lerdeki şirketlere de bu imkan tanındı.

SAT-GERİ KİRALA

Sistemin işleyişine gelince; lafı fazla dolandırmadan çok basit bir örnekle anlatayım. Diyelim ki, bir OSB’de faaliyet gösteriyorsunuz ve yatırımınız bitmedi ya da yeni yatırım yapıp, işi biraz daha büyütmek istiyorsunuz veya finansal sıkıntıdasınız. Gayrimenkulünüzün piyasa değeri de 8 milyon TL. Tabi bu, makine ekipmanı da olabilir. Şu bir gerçek ki, bankadan finansman ihtiyacınızı karşılamak isteseniz, varlığınızın piyasa değeri fazla bir şey ifade etmiyor. Hal böyle olunca alacağınız destek de derde deva olmuyor.
Sat-geri kiralama için leasing şirketinin kapısını çaldığınızda ise şirket, gayrimenkulün piyasadaki ekspertiz değerini belirliyor. Diyelim ki, ekspertiz sonucu ortaya çıkan değer 8 milyon TL ve finansal kiralama şirketi ile de bu değerin yüzde 70’ine kadar bedel üzerinden sat-geri kiralama için anlaştınız. Şirket size 5 bin 600 lirayı nakit olarak ödüyor ve gayrimenkulü sizden satın alıyor; sonra da size 5 ya da 10 yıllığına –artık sizin pazarlık gücünüze bağlı- kiralıyor.

VERGİ AVANTAJLARI

Böylece biranda 5,6 milyon lira nakit girdisi elde ediyorsunuz ki, bu yeni yatırıma da, eksik kalan yatırıma devam etmeye de, finansal sıkıntıyı gidermeye de yeter. Ayrıca kiralama süresi içinde gayrimenkul de aktifinizde kalıyor. Süre sonunda da leasing şirketi gayrimenkulü size geri satıyor, mülkiyet kaybı da olmuyor.
Tabi bu işlemlerin vergisel avantajları da var. Özellikle alım, satım ve kiralama işlemleri KDV’den muaf. Satış kazancından elde ettiğiniz o, 5,6 milyon lira da kurumlar vergisinden istisna tutuluyor. Gayrimenkulü leasing şirketinden alırken tapu harcı da ödemiyorsunuz.
Öğrendiğime göre de OSB’lerdeki şirketler, finansman ihtiyacı için leasing şirketlerine başvurmaya başlamışlar. Yani, uygulanmıyor, kağıt üstünde kalıyor diye bir şey söz konusu değil. Son olarak şunu da belirteyim: Ola ki, sat-geri kiralamanın şartlarını yerine getirmediniz, o zaman gayrimenkul leasing şirketine geçiyor. OSB özelinde bahsedersek, leasing şirketi belli bir süre içinde bu gayrimenkulü o bölgenin şartlarına göre birine satmak ya da kiralamak durumunda.