Konutta tüm hesaplar değişti

Gündemimde yoktu derken, aklıma gelmemişti. Ne zaman ki, bazı okuyuculardan sorular gelmeye başladı; konunun önemi de ortaya çıktı. Okuyucunun sorusu şu; “DASK’tan teminat artışından yararlanmak için zeyilname yaptırın mesajı geliyor, konut sigortamız için de zeyilname yaptırmamız gerekiyor mu?”. Konunun detayını anlatayım.

1 Ocak 2024 itibariyle DASK’ta teminatlar iki katı arttı. Konutlarda metrekare bedeli 6 bin lira, DASK’ın bir konut için vereceği en yüksek teminat tutarı da 1 milyon 272 bin liraya çıktı. 100 metrekare bir konuta DASK’ın vereceği teminat tutarı da 600 bin lira oldu. Bir de 2024 başından itibaren DASK’a enflasyon koruması geldi. Bundan sonra zorunlu deprem sigortasında teminatlar enflasyona göre otomatik artacak. Teminat artışlarından ve enflasyon korumasından yararlanmak için de 2023 yılı içinde deprem sigortası yaptıranların aradaki prim farkını ödeyip, zeyilname yaptırarak, poliçelerini yenilemeleri gerekiyor. Öğrendiğime göre de 11 milyon 700 bin deprem sigortalısının şu sıralar zeyilname yaptırması gerekiyor.

İNŞAAT METREKARE MALİYETİ

Şimdi diyeceksiniz ki, DASK’ın 6 bin liraya yükseltilmiş metrekare bedeli bile halen çok düşük kalıyor. Doğru; 2023 sonu itibariyle inşaat metrekare maliyeti Türkiye ortalaması 27 bin liralarda. İstanbul’da bu tutar 40 bin liraya yakın. Ancak DASK’ın; zorunlu sigorta ve sosyal boyutu olduğu hesaba katıldığında maliyetinin de düşük olması gerekiyor ki, toplumun tüm kesimleri tarafından yaptırılabilsin. DASK’ın kurgusu böyle. O nedenle de önce DASK yaptırılıyor, DASK’ın verdiği sigorta teminatının üzeri için de sigorta şirketlerinden konut sigortası yaptırılıyor. Böylece konutun değeri kadar (yanlış anlaşılmasın piyasa değeri değil yeniden inşa bedeli) sigortalanmış oluyor, eşya da sigortanın içine dahil ediliyor.

2023’TE YAPILAN SİGORTALAR

İşte, 1 Ocak itibariyle DASK’ta artan teminatlarla birlikte konut sigortalarında da hesap değişti. Örnekle anlatayım. Kafanızı karıştırmadan çok kaba bir hesapla anlatacağım; eşya sigortasını falan da hesaba katmayacağım. 1 Ocak 2024 öncesi 100 metrekare konutunuz için DASK ve konut poliçesi yaptırdınız. 2023 yılında DASK’ın metrekare birim maliyeti 3 bin lira olduğundan, 300 bin lira teminat aldınız. DASK’ın üzeri için de konut sigortası yaptırdınız, metrekaresi 12 bin liradan, sigorta şirketinde de 1 milyon 200 bin lira teminat aldınız. Konutunuz depremde yıkılırsa DASK size 300 bin TL ödeyecek. Ödenen bu tutar sigorta şirketinden aldığınız 1 milyon 200 bin liralık teminattan düşülecek, geri 900 bin TL kalacak; enflasyon korumasını falan da eklediğinizde sigorta şirketi size 1.1 milyon TL ödeyecek.

BU HESABA DİKKAT!

2024 başından itibaren ne olacak? Eğer DASK ve konut sigortanızda zeyil yaptırmadıysanız ya da sigorta teminatlarınızı günün şartlarına uyarlamadıysanız, depremde alacağınız tazminat yukarıdaki hesaptaki gibi olacak; DASK’tan 300 bin lira, sigortadan 1.1 milyon lira. DASK için zeyilname yaptırıp, konut sigortanızı günün şartlarına uyarlamazsanız ne olacak? Zeyilname yaptırıp DASK teminatınızı 300 binden 600 bin liraya çıkaracaksınız, sigorta şirketinde aldığınız 1 milyon 200 bin lira teminat ise duracak. Konutunuz depremde yıkılırsa DASK’ın ödeyeceği 600 bin TL, 1 milyon 200 bin liradan düşecek, sigorta şirketinden enflasyon koruması ile 700-800 bin lira hasar alacaksınız. İşte olacak
olan bu.

NE YAPMANIZ GEREKİYOR?

Kimi okuyucular, ‘ne öneriyorsun?’ diye de soruyor. Madde madde sıralayayım.

-DASK’ta zeyilnamenizi yaptırıp, teminat artışından yararlanın.

-Konut sigortanızdaki metrekare bedelinizi kontrol edin. Teminatlarınızı 2024’e göre güncel hale getirin. Artık 12 bin liralık metrekare bedelleri yeterli değil. Sadece konut için değil benzer güncellemeyi eşya sigortanız için de yapmalısınız. Malum enflasyon nedeniyle hem konutunuzun hem de eşyanızın değeri arttı.

-Bankaların yaptığı konut ve DASK poliçenizi özellikle kontrol edin. Bankalar maliyet artmasın diye zeyilname yapmıyorlar ya da atlıyorlar. Kahramanmaraş depreminde bu nedenle acı deneyimler yaşandı. Bankanızı zeyilname yapılması konusunda uyarın.