Konut satışına zorunlu sigorta

MAKETTEN konut satışı olarak da bilinen ön ödemeli konut satışında sigorta zorunluluğu başladı. Yeni Tüketici Kanunu’nda yer alan, ‘bina tamamlama sigortası’nın detayları, geçen hafta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın yayınladığı yönetmelikle netleşti.
Konunun detayına girmeden önce ön bilgi vereyim. Geçtiğimiz yıllarda mali sıkıntıya düşen bazı inşaat şirketleri arka arkaya iflas etmiş, binlerce kişi de mağdur olmuştu. Bu durum, maketten konut satın almanın risklerini gündeme getirmişti ki, geçmişte konut sektörünü, maketten satış finanse eder hale gelmişti. Hoş, bugünde durumun farklı olduğu söylenemez.
Gerek büyük şehirlerde gerekse de Anadolu’da konutzedelerin sayısı artınca tedbir alınması ihtiyacı ortaya çıktı ve o dönem, yeni hazırlanan Tüketici Kanunu’na ön ödemeli konut satışları için bina tamamlama sigortası adı altında zorunlu sigorta maddesi eklendi. Tüketici Kanunu, 28 Mayıs’ta uygulamaya girdi ama sigortanın nasıl işleyeceği netlik kazanmadığı için sadece kanun maddesi olarak kaldı, uygulamaya geçemedi. Aradan altı ay sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bu konu ile ilgili beklenen yönetmeliği yayınladı.

İFLAS ENDİŞESİ BİTTİ

Gelelim bina tamamlama sigortasının detaylarına. Öncelikle şunu belirteyim, tüm maketten konut satışlarında tüketici ile inşaat şirketi arasında ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılacak ve sözleşmede konutun bedelinin ne kadarının peşin ne kadarının taksitle ödeneceği, teslim tarihi detaylı belirtilecek. Yapı ruhsatı alınmadan da tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak.
Bu sözleşmeye göre inşaat şirketleri, konut satışına başlamadan önce, konut adedi 30 ve üzeri olan projeleri için bina tamamlama sigortası yaptıracak. Böylece yapılacak her bir konut ve o konutu satın alan tüketici, sigorta güvencesinde olacak. Altını bir kere daha çizeyim, sigortayı, tüketici değil, inşaat şirketi yaptıracak. İnşaat süresi içinde şirketin iflas etmesi, konutları sahiplerine teslim edememesi durumunda devreye sigorta şirketi girecek ve konut için o tarihe kadar ödenen tüm bedeli tüketiciye ödeyecek. Ya da sigorta şirketi, inşaat projesinin tamamlanmasını sağlayacak ve tüketiciye konutu teslim edecek.
Daha açık şöyle anlatayım: Diyelim ki, bir yıl sonra teslim edilecek konutu satın almaya karar verdiniz ve konutun değeri de 400 bin lira. Bu bedelin 100 bin lirasını peşin ödediniz, kalan 300 bin lirayı da taksitlendirdiniz. İnşaat şirketi ile de ön ödemeli konut satış sözleşmesini imzaladınız. On ay sonra ise inşaat şirketi iflas etti. Siz de bu süre içinde aylık taksitler halinde toplam 80 bin lira daha ödediniz ama bırakın konutu, ortada inşaatın kabası bile yok. İşte bu noktada, devreye sigorta girecek, peşinat ve taksitler dahil ödediğiniz 180 bin lirayı size ödeyecek. Ya da inşaat şirketi iflas etti ama o zamana kadar, sizin de konutunuzun bulunduğu apartmanın 20 dairesini bitirdi, geri sadece 10 konut kaldı. O zaman da sigortacı başka bir şirketle anlaşıp, inşaatın bitirilmesini sağlayacak, konutunuzu da size teslim edecek; tabi, kanunun kendisine tanıdığı ek süre içinde.
Son olarak şunu da belirteyim; inşaat şirketi sigorta yaptırmak istemezse banka teminat mektubu, hakediş sistemi, kredi teminatı gibi sigortanın yerine geçecek güvenceleri sağlamak zorunda. Aynı şekilde sigortacı da inşaat şirketini riskli görürse, sigorta yapmak zorunda olmadığı gibi ek teminatlar isteme hakkına da sahip olacak. Bina tamamlama sigortasının kapsamı, koşulları, primler gibi detayları ise önümüzdeki günlerde Hazine açıklayacak.

Uygulama nasıl olacak?

İnşaat şirketi, konut satışına başlamadan önce konut adedi 30 ve üzeri projeler için bina tamamlama sigortası yaptıracak.
Şirketin iflası ya da konutu teslim edememesi halinde devreye sigorta girip, tüketicinin zararını karşılayacak.
Sigorta şirketleri, tüketicinin konut için yaptığı tüm ödemeleri yasal faizi ile birlikte tüketiciye ödeyecek.
Sigorta şirketi, zararı ödeyeceği gibi inşaatın tamamlanmasını sağlayıp, tüketiciye konut teslimi de yapabilecek.
İnşaat şirketinin iflas etmesi halinde, proje kapsamındaki toplam konutun yüzde 50’sinden azı tamamlamışsa, tüketicilerin ödediği tutarı sigorta şirketi tüketiciye ödeyecek.
Proje kapsamında toplam konutun yüzde 50’sinden fazlası tamamlamışsa sigortacı yeni bir inşaat şirketi ile anlaşarak, projeyi bitirecek ve en fazla 24 ay içinde tüketiciye konutu teslim edecek.

Devremülkler de sigortalanacak

DEVRE tatil ya da halk arasında bilinen adıyla devremülkler de artık sigortalanacak. İnşaat şirketleri, devre tatil konutunun satışına başlamadan önce, bina tamamlama sigortası yaptıracak. Devremülk projesi için 30 ve üzerinde konut yapıp, satacak olan şirketler için sigorta zorunlu olacak. İnşaat şirketinin iflası ya da zamanında teslim etmediğinde devreye sigorta şirketi girecek.