Kayıt dışı çalışan kalmayacak

Çalışma hayatına yeni düzenleme geliyor. Adı da, ‘Güvenceli Esneklik’. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yasa tasarısını hazırladı ve Meclis’e gönderdi. Tahmin ediyorum, bir ay gibi kısa sürede yasalaşıp, uygulamaya girecektir. Peki, nedir, Güvenceli Esneklik? En basit haliyle, gelir elde etmek için evde çalışanlar ya da işyerlerinde günlük olarak geçici çalışanlar, mevsimlik tarım işçileri; bu uygulama ile kayıt altına alınacak ve sosyal güvenceleri olacak. Yani, yeni düzenleme, milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiriyor. Biraz daha açayım:

KİMLERİ KAPSIYOR
Bir şirketle anlaşıp, evde çalışarak, mal üretiyorsunuz ya da hizmet veriyorsunuz. Haliyle hem sosyal güvenlik kurumuna hem de anlaştığınız şirkete kayıtlı değilsiniz. Ürettiğiniz malı teslim ediyor, karşılığında da paranızı alıyorsunuz. Malum, buna da evden çalışma deniyor ve ağırlıklı olarak kadınlar bu yöntemi tercih ediyor. Ya da çeviri, redaksiyon işi, grafik tasarım yapıyorsunuz, ama evden. Veya da kaynak ustasısınız ama bir kuruma bağlı çalışmıyorsunuz, iş çıktıkça gidip, iki-üç günlüğüne çalışıyorsunuz.

İşte yeni uygulama, bu şekilde çalışanları ya da çalışmak isteyenleri kapsıyor ve bu kişileri kayıt altına alıyor. Kayıt altına derken; hem hak ve yükümlülükleri sözleşmeli hale getiriyor hem de devletin sunduğu sosyal haklardan yararlanma imkanı tanıyor.

İŞYERLERİ DE YARARLANACAK
Düzenleme sadece çalışanları değil, şirketleri de ilgilendiriyor. Nasıl mı? İşverensiniz, geçici olarak iş yoğunluğunuz oluştu ve daimi eleman almak istemiyorsunuz, ama kaçak işçi de çalıştırmak istemiyorsunuz. Yeni uygulama ile geçici eleman çalıştırabileceksiniz ve başınız da ağrımayacak.

Daha açık bir anlatımla, yeni yasa çıktığında; mevsimlik tarım işlerinde, ev hizmetlerinde, işletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş güvenliği açısından acil olan işlerde hem çalışan hem de işveren geçici iş ilişkisi kuracak.

Geçici iş ilişkisi nasıl kurulacak?
- Geçici iş ilişkisi, özel istihdam büroları aracılığı ile kurulacak.
- Özel istihdam büroları; işçi ile iş sözleşmesi, işveren ile de işçi sağlama sözleşmesi yapacak.
- Çalışanlar ve işverenler bu bürolara başvuracak. Bürolar, aranan nitelikteki kişiyi işverene gönderecek.
- Çalışanlar askerlik hizmeti, yıllık izin, hastalık hali, doğum izni gibi durumlarda işini kaybetmeden esnek çalışabilecek.
- Kadınların analık, süt izni durumlarında yerine geçici çalışan atanacak, böylece hem işletmede iş durması yaşanmayacak hem de çalışan işini kaybetmeyecek.
- Geçici işçi çalıştıran işyeri, açık iş pozisyonu oluştuğunda önceliği geçici işçiye verecek.
- Geçici iş ilişkisi 4-8 ay ile sınırlı olacak.
- Kamu kurumları, madenler geçici işçi çalıştıramayacak.

Çalışma Hayatı İle İlgili tüm sorularınızı sigorta@hurriyet.com.tr adresine sorabilirsiniz.