Hem emekliye hem işsize müjde

İŞSİZLİK ödeneğinden yararlanma koşulları değişiyor, emekli maaşında alt sınır 1000 lira oluyor. Meclis’e sunulan 71 maddelik torba kanun teklifi sosyal güvenlik alanında önemli düzenlemeler içeriyor. Özellikle bunlardan iki tanesi dikkat çekici. Biri, işsizlik maaşı ile ilgili. Tasarı ile işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarında kolaylık sağlanıyor. Son 120 günlük prim ödeyerek sürekli çalışma şartı, hizmet akdine tabi olma şeklinde yumuşatılarak, 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olmasına karşın devamsızlık halinden kaynaklı ödememe durumu ortadan kaldırılıyor. Peki, bu ne getirecek? Öncelikle şunu belirteyim, tasarı yasalaştıktan sonra 15 bin kişi daha işsizlik maaşından yararlanabilecek.

İŞSİZLİK MAAŞINA DÜZENLEME

İşsizlik maaşından yararlanmanın belli koşulları var. Birincisi, çalışanın, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması gerekiyor. İkincisi, iş sözleşmesinin iptalinden önceki 120 gün içinde prim ödenerek, sürekli çalışılmış olması gerekiyor. Üçüncüsü, çalışanın, son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor. Bu şartları yerine getirenler, iş sözleşmesinin iptalinden sonra 30 gün içinde İŞKUR’a başvurarak, işsizlik maaşı alabiliyor.

Bugünkü uygulamada 120 gün içinde prim ödenerek, sürekli çalışılmış olma şartı nedeniyle bazı çalışanlar işsizlik maaşından yararlanamıyor. İşte, yeni düzenleme ile 120 günlük süre şartı esnetiliyor. Tasarı yasalaştıktan sonra çalışanın, sürekli çalışma şartı yerine, iş sözleşmesinin devam edip etmediğine bakılacak. Böylece, Sosyal Güvenlik Kurumu’na eksik gün bildirenler de işsizlik maaşından yararlanabilecek.

EMEKLİ MAAŞI 1000 LİRA

Gelelim, tasarıdaki ikinci düzenlemeye. Artık, 1000 liranın altında emekli maaşı olmayacak. Bu düzenlemeden de 150 bine yakın emekli yararlanacak. Konuyu biraz açayım. 2015’te yapılan düzenleme ile emeklilere 100 liralık zam yapılarak, Bağ-Kur tarım emeklileri hariç, 1000 liranın altında emekli maaşı alan kalmamıştı. Bugüne gelindiğinde ise hem Bağ-Kur tarım emeklileri hem de hak sahipleri arasında hissesi oranında bin liranın altında maaş alan emekliler bulunuyor. Yeni düzenleme ile 600 lira ile 900 lira arasında emekli maaşı alanlara 100 lira ile 400 lira arasında zam yapılarak, maaşları bin liraya tamamlanacak. Böylece artık 1000 liranın altında emekli maaşı alan kalmayacak.

TASARIDA BAŞKA NELER VAR?

Er ve erbaşların genel sağlık sigortalısı sayılmayan eş ve çocukları ile anne ve babaları genel sağlık sigortasından yararlanabilecek.

Sandıkların statülerine tabi çalışan personel için verilen teşvik uygulaması kaldırılıyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarından görevli tüm memurlar Polis Bakım ve Yardım Sandığı’na ortak olacak.

Meslek memurluğu sınavına iktisat, işletme ve ekonomi mezunlarının yanında çalışma ekonomisi mezunları da girebilecek.

SORU-CEVAP...

29 yaşında ve doğuştan tek böbrekliyim. 1371 günüm var. Malulen emekli olabiliyor muyum?

Serpil Nazlı

Kronik böbrek yetmezliği malulen emekli olunabilecek hastalıklar arasında. Malulen emeklilik için 10 yıllık sigortalı olmak gerekiyor ve 1800 gün prim ödemiş olması gerekiyor.

1994 girişli olarak aynı işyerinde 23 yıldır çalışıyorum. İşten ayrılmayı ve 3 yılımı evden bekleyip emekli aylığına bağlanmayı bekleyeceğim. Yılbaşını beklesem kıdem tazminatında tutar çok fark eder mi?

Ayşe Oya Ergüven

Bugün için kıdem tazminatının tavanı 5.434 lira. Yılsonuna kadar emeklilik isteyenler bu tutar üzerinde kıdem tazminatı alacak. 2019 Ocak ayında ise kıdem tazminatı yeni asgari ücrete göre yeniden belirlenecek ve bugünkü rakam artırılacak.

İşten çıkarıldım ve 7 aylık maaşım, 2 yıllık tazminatım ve yıllık izinlerim olmak üzere hiç bir hakkımı alamadım. Karşımda muhatap olmadığı için ne yapmam gerektiğini bilmiyorum.

Bekir Acar

Hem alamadığınız maaşınız hem de kıdem tazminatınız için mahkemeye başvurup, işverene dava açmanız gerekiyor. İşverenin gününde ödemediği her ücret için mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır. Geriye dönük 5 yıllık süre için ücretinizi talep edebilirsiniz.