Asgari ücretin bilinmeyenleri

İşveren, ‘işsizlik artar’ sopasını gösteriyor, çalışan kesim, ‘arkamda kapı gibi hükümet var, söz verdiler’ kartını ortaya koyuyor. Anlaşılacak, anlaşılmasına da, maliyete kim katlanacak; o tarafı henüz belli değil. O da bugün yarın netleşir.Tartışma süredursun, asgari ücretle ilgili bilinmeyen bazı noktaları sizlerle paylaşayım. Konu sadece asgari ücret değil bir de bunun da altında çalışan kesim var. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), geçen yılki rakamlarına göre aktif sigortalı sayısı 19,8 milyon kişiye yakın. Merkez Bankası’nın 2011-2013 yıllarına kapsayan bir raporuna göre de, çalışanların yüzde 12’si asgari ücret ile çalışıyor. Yine çalışanların yüzde 23’ü ise asgari ücretin altında maaş alıyor. Yani, yaklaşık 7 milyon kişi asgari ücret ve altına çalışıyor. Tabloda asgari ücret ve altında çalışanların sektörlere göre ayrımını detaylı verdim.

2 MİLYON KİŞİ KAYIT DIŞI
Yine aynı rapora göre, asgari ücret ve altında çalışanların en yoğun olduğu sektörler; kuru temizleme, kuaförlük gibi kişisel bakım alanlarının yer aldığı hizmet alanları ile yiyecek-içecek ve ticaret sektörleri. Sanayide ise gıda, giyim, mobilya, tekstil sektörleri asgari ücret ve altına çalışanların yoğun olduğu alanlar. Demek ki, neymiş? Emek yoğun sektörler, asgari ücret ve altı çalışanları istihdam ediyormuş.Bir istatistiğe göre de halen 2 milyon kadar kişi kayıt dışı çalışıyor. Kayıt dışı istihdamda ilginç bir konu da ücretlerin değeri üzerinden bildirilmemesi. Yani, kişiler, yüksek ücret alıyorlar ama işyeri daha az vergi ve sosyal güvenlik primi ödemek için bu kişileri asgari ücret üzerinden gösteriyor. Demin bahsettiğim yüzde 35 rakamı içinde bu kesim de var.

HER ÇALIŞAN % 30 ZAM ALIR MI?
Durum özetle budur. Ne mi demek istiyorum? Kaç kişi asgari ücretli çalışıyor, bunların kaçı gerçekten asgari ücret alıyor, asgari ücretin altında çalışanlar kaç para maaş alıyor; bunların hiçbirini bilmiyoruz. İşte bu şartlar altında, asgari ücreti yüzde 30 artırıp, bin 300 lira yapıyoruz. Tabi bir de ülkenin gerçeği, Suriyeliler konusu var, hesaba katmadığımız. Bu işin bir boyutu; bir de diğer boyutu var. Bahsi geçen sektörler, emek yoğun sektörler. Yani, çırak-kalfa-usta rütbesinin uygulandığı alanlar. Siz, çırağın maaşını yüzde 30 artırıp, bin 300 lira yaptınız mı, yani kalfayla aradaki ücret farkını daralttınız mı; yüzde 30’a yakın zammı diğer rütbelere de yapmak zorundasınız. Şimdi gelelim, o kritik soruya. Hangi işveren, yeni yılda, asgari ücretlinin dışında çalışanlarına yüzde 30 zam yapacak? Diyeceğim o ki, sorun sadece, artan asgari ücretin yükünü kimin karşılayacağı sorunu değil. Sorun, yeni yıldan itibaren çalışma hayatında dengelerin tümden değişeceği ve bu değişikliğin faturasının kime çıkacağı sorunudur.

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ!
Kıdem Tazminatı Tavanı: Çalışanın kendi isteği dışında işten ayrılması nedeniyle işverenin ödediği tazminata kıdem tazminatı denir. Hesaplanırken, çalışanın giydirilmiş brüt ücretinin (aylık brüt maaşa ikramiye, prim, yol, yemek, yakacak yardımı gibi olanakların eklenmesiyle elde edilen toplam brüt aylık gelir) bir güne isabet eden kısmı bulunur. Bulunan rakam 30 ile çarpılır ve yıllık kıdem tazminat tutarı hesaplanır. Ortaya çıkan rakam kıdem yılı ile çarpılarak, toplam kıdem tazminatı bulunur. Kıdem tazminatının tavanı devlet memurları kanununa göre en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı içinde ödenecek azami emekli ikramiyesini geçemez. 

Kanser İlaçlarına Yeni Düzenleme: Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) çerçevesinde yatan hastalar ve günübirlik tedavilerde kanser ilaçları SGK ile sözleşmeli/protokollü sağlık kurum ve kuruluşları tarafından temini zorunlu hale getirildi. Düzenleme, sadece damar yolu ile uygulanan kanser ilaçlarını kapsıyor, ayakta tedavilerde ağızdan kullanımı mümkün olan ilaçları kapsamıyor.