7000 günü dolduran tazminat alabilir

Cevap: Sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup da yaştan dolayı emekli olamayan, yaşı bekleyenler kıdem tazminatını alıp, işten ayrılabilirler. 1999’dan sonra işe başlayanlar 7000 prim gününü doldurmaları halinde 25 yılı beklemeden kıdem tazminatı almaya hak kazanır. 19 yıl 5 ay 10 gün prim ödeyenler çalıştığı yerden istifa ederek kıdem tazminatını alabiliyor. 

KOD-50 GEREKÇESİYLE İŞTEN ÇIKARILMIŞSINIZ

Soru: Çalıştığım şirketten kaza yaptığım için işten çıkardılar, tazminat vermediler. 1997 girişliyim, maddi hasar verdiğim için Kod-50’den attılar. Trafik raporunda iki tarafa da suç vermişler. Tazminat almak için ne yapmalıyım? Harun Y.

Cevap: Kod-50, işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri 30 günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması anlamına geliyor. Şirket malına zarar verdiğiniz için işten çıkarılmışsınız. Kazayı bilerek yapmadıysanız ve bu durum da kaza raporu ile tescilliyse, tazminat için hukuk yoluna başvurabilirsiniz. 

DOĞUM YARDIMI ALABİLİRSİNİZ

Soru: Sigortalı çalışmaya başlamadan önce doğan çocuklar için çocuk parası geriye dönük ne zaman çıkacak?
Şermin T.

Cevap: Doğum yardımından 5 Mayıs 2015 tarihi ve sonrasında doğum yapanlar yararlanıyor. Çalışsın, çalışmasın her anne bu yardımı alabiliyor. Birinci çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için 600 lira ödeme yapılıyor. Yardımdan yararlanmak için doğan çocuğunuzun geçici kimlik belgesini almanız gerekir. Geriye dönük doğum yardımı için de başvurabiliyorsunuz.

BEKLEMEDEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ

Soru: 29 yıldır çalışıyorum emekliliği hak ettim, 9790 prim günüm var ve tavandan ödeniyor. Doğum iznindeki prim eksikliğini doğum borçlanması yaparak doldurabilir miyim? Yıl sonunda mı yoksa 2022’de mi emekli olmak avantajlı? Çalışmaya devam ettikçe aylık bağlanma oranı düşer mi? Serpil K.

Cevap: Hem yaş hem de prim gün sayınız emeklilik için yeterli olduğu için doğum borçlanması yapmanın size bir katkısı olmaz. Borçlanmayı prim günü yetmeyenler yapıyor. Yatırılan prim gün sayısı, aylık ortalama kazanç, enflasyon, büyüme hızı gibi faktörler emekli aylığının belirlenmesinde etkin rol oynuyor. 2021’de emekli olacaksınız, 2020 yılındaki güncelleme katsayısı baz alınıyor, 2022’de emekli olunacaksa 2021 yılının güncelleme katsayısına göre maaş hesaplanıyor. Ne zaman emekli olacağınız yönündeki tercih sizin. Ama emekliliğiniz geldiyse emekli olmanızda fayda var. Primleriniz tavandan yatırıldığından çalışmaya devam ettikçe emekli aylığınız azalmaz.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA YAPTIRABİLİRSİNİZ

Soru: Eşim 1986 doğumlu. Hiç sigortası yapılmadı. Çalışmadığı halde kendim sigorta primlerini ödeyerek sigortalı yaptırabilir miyim? Aylık ne kadar öderim ve kaç yıl? Baki U.

Cevap: İsteğe bağlı sigorta yaptırabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda Bağ-Kur’a prim ödeniyormuş sayılıyor ve emeklilik koşulları da buna tabi oluyor. Aylık en düşük 1.144 lira prim ödemeniz gerekiyor. Emeklilik için 9000 gün prim ödenmesi ve 58 yaşını doldurulmuş olması gerekiyor. 58 yaşı 31 Aralık 2035 tarihine kadar geçerli.