15 milyon BES katılımcısına tavsiyeler, hemen değiştirin

Gözler, 22 Haziran’da toplanacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun alacağı faiz kararında. Hal böyle olunca birikimlerin değerlendiği yatırım enstrümanları ve getirileri de değişiyor. Bu durum BES katılımcılarını da yakından ilgilendiriyor. Tavsiyelere geçmeden önce kısa bir BES özeti yapayım.

HİSSE Mİ, ALTIN MI, DOLAR MI?

Son verilere göre, BES’te toplam fon büyüklüğü 530 milyar lirayı aştı. Ama yatırım, ama emeklilik için birikimlerini BES’te değerlendirenlerin sayısı da 15 milyon kişiyi geçti. Dolayısıyla son dönemde piyasadaki hareketlilik 15 milyon kişinin birikimlerini etkiliyor. Peki, böyle bir ortamda tasarrufları hangi fonlarda değerlendirmek lazım? Yazacaklarım yatırım tavsiyesi niteliğinde değil, bilgi amaçlıdır. Genel bir resmi çizersek, tahmin ediyorum daha iyi anlaşılacak.

2023 İLE HER ŞEY DEĞİŞTİ

2022 yılında BES’in getirisi enflasyonun 4 puan üzerinde yüzde 68.27 oldu. Bu, tüm emeklilik fonlarının toplamının ortalama getirisi. Buna karşın geçen sene hisse senedi ağırlıklı fonları tercih edenler, yüzde 213 (enflasyonun 149 puan üzerinde), içinde kamu ve özel sektör borçlanma araçlarının da olduğu piyasa koşullarına göre esnek yönetilen değişken fonları tercih edenler de yüzde 172 arasında (enflasyonun 107 puan üzerinde) getiri elde ettiler. Mesela, geçen sene, ağırlıklı dövize, yani dolara yatırım yapan fonlar ile altına yatırım yapan fonları tercih eden BES yatırımcılarının birikimleri ciddi eridi. Öyle ki, altın fonlarını tercih edenler enflasyonun 19 puan altında, dolara yatırım yapan fonları tercih edenler ise enflasyonun 23 puan altında getiri elde ettiler.

2023 başı itibarıyla da her şey değişti. 1 Ocak-1 Mayıs tarihleri arasında emeklilik fonlarının getirisine baktığımızda, enflasyonun üzerinde getiri sağlayan tek fon, altın fonları oldu. 5 aylık dönemde altının getirisi yüzde 18 oldu ki, bu da 5 aylık yüzde 15’lik enflasyonun 3 puan üzerinde getiri demektir. Aynı dönemde başta hisse olmak üzere tüm fonların getirisi enflasyonun çok altında kaldı. Hele ki, geçen seneki alışkanlıkla hisse fonlarında kalmaya devam edenlerin tasarrufları yüzde 9 eridiği gibi, enflasyonla mukayese edildiğinde kayıp yüzde 34’leri buldu. Mesela, 5 ayda dolar ağırlıklı fonları tercih edenler yüzde 6 getiri sağladılar ama enflasyon karşısında birikimler eridi.

BİRİKİMLERİNİZ ERİYOR

Mayıs ayı ile birlikte BES’te getirilerde yine her şey değişti. Bu sefer sahneyi dolar aldı. Mayıs ayından bu yana dolar ağırlıklı (kamu dış borçlanma) fonların getirisi yüzde 22 oldu ki, son bir ayda enflasyonun yüzde 0.04 olduğu hesaba katıldığında; sadece bir ayda getiri yüzde 22’ye yakın oldu. Aynı dönemde altın fonunun getirisi de yüzde 18.6 ile enflasyonun çok çok üzerinde BES katılımcısına getiri sağladı. Sene başından haziran ayı ortasına kadar geçen sürede de hem altın hem de dolar ağırlıklı fonları tercih eden katılımcıların birikimleri 5.5 ayda yüzde 30’larda arttı.

Bu tablo bize neyi anlatıyor? Geçen sene hisse fonlarını tercih edenler tasarruflarına yüksek getiri sağlarken, bu senenin başında fon tercihini değiştirip altın fonuna kayanlar yüksek getiriye; mayıs ayından itibaren de tercihini altın ve dolardan yana yapanların birikimleri artmaya devam etti. Diyeceğim o ki, fon tercihiniz geçen senelerden kalmaysa, hemen değiştirin. Yoksa birikimleriniz ciddi ciddi eriyor. Fonlarınızı senede 12 kere değiştirme hakkınız var. Bu kadar sık değişikliği önermem ama piyasa şartlarına göre fon tercihinizi belirli periyotlarda değiştirmeniz gerekiyor. Ben bu işten anlamam diyorsanız da bırakın emeklilik şirketiniz size yol göstersin. Son olarak, önümüzdeki dönemde ne olur diye sorarsanız; öncelikle Merkez Bankası’nın faiz kararını görmemiz lazım. Ondan sonra yeniden değerlendiririz.