Dünyada işitme kaybı yaşayan pek çok çocuk ve yetişkin var. Ne var ki bu durum, teknolojinin geliştirdiği doğru aletler sayesinde, eğer sorun kulaktaysa, büyük oranda halledilebiliyor.
İşin başından başlayalım: Bir anne olarak görevimiz, çocuğumuzun sağlıklı gelişimini takip etmek. Belli aralıklarla kulaklarını da kontrol etmeli, en azından evde doktorumuzdan öğrenebileceğimiz temel, basit işitme testini uygulamalıyız. Çünkü ilk yıl içinde çocukta işitme kaybı olup olmadığının fark edilmesi gerçekten önemli.
İşiterek konuşmayı öğrenme açısından ilk altı ay kritik bir dönem. Bebeklerdeki işitme kaybının, yaşamın ilk üç ayı içinde belirlenmesi gerek. Ne denli ağır işitme kayıplı olursa olsun bir çocuğun yaşıtlarına yakın dönemde konuşabilmesi için, doğum sonrası ilk altı ayda tanısının konması, işitme cihazı kullanmaya başlaması ve eğitiminin başlatılması gerekiyor. Doğduğundan itibaren bebeğin çevresindeki insan seslerine bakıp bakmadığı izlenmeli, ilgisiz kalıyorsa bilgisayarlı işitme testleri uygulanmalı.
Yapılan araştırmalara göre, Türkiye’de yaklaşık 3 milyon civarında işitme kusurlu insan var. Bu rakam, başka ülkeler ile karşılaştırıldığında yüksek. Nedenleri ise, bebeklerin doğum öncesi ve özellikle doğum sonrası taranmamaları, insanlarımızın kendisini gürültüden korumaması, akraba evlilikleri, bazı bakteriyel hastalıkların etkileri ve 26. kromozom ile ilgili genetik yapı.
Geçtiğimiz hafta, işitme cihazları satan yabancı bir firmanın genel müdürü İstanbul’a gelmişti. Ignacio Martinez Azkorra’dan konu hakkında pek çok yeni şey öğrendim. Her insanın işitmesinin, parmak izi gibi farklı olduğunu mesela. Bu yüzden de kulağa takılacak işitme cihazlarının tamamen kişiye özel hazırlanması gerekirmiş.
Türkiye’de yuvadan lise son sınıfa kadar, işitme engelli çocuklara eğitim veren toplam 18 tane okul var. Bunlardan 6 tanesi İstanbul’da. Toplam öğrenci sayısı ise 8 bin civarında.
Aynı firmanın pazarlama genel müdürü Hayri Can Bulman, bu okullardan 7 tanesinin yönetimi ile bir araya gelip konuşmuş. Hepsinin görevlerini çok severek ve kesinlikle içten yaptıklarının aşikar olduğunu söyledi bana. Ne var ki şartlar kısıtlı. Çocukların çoğunda işitme cihazı yok ya da eski ve kötü cihazlar. Oysa doğru cihazlar sağlanabilirse, bu çocukların eğitiminde ve sosyal hayatında karşılaşılan aksaklıklar ortadan kaldırılabilir.