Çocuğunuzun öğrenim stilini keşfedin

Önce Howard Gardner’in ’Çoklu Zeká Teorisi’ ile tanıştık. Çocuğumuzun hangi zeká tipine sahip olduğu konusunda kafa yorduk. Şimdilerde kişiye özel öğrenme stillerinden bahsediliyor. Öğrencilik yıllarını geride bırakanlara bir sorum var. Dersi daha iyi nasıl öğreniyordunuz? Hiç ders sırasında ayağa kalkmak, konuşmak istiyor ama yasak olduğu için sıranızda kıpırdayamadığınız oluyor muydu? Müzik dinlerken dersi daha iyi mi anlıyordunuz? Sıcak mı yoksa soğuk mu, loş ışık mı yoksa parlak ışık mı dersi daha iyi anlamanıza destek oluyordu?

"Öğrenmek ve öğretmek için birçok yol var. Herkes öğrenebilir ama herkes aynı şekilde öğrenemez. Bütün çocuklara uyan bir öğrenme stili yoktur. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup o yolu açmalı ve orada ilerlemeyi kolaylaştırmalı. Bir öğrencinin öğrenme stilini belirleyerek, ona göre gerekli düzenlemeleri yapmak öğrencinin başarısını artırır."

Bu teori Rita Dunn’a ait. Rita Dunn ’Kişiye Özgü Öğrenme Modeli’nin fikir annesi. Dunn’a göre öğrenciye uygun olmayan yollardan bilgiyi öğretmeye çalışmak, onun için katlanılmaz olabiliyor. Bu nedenle okul, öğretmen, anne-baba üçgeninde çocuğun stiline göre öğrenmesinin yolunu açmak çok önemli.

Nasıl öğreniyor

Öğrencilik yıllarımda oturup, sessiz sakin bir ortamda ders çalışamazdım. Mutlaka müzik olurdu. Yazı yazmıyorsam ayakta ders çalışırdım. Şimdi de toplantılarda rahat duramıyorum. Ancak ilk yarım saatte sessiz sakin oturabiliyorum. Yarım saatten sonra sanki iğneler batıyor, kalkıp şöyle bir dolaşmak istiyorum. Nehir ise benim tam tersim, o oturarak, dokunmama izin vermeden ders çalışmayı tercih ediyor.

Bu konuyu okulun rehberlik servisiyle konuşunca devrim sayılabilecek çalışmaların yapıldığını öğrendim. Yeni ilköğretim programının mimarı Prof. Dr. Ziya Selçuk, İstanbul’da Bilfen Okulları’nda, Ankara’da da Maya Okulları’nda eş zamanlı olarak ’Bireysel Öğrenme Modeli’ ile ilgili çalışmalar yürütmüş. Bu süreç, sessiz sedasız iki yıldır sürüyormuş. Önce öğretmenler özel bir testten geçirilmiş. Öğretmenlere "Kolb Öğrenme Stili Envanteri" uygulanmış ve çıkan profile göre eksik yönlerini tamamlamaları için etkinlik önerileri sunulmuş. İşin belkide en zor kısmı bu. Çünkü öğrencinin nasıl öğrendiği belirlense bile öğretmen buna uygun öğretim yapmazsa bir anlamı olmuyor.

Rita Dunn’un Öğrenme Stilleri’nin uygulanması için Türkiye koşullarına uygun özel bir test hazırlanmış. Öğrenciler bilgisayar ortamında 51 sorudan oluşan testten geçiriliyor ardından, ailelere çocuklarıyla ilgili rapor veriliyormuş.

Rehberlik bölüm başkanına "Bütün bunlara neden gerek duydunuz?" diye sordum. Çocuklar bilgiyi üç farklı kanaldan alıyormuş. Görsel, işitsel ve kinestetik (dokunsal). Peki, çocuğumuzu yeniden mi keşfedeceğiz? Veli olarak bana "Çocuğunuzun öğrenim stilini keşfedeceksiniz ve başarısını artıracaksınız" denildi.

Keşke yıllar önce bu stilleri bilmiş olsaydım, ders çalışma stilim garip karşılanmamış olurdu. Ben kinestetik ve görsel öğreniyormuşum. Baskın tarafım ise kinestetik.

Testle anlaşılıyor

Nehir’in nasıl öğrendiğini de merak ettiğimi söyledim. Ona da bir test yapıldı. Nehir’in iki özelliği de eşit oranda baskınmış. Görsel ve işitsel özellikleri ne kadar baskınsa, kinestetik özelliği o kadar geri plandaymış.

Yapılan araştırmalarda her 30 kişiden 22’si bu üç stilden ikisini ya da üçünü taşıyormuş. Toplumun üçte ikisi bu stillerin hepsini, üçte biri ise sadece birini baskın olarak kullanıyormuş. Bazı çocuklar öğretmenin yaklaşımını, bazıları sınıf ortamını öne sürerek derslerden soğuyor. O çocuğu kazanmak daha sonra çok güç oluyor.

Mesela çocuğu müzik dinleyerek ders çalışan kaç anne-baba bu durumu anlayışla karşılıyor? Ya da kinestetik bir çocuğa hiç dokunmadan ders anlatan bir öğretmen o öğrencisine sizce ulaşmış oluyor mu?

Bireysel öğrenme stilleri dipsiz bir kuyu. Nehir’in ve arkadaşlarının bu konuda çok şanslı olduğunu biliyorum. Keşke Milli Eğitim Bakanlığı ülkedeki her öğrencinin öğrenme stilini tespit etse, öğretmenlerini ona göre eğitse de öğrenemeyen öğrenci kalmasa!

Sizin çocuğunuz hangisi

Çocuğunuzun öğrenim stilini öğrenmek için bir test yapılması gerekiyor. Bu özel test, İstanbul’da Bilfen Okulları’nda, Ankara’da Maya Okulları’nda öğrenim gören öğrencilere uygulanıyor.