Trump, Almanya’yı niye hedef aldı

Krizin nedeni para kavgası gibi öne çıkıyor, diğer yandan bir ayağını da Almanya’nın Rusya ile yaptığı Kuzey Akım 2 boru hattı anlaşması oluşturuyor.

NEDEN KIZIYOR

TRUMP, daha NATO zirvesi için Brüksel’e ayak basmadan attığı seri tweetlerle memnuniyetsizliğini ifade etti. NATO ortaklarını savunma harcamalarını GSYİH’nın yüzde 2’sine çekemedikleri için bombardımana tuttu.

NATO verilerine göre ABD, İngiltere, Yunanistan, Letonya ve Estonya dışında diğer üyeler yüzde 2’lik hedefi yakalayamıyor. Almanya’nın ise savunma harcamaları yüzde 1.24 seviyelerinde. Berlin’in hedefi yüzde 2’ye 2024 yılında ulaşmak.

İşte bu nedenle de Trump, daha çok da Almanya’ya çattı. Almanya’nın Rusya ile yaptığı Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı anlaşmasına işaret eden Trump, “Almanya, Rusya’nın esiri oldu” dedi. Önceki gün NATO sonuç bildirisinde tam uzlaşmacı bir ton bulunduğu izlenimi oluşmuştu ki, ABD Başkanı yine Twitter’dan salvolarına devam etti.

“En çok da Almanya, Rusya’ya karşı koruma isterken Rusya’dan yeni boru hattı için milyarlarca dolar harcıyor. Kabul edilemez! Tüm NATO ülkeleri yüzde 2 taahhüdünü yerine getirmelidir, bu daha sonra yüzde 4’e çıkmalıdır” diye yazdı.

Gerilim dünkü toplantıda da sürdü.

KRİZİN İKİ BOYUTU

ABD ve Avrupalı müttefikleri arasındaymış gibi görünen, ancak daha çok Washington-Berlin hattında yaşanan kavganın iki boyutu var. Birisi gerçekte NATO askeri harcamalarında ABD’nin başı çekmesi. ‘Önce Amerika’ vaadiyle ABD’de başkan olan  Donald Trump, kampanya döneminden bu yana NATO ile askeri harcamalar için pazarlık yapacağını, bunun ABD halkı için haksızlık olduğunu savunuyordu.

Öte yandan Trump’ın öne sürdüğü yüzde 4’lük hedefi hali hazırda ABD bile yakalamıyor ki, diğerlerinin bu hedefe ulaşması epey zor. ABD’nin savunma harcamaları yüzde 3.5 seviyesinde.

Madalyonun öteki yüzünde ise Almanya’nın Rusya ile yaptığı Kuzey Akım 2 projesi olduğundan yukarıda bahsetmiştim. Bu yıl içinde inşası başlayacak olan 1200 km’lik boru hattıyla Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz sevyikatının artması hedefleniyor.

Kömür ve nükleer enerjiden çıkma planı olan Almanya’nın doğalgaz ihtiyacının artması sözkonusu. Ancak bu boru hattıyla Rusya’nın Almanya üzerindeki nüfuzunun artacağı, bu durumun da kuzey ve orta Avrupa’nın güvenliğini riske atacağı eleştirileri de var.

RUSYA’NIN TEPKİSİ

VE derken tartışmaya Rusya da katıldı. Rusya Devlet Başkanı Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov, Almanya’nın Rusya’ya bağımlı hale geleceğine dair eleştirilere karşı çıktı.

Peskov, “Boru hatları ile doğalgaz sevkiyatı bir ülkeyi diğerine bağımlı hale getirmez, her iki ülke de birbirine ortak bir şekilde bağımlı hale gelir. Bu da istikrarı ve farklı alanlarda ortak çıkarların olduğu gelişmeleri güvence altına alır. Yıllardır Rusya, Avrupa’nın enerji güvenliğine yönelik güvenilir bir ortak olduğunu gösterdi ve göstermeye devam ediyor” dedi. Peskov, “ABD, kendi likit doğalgazını (LNG) satabilmek için Avrupa’ya baskı yapıyor” diye de ekledi.

ABD, özel yöntemlerle kayadan çıkarılan şeyl gazını LNG’ye çevirerek 2016’dan beri dünyaya ihraç ediyor. Rusya’ya göre kavganın bir nedeni de bu.

TRUMP YİNE BAŞARDI

ABD’nin son dönemlerdeki en sıradışı başkanlarından olan Trump aslında yine yapmak istediğini başardı.

Kavga ve gürültüyle NATO ülkelerinin silaha, askeri teknolojiye daha fazla yatırım yapmasının yolunu açan Trump, Merkel hükümetinin Rusya ile yaptığı Kuzey Akım anlaşmasını da tartışmaya açtı. Öyle ki, Alman basını da iki gündür Rusya’nın etki alanına girip girmediklerini sorguluyor.

Tartışmanın bir de Amerikan kamuoyu boyutu var. ABD’de Rusya’nın Trump lehine 2016 seçimlerine müdahale ettiği iddiaları araştırılıyor.16 Temmuz’da Helsinki’de Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmeye hazırlanan ABD Başkanı, NATO’yla kavgasında Moskova’yı bir rakip olarak gördüğünü vurgulayarak bu konuda da mesafesini koymuş oldu.