Musul’dan sonra Rakka tansiyonu

Irak’taki Musul harekâtında olduğu gibi Rakka operasyonunda da Türkiye’nin politikalarını zorlayabilecek durumlar söz konusu olabilir. Son gelişmeleri özetlersek ortaya şöyle bir tablo çıkıyor:

IRAK’TA NELER OLUYOR

- Musul operasyonu, Irak ordusu ve Peşmerge’nin harekâtı ile devam ediyor. Türkiye, Musul operasyonunda da masasında da olmak istiyor. Şimdilik Türkiye’nin Irak’ın kuzeyindeki Başika’da eğittiği 3.500 kişilik Sünni Ninova Muhafızları’nın bir kısmının operasyona dahil olması ve Başika’daki üsten Peşmerge’ye ateş desteği sağlanması dışında görülen operasyonel ciddi bir katılım söz konusu değil.

- ABD Savunma Bakanı Ashton Carter, geçen cuma, cumartesi ve pazar günleri; Ankara, Bağdat ve Erbil hattında temaslarda bulundu. Carter’ın Türkiye’nin Musul operasyonuna dahil olması için ‘prensipte anlaşma’ olduğu açıklamasını ertesi gün Bağdat’tan ‘Teşekkür ederiz, ama ihtiyaç yok’ açıklaması izledi.

- Türkiye, Musul operasyonunun görüşülmesi için Bağdat’a da bir heyet yolladı. Irak’tan da bir heyetin gelmesi bekleniyor. Ancak Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun da söylediği gibi henüz bir yanıt gelmiş değil. Türkiye, bir anlaşma sağlanmazsa Başika’daki askeri varlığını güvenlik açısından güçlendirmeyi de değerlendiriyor. Bu da var olan gerilimi daha da arttırabilir.

- 25 Ekim’de DEAŞ ile mücadele koalisyonunun savunma bakanlarının bir bölümü Paris’te bir araya geldiler. Toplantıda ABD, Almanya, İngiltere, İtalya, Norveç, Danimarka, İspanya, Hollanda, Belçika, Kanada ve Fransa dışişleri bakanları vardı. Masada Irak ordusunu eğiten Yeni Zelanda’nın dışında Avustralya da yer aldı. DEAŞ ile savaşı görüştüler.

- Ertesi gün ise NATO savunma bakanları Brüksel’de toplandı. Bu çerçevede Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, ABD Savunma Bakanı Carter ve Fransa Savunma Bakanı Le Drian ile üçlü bir görüşme yaptı. ABD’li ve Fransız bakan, Paris’te yapılan toplantıyla ilgili bilgi de aktardılar Fikri Işık’a.

SURİYE’DE NELER OLUYOR

- Suriye’deki muhalif güçlerin desteklenmesi şeklinde planlanan Fırat Kalkanı operasyonu sürüyor. Harekâtın hedeflerinden biri Mare-Cerablus hattında DEAŞ’ın Türkiye sınırından uzaklaştırılıp Türkiye içindeki güvenliğin arttırılması ve terör örgütü PKK ile bağlantılı PYD’nin tek taraflı ilan ettiği Afrin ve Kobani kantonlarını birleştirmesinin engellenmesi.

- Fırat Kalkanı cephesinde ilginç gelişmeler yaşandı. ABD’li bakan Carter’ın gelmesinden birkaç saat önce Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde Kürt kuşağını önlemeye yönelik hava saldırısı düzenledi, karadan da PYD/YPG unsurları hedef alındı. Aynı zamanda ÖSO çevrelerinden Fırat Kalkanı’nın hedeflerinden birinin Halep olduğu da iddia edilmeye başlandı. Oysa yeni hedefin El Bab olacağı konuşuluyordu. PYD kontrolündeki Afrin ile Kobani arasındaki El Bab bir kesişme noktası ve DEAŞ’ın denetiminde. Kim El Bab’ı ele geçirirse stratejik açıdan önemli bir avantaj sağlayacak.

- ÖSO ile YPG çatışması sürerken üç gün önce Suriye rejim güçleri ilk kez Fırat Kalkanı’nın sürdüğü bölgede ÖSO’ya varil bombası saldırısı düzenledi. Şam rejimi müttefikleri, Halep’e doğru inen bu cephenin kırmızı çizgi olduğunu ve saldırıların tekrarlayabileceği tehdidinde bulundu. Belli ki, Esad destekçileri, Fırat Kalkanı’nın güneye Halep’e doğru sarkmasından rahatsızdı.

- Bu saldırıdan bir gün sonra, önceki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘Halep ile ilgili şimdilik bir sorunumuz yok’ diyordu. Bir sonraki hedefin El Bab ve YPG’nin ana unsur olduğu SDG kontrolündeki Menbiç olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise aynı gün Rakka’da PYD/YPG’nin olmaması gerektiğini söylüyordu.Birkaç saat sonra DEAŞ karşıtı uluslararası koalisyonun ABD’li komutanı Stephen Towsend, YPG’nin Rakka operasyonuna katılacağını açıkladı.

- Bu açıklamaların ardından ise ABD Başkanı Obama, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aradı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmeyi dün şöyle özetledi: “El Bab’ı DEAŞ terk edecek, ondan sonra Menbiç ve Rakka’ya yöneleceğiz. Obama ile görüşmemizde bu adımları atacağımızı kendisiyle paylaştık. PYD/YPG gibi terör örgütlerine bizim ihtiyacımız yok, Obama’ya ‘gelin Rakka’da DEAŞ’ı beraber atalım’ dedim.”

- Fırat Kalkanı 24 Ağustos’tan beri sürüyor. ÖSO, yaklaşık 20 ile 25 km’lik bir derinliğe ulaştı. El Bab sınıra yaklaşık 30, Menbiç ise sınıra yaklaşık 40 km uzaklıkta... Hedefe ulaşmak biraz daha vakit alacağa benzer.

Öte yandan ABD’nin anlaşılan Rakka planları çoktan yapıldı. Obama gider ayak DEAŞ’ı Musul ve Rakka olmak üzere dağıtma konusunda kararlı. Ancak bu kararlılık bölgedeki demografik haritayı yeniden şekillendirme ve Türkiye’yi etkileme potansiyeline sahip. Musul gibi Rakka harekâtı da yeni gerginliklere gebe...