Manşetlerdeki saray

CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan’ın daha önce kriz yaşadığı New York Times gazetesi mesela. Cumhurbaşkanlığı binasının fotoğrafını baş sayfasının sürmanşetine açıp “Türk lideri, çatışmaları kullanarak gücünü pekiştiriyor (betonluyor)” (Turkish leader, using conflicts, cements power) diye iki anlama çekilebilecek bir başlık attı.
Makalede bir zamanlar Müslüman dünyası için örnek gösterilen Erdoğan’ın hem yurtdışı hem de yurtiçi ihtilaflardan yararlanarak Rusya Devlet Başkanı Putin gibi hangi göreve gelirse gelsin nasıl ülkenin tek lideri olduğu anlatılıyordu.
Alman Bild gazetesi, “Erdoğan, gösteriş sarayına taşınıyor” diye başlık attı. İngiliz The Guardian, fotolarla sarayı okuyucularına tanıttı. Al Arabiya haber sitesi, “Erdoğan’ın 350 milyon dolarlık sarayı tartışma yarattı” dedi.
Atatürk’ün Ankara’nın bozkırına yeşillik sağlamak için kurduğu orman çiftliğinde kesilen ağaçların yerine dikilen dev bina Çin’den ABD’ye kadar ses getirdi.

*

ELBETTE devlet geleneğinde gösteriş ve şaşaa vardır. Ancak vergi mükellefine yönelik sorumluluklarla bunu dengelemek de önemli bir çaba gerektirir. Gelişmiş demokrasilerde vergi mükellefi devlet yapısının kutsal bir unsurudur. Onun parasını bol keseden harcayamazsınız.
İngiltere’de mesela parlamenter demokrasi vardır. Kraliçe, kendisine tahsis edilen saraylarda yaşar. Her yıl devlet, bu tarihi yapıların bakımı için belli bir bütçe ayırır. Olmadı, daha fazla kaynak yaratmak için de saraylar para karşılığında ziyaretçilere açılır.
Seçilmiş Başbakan’ın resmi konutu ise Downing Street’teki 10 numaradır.
Ancak halihazırda Başbakan olan David Cameron, dört yatak odalı evi küçük bulduğundan, daha büyükçe olan 11 numaralı dairede kalıyor. Cameron ailesi 2011 yılında buraya ikinci ve modern bir mutfak yaptırdığında eleştirilerin hedefi olmuştu. Muhalefetteki İşçi Partisi’nden vekil Tom Watson, “Ülkenin en önemli binalarından birinde ikamet eden Cameronlar, orada geçici olduklarını unutmamalı” diye uyarmıştı.

*

ABD başkanlığı ise ikamet ettiği Beyaz Saray ile anılır.
Barack Obama da her başkan gibi göreve geldiğinde başkanlık makamı olan Oval Ofisi yeniden dekore ettirdi. Buradaki en önemli vurgu da önceki başkanlar gibi Obama’nın da ‘vergi mükellefi parası’ harcamadığıydı. Ve Obama ailesi kendileri için ayrılan rezidansın iç tasarımını değiştirmek istediğinde, bunun kendi bütçelerinden karşılandığı açıklandı.

*

ALMANYA Başbakanı Angela Merkel. Uluslararası anketlerde hep dünyanın en güçlü kadını olarak çıkıyor. İki Almanya birleştiğinde başkent 1999 yılında Bonn’dan Berlin’e taşındı. Yeni, modern başbakanlık binası ise 2001’de tamamlandı. 12 bin m2 üzerine inşa edilmiş bina o zamanlar dünyanın en büyük devlet yönetimi binasıydı. Başbakan için de ayrılmış 200 m2’lik bir özel daire bulunuyor. Ancak Merkel, burada yaşamak yerine Berlin’deki Bergama Müzesi’nin karşısındaki kendi dairesinde ikamet etmeyi tercih ediyor.
Cumhurbaşkanı’nın resmi konutu ise Bellevue Sarayı. Ancak Joachim Gauck, neo-klasik tarzda inşa edilmiş bu yapı yerine, devletin kent dışında tahsis ettiği daha mütevazı bir villada yaşıyor.

*

DEVLET konutları ve liderlerin yaşam tarzları, abartı ve şatafat yoksa bu yönleriyle pek manşetlere çıkmıyor.
Ama işçiniz asgari ücretle hayatta kalmaya çalışırken, madenciniz üç kuruş daha fazla kazanmak için her türlü riski göze alırken, milyonlarca dolar harcayıp diktiğiniz o kuleler dikkat çekiyor ve manşetlerden inmiyor. İster Selçuklu mimarisinden esinlenmiş olsun, ister Osmanlı motifleriyle bezenmiş olsun...